ΠΡΟΣΩΠΑ

Καμιλλέρι: Η διαφθορά όχι μόνο δεν τελειώνει, αλλά πολλαπλασιάζεται

Καμιλλέρι: Η διαφθορά όχι μόνο δεν τελειώνει, αλλά πολλαπλασιάζεται
Φωτογραφία Αρχείου ΑΠΕ-ΜΠΕ/EPA/CLAUDIO PERI

Είναι ο δημιουργός του πασίγνωστου «Επιθεωρητή Μονταλμπάνο». Στα 93 του χρόνια ο Αντρέα Καμιλλέρι εξακολουθεί να καπνίζει πολύ, τουλάχιστον 60 τσιγάρα την ημέρα. Ένα γλαύκωμα τον καταδίκασε στην τύφλωση, αλλά εξακολουθεί να γράφει. Το μυαλό του παραμένει τόσο διαυγές όσο ποτέ άλλοτε και η επιτυχία του συνεχίζεται ασταμάτητα.

Ο Σικελός συγγραφέας είναι ο δημιουργός 103 βιβλίων, έχει πουλήσει 26 εκατομμύρια αντίτυπα μόνο στην Ιταλία και έχει ξεπεράσει τα 35 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο. Τα βιβλία του έχουν μεταφραστεί σε 40 γλώσσες, τα δικαιώματα της τηλεοπτικής σειράς «Επιθεωρητής Μονταλμπάνο» που βασίζεται στα μυθιστορήματά του, έχουν πωληθεί σε 63 χώρες...

Μιλώντας στην ισπανική εφημερίδα El Mundo, ο Καμιλλέρι ομολογεί ότι όταν έγραψε το πρώτο βιβλίο του για τον Επιθεωρητή Μονταλμπάνο το 1994, δεν φαντάστηκε ότι θα είχε αυτή την επιτυχία. «Καθόλου, ούτε καν... Ήταν μια τεράστια έκπληξη, ειδικά για ‘μένα. Τα βιβλία του Μονταλμπάνο δεν είναι γραμμένα σε μια εύκολη γλώσσα, είναι απαραίτητη μια προσπάθεια από την πλευρά του αναγνώστη να καταλάβει τη γλώσσα μου. Ο τηλεοπτικός παραγωγός Λεονάρντο Σκιάσια, στον οποίο έδωσα να διαβάσει τα πρώτα μου βιβλία, μου είπε: «Αν γράφετε με αυτόν τον τρόπο, ποιος περιμένετε να σας καταλάβει;». Απάντησα: «Τι να κάνουμε, Λεονάρντο! Εγώ μόνο έτσι ξέρω να γράφω. Είμαι συγγραφέας μειοψηφίας, 500 αναγνωστών, δεν με νοιάζει».

Σε τι αποδίδει λοιπόν την επιτυχία του Μονταλμπάνο ο Καμιλλέρι;

«Είναι πολύ δύσκολο να το καταλάβω. Αυτό που ήθελα, ήταν να δώσω ζωή σε κάποιον που θα μπορούσατε να τον προσκαλέσετε ήρεμα στο σπίτι σας για δείπνο. Δεν ήθελα έναν τυχοδιώκτη, έναν ήρωα, κάποιον έτοιμος να πυροβολήσει με όπλο... Ο επιθεωρητής Μονταλμπάνο έχει μια πολύ ισχυρή αίσθηση δικαιοσύνης, μιας δικαιοσύνης που δεν συμφωνεί πάντα με τη δικαιοσύνη των δικαστηρίων αλλά είναι μια προσωπική δικαιοσύνη. Ο Mονταλμπάνο είναι ένας άνθρωπος που κρατάει το λόγο του. Είναι κάποιος που, όταν θέλει να καταλάβει, καταλαβαίνει, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να δείξει κατανόηση στους άλλους, ειδικά στους πιο άτυχους της ζωής. Ο Μονταλμπάνο έχει ανθρωπιά... Ο Γάλλος φιλόσοφος Μερλό-Ποτί είπε ότι ο αληθινός ήρωας της εποχής μας είναι ο σύγχρονος κοινός άνθρωπος. Μου άρεσε αυτή η ιδέα του Mερλό και ξεκίνησα με αυτό όταν δημιούργησα τον Μονταλμπάνο. Πιστεύω ότι ένας ήρωας, για παράδειγμα, είναι ο άνθρωπος που πρέπει να βοηθήσει στην κάθαρση της κοινωνίας και που δεν αποκλίνει από την πορεία του, αλλά συνεχίζει την αποστολή του παρά τις πιέσεις και τις απειλές της μαφίας. Ένας ήρωας σήμερα είναι αυτός που καταφέρνει να εκπληρώσει το καθήκον του. Σίγουρα όλοι γνωρίζουμε μερικούς από αυτούς τους ήρωες, αυτούς τους έντιμους ανθρώπους, που δείχνουν κατανόηση στους άλλους και εκπληρώνουν την υποχρέωσή τους. Ο Μονταλμπάνο είναι έτσι και αυτός είναι ο λόγος που πιστεύω ότι εκτιμάται...».

