Ντένις Μακουέγκε: Ο γυναικολόγος που υψώνει τη φωνή του ενάντια στη σεξουαλική κακοποίηση

Δυόμιση μήνες πριν από τις κρίσιμες εκλογές στη χώρα αυτή, η κριτική επιτροπή των βραβείων Νόμπελ τίμησε μια από τις πιο επικριτικές φωνές της ΛΔ Κονγκό απέναντι στην εξουσία του προέδρου Ζοζέφ Καμπιλά, η οποία ακούγεται περισσότερο στο εξωτερικό παρά στην ίδια του τη χώρα.

"Ο άνθρωπος παύει να είναι άνθρωπος όταν δεν ξέρει πώς να δώσει την αγάπη του και δεν ξέρει πώς να δώσει ελπίδα στους άλλους", έλεγε το 2015 στο προσωπικό του νοσοκομείου του Πάντζι, το οποίο διευθύνει στο Μπουκαβού, την πρωτεύουσα της επαρχίας του Νότιου Κίβου.

Ο 63χρονος που έχει κάνει πράξη την βασική αρχή της ζωής του ότι "η δικαιοσύνη είναι υπόθεση όλων" είναι παντρεμένος και έχει πέντε παιδιά και θα μπορούσε να έχει μείνει στη Γαλλία μετά τις σπουδές του στην Ανζέρ, στο κεντροδυτικό τμήμα της Γαλλίας. Ωστόσο επέλεξε να επιστρέψει στη χώρα του και να παραμείνει εκεί στις πιο σκοτεινές της ώρες.

Βαθειά πιστός, γιος πάστορα της Εκκλησίας της Πεντηκοστής, "εφαρμόζει τις αξίες του σε κάθε τι που κάνει" και κυρίως "δεν εγκαταλείπει ποτέ", λέει ένας Ευρωπαίος που συνεργάστηκε μαζί του για χρόνια στο Πάντζι.

Με τη μάχη του για την αξιοπρέπεια των γυναικών του Κίβου, έγινε στην πράξη εκπρόσωπος εκατομμυρίων αμάχων που απειλούνται από τις ωμότητες των ενόπλων οργανώσεων ή των μεγάλων εγκληματιών του Κίβου, μιας περιοχής πλούσιας σε κοιτάσματα κολτανίου.

Και ο ίδιος βρέθηκε στο στόχαστρο και γλίτωσε από θαύμα ένα βράδυ του Οκτωβρίου του 2012 από απόπειρα επίθεσης. Έπειτα από μια σύντομη φυγή του στην Ευρώπη, ο Μακουέγκε επέστρεψε και πάλι στο Μπουκαβού τον Ιανουάριο του 2013.

Ανάμεσα στα ταξίδια του στο εξωτερικό, όπως φέτος στο Ιράκ για να αγωνιστεί κατά του στιγματισμού των γυναικών γιαζίντι που έχουν πέσει θύμα βιασμού, ο γυναικολόγος Μακουέγκε ζει στο ίδρυμα του Πάντζι, το οποίο φρουρείται σε μόνιμη βάση από στρατιώτες της Αποστολής του ΟΗΕ στο Κονγκό.

"Είναι ένας άνθρωπος σωστός, δίκαιος και ακέραιος, αλλά δεν αντέχει την μετριότητα", και θέλει να κάνει το Πάντζι σημείο αναφοράς "βάσει των διεθνώς αναγνωρισμένων προδιαγραφών", λέει γι'αυτόν ο δρ Λέβι Λουχιρίρι, γιατρός του νοσοκομείου. Το νοσηλευτικό του ίδρυμα υποστηρίζεται σε μεγάλο βαθμό από την ΕΕ.

"Ο πόλεμος στο σώμα των γυναικών"

Ο Ντένις Μακουέγκε γεννήθηκε τον Μάρτιο του 1955 στο Μπουκαβού, στο τότε ακόμη βελγικό Κονγκό, και ήταν το τρίτο από εννέα παιδιά. Μετά τις σπουδές του στην ιατρική στο γειτονικό Μπουρούντι, επέστρεψε στη χώρα για την πρακτική του στο νοσοκομείο της Λεμέρα, στο Νότιο Κίβου.

Τότε ανακάλυψε τα βάσανα των γυναικών, οι οποίες λόγω ανεπαρκούς ιατρικής φροντίδας, υποφέρουν συχνά από σοβαρές αλλοιώσεις των γεννητικών οργάνων μετά τον τοκετό, οι οποίες τις καταδικάζουν σε μόνιμη ακράτεια.

