Μυστικά έγγραφα αποκαλύπτουν: Η Θάτσερ απογοητεύτηκε από τον Μαντέλα μετά την πρώτη συνομιλία τους

Παρασκευή, 28 Δεκεμβρίου 2018 16:23

Μυστικά έγγραφα του Εθνικού Αρχείου της Μεγάλης Βρετανίας αποκαλύπτουν πως η Μάργκαρετ Θάτσερ απογοητεύτηκε μετά την πρώτη της τηλεφωνική επικοινωνία με τον Νέλσον Μαντέλα, κρίνοντας πως είναι ένας «ιδιαιτέρως κλειστόμυαλος άνθρωπος».

Όπως αποκαλύπτουν απόρρητα πρωθυπουργικά έγγραφα, η πιεστική προσέγγιση του Μαντέλα για ένα τετ-α-τετ με τη Θάτσερ της είχε προκαλέσει άσχημη εντύπωση.

Ο 71χρονος Μαντέλα, πέντε μήνες μετά την αποφυλάκισή του, επέδειξε ιδιαίτερο ζήλο ώστε να εξασφαλίσει μία συνάντηση με τη Βρετανίδα πρωθυπουργό, με θέμα τις κυρώσεις που επιβάλλονταν τότε στη Νότια Αφρική.

Η πρώτη σημείωση στον μυστικό φάκελο με την ονομασία «Οι επισκέψεις του Νέλσον Μαντέλα στο Ηνωμένο Βασίλειο», αναφέρει πως η Θάτσερ αποφάσισε για λόγους «γενναιοψυχίας» να τον καλέσει σε συνάντηση στις 4 Ιουλίου του 1990.

Αργά το βράδυ της 16^ηςΙουνίου, όμως, ο υπουργός Εξωτερικών, Τσαρλς Πάουελ, προς μεγάλη του έκπληξη, δέχθηκε ένα «ξαφνικό τηλεφώνημα», όπως αναφέρεται, από τον Μαντέλα, ο οποίος διανυκτέρευε στη χώρα πριν μεταβεί στον Καναδά.

Όπως αναφέρει η Guardian, ο Μαντέλα επέμεινε να δει τη Θάτσερ το επόμενο κιόλας πρωινό, πριν αναχωρήσει από το Χίθροου. «Είναι διαθέσιμη στις 8 το πρωί;», ρώτησε τον υπουργό Εξωτερικών, με τον Πάουελ να προσφέρεται να συναντηθεί εκείνος μαζί του.

«Επέμενε πολύ να μιλήσει απευθείας με εσάς», είπε ο υπουργός στην πρωθυπουργό, ανακοινώνοντάς της το αίτημα του Μαντέλα για συνάντηση.

Τελικώς είχαν μία τηλεφωνική επικοινωνία στις 7:30 το πρωί της επομένης. Εκείνος (σ.σ. ο Μαντέλα) την προειδοποίησε πως αν υλοποιήσει την πρόθεσή της να άρει τις βρετανικές κυρώσεις στη Νότια Αφρική, θα πετύχαινε τα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα στη «μάχη» κατά του απαρτχάιντ. Η Θάτσερ, άλλωστε, είχε καλέσει το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο – κόμμα της Νότιας Αφρικής – να σταματήσει την ένοπλη αντίσταση, σημειώνοντας πως και το Ηνωμένο Βασίλειο «είχε υποφέρει στα χέρια του IRA».

Σε ένα έγγραφο τεσσάρων σελίδων καταγράφεται λεπτομερώς η συνομιλία Θάτσερ – Μαντέλα. «Η πρωθυπουργός μου εκμυστηρεύτηκε αργότερα πως ήταν ιδιαιτέρως απογοητευμένη από τον Μαντέλα, ο οποίος της φάνηκε πολύ κλειστόμυαλος», αναφέρεται σε υπόμνημα του Πάουελ.

Ο Μαντέλα δεν είχε έρθει ποτέ σε επαφή με τη Θάτσερ και «δεν γνώριζε την αυστηρή της στάση αναφορικά με την ένοπλη βία και τις κυρώσεις. Αυτό θα επηρεάσει – αναμφίβολα – την προσέγγισή του στη συνάντηση της 4^ης Ιουλίου», έγραφε ο Πάουελ τονίζοντας και την απροθυμία να ενημερωθούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης για τη συνομιλία τους.