Μου λείπει η γυναικεία ομορφιά

Ο Καμιλλέρι είναι τυφλός εδώ και πολύ καιρό, αλλά μέσα του υπάρχει περισσότερο φως από σκοτάδι. «Σωστά. Υπάρχει φως, πολύ φως. Και προσπαθώ να το κρατήσω. Προσπαθώ κυρίως να διατηρήσω τα χρώματα. Στην πραγματικότητα τα όνειρά μου είναι γεμάτα χρώματα, υπάρχουν παντού χρώματα, έχω όμορφα όνειρα όπως ποτέ πριν. Το σώμα είναι ένα απίστευτο πράγμα. Μόλις άρχισα να χάνω την όρασή μου, οι άλλες αισθήσεις άρχισαν να ανακτούν τη ζωτικότητα. Καπνίζω όλη μου τη ζωή και αναπόφευκτα οι γεύσεις μου και η οσμή έχουν καταστραφεί από τον καπνό. Λοιπόν, πιστέψτε με: αφού είμαι τυφλός, έχω ανακτήσει την αίσθηση της όσφρησης, τη γεύση, την αφή. Όλες οι αισθήσεις μου έχουν ενεργοποιηθεί για να βοηθήσουν την άλλη που έχασα. Και ασκώ ό,τι μπορώ, προσπαθώ να θυμηθώ και να διορθώσω στο μυαλό μου πίνακες και εικόνες που αγαπώ... η ασχήμια έχει εξαφανιστεί. Σε όλες τις αισθήσεις. Αυτό που έχω αφήσει είναι η ομορφιά. Ξέρετε το μόνο πράγμα που μου λείπει; Η γυναικεία ομορφιά. Μου λείπει η ομορφιά των γυναικών. Για να μπορέσω να την δω, να αναδημιουργήσω μέσα από τη γυναικεία ομορφιά.

-Έχει επηρεάσει η τύφλωσή σας τη γραφή σας με οποιονδήποτε τρόπο;

-Έχει επηρεάσει τον ρυθμό, όχι το ίδιο το γράψιμο. Η τύφλωσή μου έχει προκαλέσει κάποια επιτάχυνση στο γράψιμο, τίποτα περισσότερο.

Ο φασισμός είναι ο χειρότερος εφιάλτης μου

Η «πυραμίδα της λάσπης» είναι το τελευταίο βιβλίο του Καμιλλέρι με τον επιθεωρητή Μονταλμπάνο να επικεντρώνεται στις δημόσιες συμβάσεις, τη μαφία και τη διαφθορά.

«Δυστυχώς η διαφθορά όχι μόνο δεν τελειώνει αλλά πολλαπλασιάζεται. Η μαφία έχει εξαπλωθεί. Η διαφθορά είναι μαφία».

-Εσείς που ζήσατε στην Ιταλία του Μουσολίνι, θεωρείτε ότι παρακολουθούμε μια αναβίωση του φασισμού;

-Ναι, ο φασισμός εξαπλώνεται και νομιμοποιείται και είναι ο χειρότερος εφιάλτης μου. Χιλιάδες και χιλιάδες πρόσφυγες φτάνουν στην Ευρώπη και η Ευρώπη έχει καθήκον να τους υποδεχτεί. Αλλά αυτό έχει δημιουργήσει μια κρίση και έχει κάνει την έννοια της πατρίδας να επανεμφανιστεί με τη χειρότερη έννοια.

-Εξακολουθείτε να θεωρείτε τον εαυτό σας κομμουνιστή; τον ρωτάει η δημοσιογράφος της El Mundo.

-Ναι, κυρία μου, είμαι ακόμα κομμουνιστής. Πρόκειται για μια ασθένεια από την οποία είναι δύσκολο να ξεφύγω.

-Πιστεύετε;

-Όχι, δεν είμαι πιστός. Αλλά αισθάνομαι μεγάλο σεβασμό προς τους πιστούς, αλλά και λίγο φθόνο, επειδή η θρησκεία βοηθά σε ορισμένες περιστάσεις. Μου αρέσει πολύ αυτός ο Πάπας Φρανσίσκο. Είχε μεγάλη πλάκα όταν αναφέρθηκε στον Τσε Γκεβάρα χωρίς να τον ονομάσει και είπε ότι «ποτέ δεν έχασε την τρυφερότητά του».

Η τελευταία ερώτηση ήταν αν στα 93 του ο Καμιλλέρι σκέφτεται τον θάνατο.

«Από καιρό σε καιρό ναι. Αλλά δεν είναι κάτι καινούριο, σκέφτομαι τον θάνατο όλη μου τη ζωή. Αυτό που με πονάει όταν πεθάνω είναι ότι θα χάσω τις αγάπες μου, θα χάσω τους ανθρώπους που αγαπώ. Τα υπόλοιπα είναι ένα τεράστιο ερωτηματικό».