Μετά την ειδίκευσή του στην γυναικολογία-μαιευτική στη Γαλλία, επέστρεψε στην Λεμέρα το 1989, για να στελεχώσει την γυναικολογική υπηρεσία. Όταν ξέσπασε ο πρώτος πόλεμος του Κονγκό, το 1996, το νοσοκομείο αυτό καταστράφηκε ολοσχερώς.

Το 1999, ο δρ Μακουέγκε δημιούργησε το νοσοκομείο του Πάντζι. Το κέντρο αυτό το οποίο έχει ως στόχο να επιτρέπει στις γυναίκες να έχουν έναν τοκετό με τις αρμόζουσες ιατρικές φροντίδες, μετατράπηκε γρήγορα σε μια κλινική για τα θύματα βιασμού, καθώς το Κίβου βυθίστηκε στη φρίκη του δεύτερου πολέμου του Κονγκό (1998-2003) και στους ομαδικούς βιασμούς που έγιναν κατά τη διάρκειά του.

Αυτός "ο πόλεμος στο σώμα των γυναικών", όπως τον ονόμασε ο Νομπελίστας, συνεχίζεται ακόμη και σήμερα. "Το 2015 είδαμε μια σημαντική μείωση της σεξουαλικής βίας. Δυστυχώς όμως από τα τέλη του 2016 και το 2017, υπάρχει αύξηση", δήλωσε στο AFP τον Μάρτιο.

Ο άνθρωπος αυτός με τη βαθειά και γλυκιά φωνή, ο οποίος έχει ήδη αναγνωριστεί στην Ευρώπη, στις ΗΠΑ και στην Ασία για την ανθρωπιστική του δράση και που ξεχειλίζει από ενέργεια, ίδρυσε το 2014 ένα ανδρικό φεμινιστικό κίνημα, το V-Men Congo.

Και δεν έμεινε μόνο σε αυτό. Έγινε επίσης το πρόσωπο παγκόσμιας εκστρατείας που καλεί τις μεγάλες πολυεθνικές να ελέγχουν τις αλυσίδες τροφοδοσίας τους για να διασφαλίσουν ότι δεν αγοράζουν "ματωμένα ορυκτά", τα οποία συμβάλλουν στην τροφοδότηση της βίας στο ανατολικό τμήμα του Κονγκό.

Από το 2015, όταν η ΛΔ Κονγκό βυθίστηκε σε πολιτική κρίση που στιγματίσθηκε από τη βία, "ο άνδρας που περιθάλπει τις γυναίκες" όπως χαρακτηρίζεται σε ντοκιμαντέρ, για τη μάχη του να καταγγέλλει διαρκώς "το κλίμα καταπίεσης (...) και περιορισμού του χώρου που καταλαμβάνουν οι θεμελιώδεις ελευθερίες" στη χώρα του.

Ο τιμηθείς σήμερα με το Νόμπελ Ειρήνης ενθάρρυνε στα τέλη Ιουνίου τους Κονγκολέζους "να αγωνιστούν ειρηνικά" κατά της εξουσίας του προέδρου Ζοζέφ Καμπιλά παρά να "στοιχηματίσουν" στις εκλογές που προβλέπεται να διεξαχθούν στις 23 Δεκεμβρίου "στις οποίες γνωρίζουμε εκ των προτέρων ότι θα γίνει νοθεία", όπως είπε.

"Μας κυβερνούν άνθρωποι που δεν μας αγαπούν", έλεγε τον Μάρτιο στο AFP αντιδρώντας στο μποϊκοτάζ από την Κινσάσα μιας ανθρωπιστικής διάσκεψης στην ΛΔ Κονγκό.

Σε όσους θεωρούν ότι τον γοητεύει η πολιτική, ο Μακουέγκε λέει ότι οι μόνοι που μετρούν γι'αυτόν είναι οι ασθενείς του στο Πάντζι, όμως και ότι δεν σκοπεύει με τίποτα να απαρνηθεί την ελευθερία του να εκφράζει την άποψή του.

"Βασική αρχή του Ντένις Μακουέγκε είναι ότι 'η δικαιοσύνη είναι υπόθεση όλων'. Ο τιμηθείς με το Νόμπελ Ειρήνης του 2018 είναι το πιο εξέχον, το πιο ενωτικό σύμβολο, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, του αγώνα για τον τερματισμό της σεξουαλικής βίας στους πολέμους και τις ένοπλες συγκρούσεις", αναφέρει στο μήνυμα που ανάρτησε η Επιτροπή του Νόμπελ Ειρήνης στο Twitter.