Ντάφνι Καρουάνα Γκαλιζία: Ο θάνατός της «δόνησε» την Ευρώπη

Το Running Commentary, το blog που διατηρούσε και στο οποίο αναρτούσε αποκαλυπτικά ρεπορτάζ για τη διαφθορά στο πολιτικό σύστημα της Μάλτας, είχε καθημερινά περισσότερες επισκέψεις από τις πωλήσεις των εφημερίδων της χώρας συνολικά.

Οι αποκαλύψεις της για τη σχέση μελών της κυβέρνησης με τα Panama Papers οδήγησαν τη χώρα σε πρόωρες εκλογές και προκάλεσαν ιδιαίτερη ενόχληση στο πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο της Μάλτας. Η Ντάφνι Καρουάνα Γκαλιζία αποκάλυψε ότι ο πρωθυπουργός της χώρας Τζόσεφ Μουσκάτ και η σύζυγός του διατηρούσαν κρυφούς τραπεζικούς λογαριασμούς οι οποίοι συνδέονταν με «μαύρο χρήμα». Επιπλέον, αποκάλυψε ότι υπουργοί της κυβέρνησης αλλά και ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης είχαν κρυφούς λογαριασμούς σε offshore εταιρίες. Οι αποκαλύψεις αυτές, μάλιστα, έγιναν την περίοδο όπου η χώρα είχε την προεδρία της ΕΕ, γεγονός που πυροδότησε μεγάλες αντιδράσεις στις Βρυξέλλες. Ο πρώην Μαλτέζος Επίτροπος έφτασε στο σημείο να την χαρακτηρίσει «τρομοκράτη». Δεχόταν συχνά απειλές για τη ζωή της, για τις οποίες έκανε καταγγελία στην αστυνομία δύο εβδομάδες πριν τη δολοφονία της.

Η είδηση της δολοφονίας της «δόνησε» την Ευρώπη που, μέχρι τώρα, δεν είχε συνηθίσει σε τέτοιες πρακτικές. Ο Τζούλιαν Ασάνζ, ιδρυτής των wikileaks πρόσφερε αμοιβή 20 χιλιάδων ευρώ σε όποιον έδινε πληροφορίες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στην εξιχνίαση της δολοφονίας. Ευρωβουλευτές που συμμετείχαν στην έρευνα του Ευρωκοινοβουλίου για τα Panama Papers δήλωναν σοκαρισμένοι.

Η ιταλική εφημερίδα «La Repubblica» την ανακήρυξε πρόσωπο της χρονιάς για το 2017. Στο κύριο άρθρο της εφημερίδας, ο Ιταλός δημοσιογράφος Ρομπέρτο Σαβιάνο, που ζει υπό προστασία μετά τις αποκαλύψεις του για τη Καμόρα, γράφει, μεταξύ άλλων: «Οι έρευνές της δεν άγγιζαν μόνο συγκεκριμένους ανθρώπους, αλλά ολόκληρο το σύστημα. Είδε το νησί της να μετατρέπεται σε ένα διεθνές πλυντήριο μαύρου χρήματος. Δολοφονήθηκε γιατί καταλάβαινε τις παράνομες ροές χρημάτων στη Μάλτα. Κατάλαβε ότι δεν πρόκειται για έναν ή μερικούς ανθρώπους που κάνουν κάτι λάθος, αλλά για ένα ολόκληρο σύστημα το οποίο σχεδιάστηκε για τις ροές μαύρου χρήματος. Η Δάφνη ήταν η προσωποποίηση της δύναμης του λόγου, μπορούσε να δονήσει μια ολόκληρη κυβέρνηση στον πυρήνα της».

Η Γκαλιζία ήταν μία από τους 42 δημοσιογράφους που σκοτώθηκαν το 2017, λόγω της δουλειάς τους. Όπως σημειώνει στην αναφορά της η Επιτροπή Προστασίας Δημοσιογράφων, η «λίστα θανάτου» περιλαμβάνει ασυνήθιστα υψηλά ποσοστά γυναικών. Ποιος μπορεί να ξεχάσει, άλλωστε, την Κιμ Βαλ. Τη Σουηδή δημοσιογράφο που δολοφονήθηκε αγρίως από τον Νορβηγό πολυεκατομυριούχο Πέτερ Μάντσεν. Ή τους Μεξικανούς δημοσιογράφους που ασχολούνται με τις συμμορίες ναρκωτικών της χώρας τους και δολοφονούνται, ακόμα και μπροστά στα παιδιά τους, όπως ο Γκουμάρο Πέρες.

Δεν είναι, όμως, μόνο οι δολοφονίες. Περισσότεροι από 260 δημοσιογράφοι βρέθηκαν πίσω από τις μπάρες της φυλακής φέτος. Τουρκία, Κίνα και Αίγυπτος έχουν το θλιβερό προνόμιο της πρωτιάς. Πολλοί από αυτούς φυλακίζονται ακόμα και με ψευδείς κατηγορίες προκειμένου να σωπάσουν, να αφήσουν το πληκτρολόγιο, να μην φωτίσουν την αλήθεια. Πολλές είναι οι σεξουαλικές παρενοχλήσεις που αντιμετωπίζουν γυναίκες δημοσιογράφοι, οι οποίες καλούνται να βρεθούν στο σημείο του ρεπορτάζ. Πενήντα οκτώ δημοσιογράφοι αγνοούνται.

«Η μητέρα μου δολοφονήθηκε επειδή μπήκε ανάμεσα στο κράτος δικαίου και σε εκείνους που επιδιώκουν να το παραβιάσουν, όπως τόσοι ισχυροί δημοσιογράφοι. Αλλά έγινε επίσης στόχος επειδή ήταν ο μοναδικός άνθρωπος που το έκανε. Αυτό συμβαίνει όταν οι θεσμοί του κράτους αποδυναμώνονται: ο τελευταίος που μένει όρθιος είναι συχνά ένας δημοσιογράφος. Και ο πρώτος που πέφτει νεκρός...»

Δεν χρειάζονται άλλα λόγια. Αρκούν όσα έγραψε ο γιός της, επίσης δημοσιογράφος, Μάθιου Καρουάνα Γκαλιζία, αποχαιρετώντας τη μητέρα του.