Σ.Χανδακάς: Ο Ευρωπαίος πολίτης που πολεμά την υπογεννητικότητα

Μιλώντας στο CNN Greece, αναλύει το πρόβλημα της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα, απαριθμεί τις δράσεις του οργανισμού και αποκαλύπτει τους επόμενους στόχους του.

Ο κ. Χανδακάς αναφέρεται στα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ σύμφωνα με τα οποία ο πληθυσμός στην Ελλάδα μειώθηκε κατά 35.948 το 2017 ενώ την 1η Ιανουαρίου 2018 έφτασε τους 10.7 εκατομμύρια κατοίκους. Αντίστοιχα, σημειώνει πως το 2017 καταγράφηκαν 88.553 γεννήσεις και 124.501 θάνατοι.

Πώς ξεκίνησε η «κατάρρευση» τουπληθυσμού

«Η δημογραφική κατάρρευση του ελληνικού πληθυσμού ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980, όταν οι γεννήσεις ανά έτος μειώθηκαν από τις 150.000 στις 100.000. Το 2011, για πρώτη φορά, μεταπολεμικά ο αριθμός των θανάτων ξεπέρασε αυτόν των γεννήσεων. Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά την επταετία 2010-2017 μειώθηκε ο πληθυσμός της χώρας κατά 406.000 περίπου άτομα», αναφέρει, σημειώνοντας πως «η πιο δυσοίωνη πρόβλεψη όμως συνοψίζεται στη βαθιά γήρανσή η οποία σταδιακά θα συντελεστεί: από το συνολικό πληθυσμό των 6,5 - 8 εκατομμύριων το 2050, τα 3,4 εκατομμύρια (36%) θα είναι άνω των 65 ετών».

«Όταν ο πληθυσμός αυξάνεται, αυξάνονται ταυτόχρονα η κατανάλωση αλλά και η εν δυνάμει παραγωγή της εγχώριας αγοράς. Αντίθετα, η γήρανση του πληθυσμού και η αργή ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού επιβραδύνουν το ΑΕΠ, οι νέοι σε ηλικία εργασίας καλούνται να στηρίξουν οικονομικά τους ηλικιωμένους και οι δημόσιοι προϋπολογισμοί καταπονούνται κάτω από το βάρος του υψηλότερου κόστους των προγραμμάτων υγείας και συνταξιοδότησης των ηλικιωμένων.

Στη μελέτη “The Effect of Population Aging on Economic Growth, the Labour Force and Productivity” τονίζεται ότι μια μείωση του ρυθμού γονιμότητας και η αύξηση του πληθυσμού άνω των 60 ετών κατά 10%, μειώνει το ρυθμό αύξησης του κατά κεφαλήν ΑΕΠ κατά 5,5%. Ενώ, μια ενδεχόμενη αύξηση του δείκτη γονιμότητας κατά μία ποσοστιαία μονάδα, το ΑΕΠ κατά κεφαλήν προβλέπεται να αυξηθεί κατά περίπου 2%», επισημαίνει ο κ. Χανδακάς.

«Κρίνεται λοιπόν ως ιδιαίτερα σημαντική η ανάλυση του ρόλου της γονιμότητας ως μοχλού επανένταξης της οικονομίας σε αναπτυξιακή τροχιά, ειδικά σε μια κοινωνία όπως η ελληνική», τονίζει.

Όταν γεννήθηκε μιαμικρή ελπίδα

Μέσω του προγράμματος της ΗΟΡΕgenesis, ο Στέφανος Χανδακάς και η ομάδα του έχουν βοηθήσει πολλές γυναίκες, ιδίως σε απομακρυσμένα χωριά και νησιά.Μιλώντας μας για κάποιο περιστατικό που έχει χαραχτεί στη μνήμη του, θυμάται:

«Μία από τις πιο συγκινητικές στιγμές που μου έρχεται στο μυαλό είναι η γέννηση του πρώτου μωρού, του μικρού Μηνά από την Θύμαινα, του οποίου έχω την τιμή να είμαι νονός. Η HOPEgenesis βρέθηκε στον τόπο που είχε να ακουστεί παιδική φωνούλα για πάνω από πέντε χρόνια και συνέβαλε ώστε να αισθανθεί η μητέρα την ασφάλεια που απαιτείται και να μπορέσει να γεννήσει το μωρό της, δίνοντας, με αυτόν τον τρόπο ξανά την ελπίδα στο νησί για σταδιακή αναβίωση του πληθυσμού της. Το πιο ενθαρρυντικό είναι ότι μετά τον Μηνά έχουν υπάρξει και άλλες γεννήσεις στο νησί και ευχόμαστε ολόψυχα στο μέλλον να υπάρξουν ακόμη περισσότερες».