Ο σερ Ρόμπιν Ρένγουικ, ο Βρετανός πρέσβης στη Νότια Αφρική, εμφανιζόταν ενθουσιασμένος από τις επαφές του με τον Μαντέλα και οι απόψεις του ίσως άλλαξαν τη στάση της Θάτσερ πριν από την κατ’ ιδίαν επαφή τους.

Πηγή: PA/STEFAN ROUSSEAU/WIN/ΑΠΕ-ΜΠΕ

«Ο Μαντέλα έχει επενδύσει πολλά σε αυτή τη συνάντηση με την πρωθυπουργό», εξηγούσε ο Ρένγουικ. «Επιθυμεί διακαώς να δημιουργήσει κάποιου είδους προσωπικό δεσμό (κάτι το οποίο δεν θα είναι δύσκολο δεδομένου του χαρακτήρα του ανδρός). Και να επιτύχει την εξασφάλιση κάποιας υποστήριξης και κατανόησης παρά τις πολιτικές τους διαφορές. Αναφέρεται συνεχώς στις συναντήσεις της πρωθυπουργού με τον Γκορμπατσόφ (προς το τέλος του Ψυχρού Πολέμου) και ελπίζει να καταστεί και ο ίδιος στενός συνεργάτης», ανέφερε και συμπλήρωνε: «Έχει υποφέρει πολλά γι’ αυτό τον σκοπό και έχει, όχι αδίκως, μία πικρή γεύση από τις αδικίες που έχει υποστεί ο μαύρος πληθυσμός της χώρας του».

«Όλοι όσοι επισκέφτηκαν τον Μαντέλα στη φυλακή συγκλονίστηκαν από το κουράγιο και την ηθική του… Η δική μου εμπειρία είναι ίδια. Ο Μαντέλα έχει μία εκ φύσεως αξιοπρέπεια».

Σε σημείωμά του προς τη Θάτσερ, λίγο πριν από τη συνάντησή της με τον Μαντέλα, ο Πάουελ τόνιζε πως η πρωθυπουργός πρέπει να κάνει μία ανοιχτή συζήτηση με τον συνομιλητή της, οι δύο τους πρέπει να αποδεχθούν τις διαφορές τους σχετικά με το θέμα των κυρώσεων, αλλά, όπως της εξηγούσε, ο Μαντέλα θα αναγνωρίσει την επιρροή που ασκεί η Βρετανία στις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα του.

Ο υπουργός Εξωτερικών, ακόμη, την ενημέρωσε πως «η ηλικία του Μαντέλα φαίνεται. Η προσοχή του αποσπάται κατά τη διάρκεια μεγάλων δηλώσεων. Καλύτερα να προτιμήσετε σύντομες φράσεις και να του απευθύνεστε συχνά».

Πηγή: EPA/JON HRUSA/ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι εναρκτήριες δηλώσεις του Μαντέλα κράτησαν «περισσότερο από 50 λεπτά στα οποία δεν τον διέκοψε κανείς: πιθανόν να αποτελεί ρεκόρ», έγραφε ο Πάουελ. Υπονόησε (σ.σ. ο Μαντέλα) πως το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο θα σταματούσε σύντομα τον ένοπλο αγώνα και την ευχαρίστησε για τον ρόλο που έπαιξε στην ασφαλή αποφυλάκισή του.

Η Θάτσερ του είπε πως δεν υπήρχε καμία απολύτως διαφορά μεταξύ τους και διαμήνυσε πως το απαρτχάιντ πρέπει να πέσει. Η Νότια Αφρική, όπως σημείωσε, είναι πολύ τυχερή που έχει τον πρόεδρο Ντε Κλερκ και τον κύριο Μαντέλα.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

ΚΟΣΜΟΣ

Ισπανία: Εξαρθρώθηκε συμμορία που στρατολογούσε ανήλικους ως πληρωμένους δολοφόνους