Μια δύσκολη γέννα

Αναφορικά με τις δύσκολες περιπτώσεις που έχει συναντήσει η ιατρική ομάδα του, ο μαιευτήρας – γυναικολόγος λέει στο CNN Greece:

«Η HOPEgenesis σε αυτό το στάδιο ασχολείται με την υπογεννητικότητα και όχι με την υπογονιμότητα, αναλαμβάνουμε δηλαδή γυναίκες που είτε είναι έγκυες, είτε επιθυμούν και μπορούν να μείνουν, από την αρχή της εγκυμοσύνης τους έως και τον τοκετό.

Μέχρι σήμερα, σε σχεδόν τρία χρόνια δράσης έχουμε προσφέρει τις υπηρεσίες μας σε 85 γυναίκες, έχουμε φέρει στον κόσμο 49 παιδιά με την αρωγή της οργάνωσης, ενώ αναμένουμε να γεννηθούν άλλα 40 τους αμέσως επόμενους μήνες.

Ένα «δύσκολο» περιστατικό αφορά σε μία έγκυο με δίδυμα από τους Φούρνους, η οποία έφτασε στην Αθήνα εκτάκτως για πρόωρο τοκετό, ενώ ήταν μόνο έξι μηνών έγκυος. Τα δίδυμα μωρά έμειναν στη θερμοκοιτίδα του νοσοκομείου για τρεις μήνες περίπου και όταν σιγουρευτήκαμε για την δική τους ασφάλεια και της μητέρας τους, επέστρεψαν ευτυχείς στο νησί τους.

Κάθε περίπτωση, θα μπορούσαμε να πούμε, ότι έχει κάποια μεγαλύτερη δυσκολία σε σχέση με τις γυναίκες που κατοικούν σε μεγάλα αστικά κέντρα, αφού στους παράγοντες δυσκολίας έχουμε να συμπεριλάβουμε την απόσταση και την δύσκολη πρόσβαση που έχει η κάθε γυναίκα απομακρυσμένης περιοχής σε ιατρικό κέντρο όπου δρα η ομάδα της οργάνωσης. Παρόλα αυτά, η οργάνωση και η εμπειρία της HOPEgenesis είναι τέτοια, ώστε να νιώθουν οι γυναίκες από τις απομακρυσμένες περιοχές την ίδια ασφάλεια που νιώθει και μία γυναίκα που μένει σε μεγάλο αστικό κέντρο».

Οι στόχοι του«Ευρωπαίου Πολίτη» για το 2019

Τέλος, για την μεγάλη διάκριση που έλαβε από το Ευρωκοινοβούλιο, που του έδωσε τον τίτλο του Ευρωπαίου Πολίτη για το 2018, ο κ. Χανδακάς δεν κρύβει την χαρά του: «Το βραβείο απονέμεται κάθε χρόνο από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για εξαιρετικά επιτεύγματα και δράσεις πολιτών, ομάδων, σωματείων ή οργανώσεων σε τομείς ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος που προάγουν την κοινωνική συνοχή και την αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των πολιτών. Είμαστε πολύ συγκινημένοι που βλέπουμε ότι οι προσπάθειες της ομάδας μας αναγνωρίζονται και εκτιμώνται τόσο από το Ελληνική Επιτροπή, όσο και από την Κεντρική Επιτροπή Αξιολόγησης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, δίνοντάς μας την πνοή να συνεχίσουμε αποτελεσματικά το έργο μας ενάντια στο μείζον πρόβλημα της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα», λέει χαρακτηριστικά.

Όσον αφορά τους στόχους της οργάνωσης για το νέο έτος, θα κυμανθούν σε τρεις βασικούς πυλώνες:

«Α) Οργανική Ανάπτυξη των δράσεων της οργάνωσης σε περισσότερες περιοχές που έχουν δύσκολη πρόσβαση σε υποδομές υγείας και παρουσιάζουν ανησυχητικό αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων-θανάτων.

Β) Εκστρατεία Ενημέρωσης & Ευαισθητοποίησης (raise awareness) φορέων για το μείζον πρόβλημα του υπογεννητικότητας, μέσω συνεντεύξεων τύπου, ομιλίες σε ΜΜΕ, Δελτίων Τύπου.

Γ) Τεκμηρίωση του προβλήματος της Υπογεννητικότητας και των επιπτώσεών της και Προτάσεις για την λύση του, μέσω εμπεριστατωμένων μελετών/ερευνών. Σε αυτό το στάδιο, σε συνεργασία με το τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Πειραιά, διενεργούμε μια μελέτη που καταγράφει τους λόγους της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα, τους τρόπους αντιμετώπισής της, το κόστος που συνολικά έχει αποφέρει η μείωση του πληθυσμού στο ασφαλιστικό μας σύστημα, καθώς και την κοστολόγηση της χρηματοδότησης από Ελληνικά ή Ευρωπαϊκά κονδύλια που απαιτείται ετησίως ώστε να καλυφθεί το κενό στο ασφαλιστικό μας σύστημα.

Με τον τρόπο αυτό, υπολογίζουμε ότι στις αρχές καλοκαιριού του 2019, θα αναδυθούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα με έγκυρο επιστημονικό τρόπο (evidence-based research), όλα τα επιμέρους χαρακτηριστικά του προβλήματος της υπογεννητικότητας».