Harold Holt, ο Αυστραλός πρωθυπουργός που πήγε για κολύμπι πριν 50 χρόνια και χάθηκε για πάντα

Μετά τις άκαρπες έρευνες των Αρχών ο Holt ανακηρύχθηκε νεκρός με τον φάκελό του να αποδίδει τον θάνατο σε πνιγμό, πιθανότατα. Για να τον αποχαιρετήσει η οικογένειά του διοργάνωσε μία επιμνημόσυνη τελετή, στην οποία συμμετείχαν ηγέτες της παγκόσμιας πολιτικής σκηνής, όπως ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Lyndon Johnson και ο πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, Harold Wilson.

Όμως η σορός του δεν εντοπίστηκε ποτέ, γεγονός που έδωσε αφορμή στους λάτρεις των θεωριών συνομωσίας να δημιουργήσουν μία σειρά από σενάρια σχετικά με το τι κρύβεται πίσω από την εξαφάνισή του. Ισχυρότερο όλων το σενάριο πως… είχε φύγει από το Cheviot Beach, με ένα κινέζικο υποβρύχιο.

Πενήντα χρόνια μετά, η εξαφάνιση του Holt έχει επισκιάσει τη σημαντική πολιτική του καριέρα. «Οι θεωρίες συνομωσίας έχουν γίνει τόσο γνωστές, είναι σχεδόν μέρος της λαϊκής παράδοσης της Αυστραλίας», είπε στο CNNi o Tom Frame, ο βιογράφος του Holt.

«Θεωρώ πως κανείς μας δεν θέλει ο θάνατός μας να επισκιάσει τη ζωή μας».

About 10am, the Governor-General Lord Casey announced a memorial service would be held for Holt at Melbourne’s St Paul’s Cathedral on Friday, December 22. pic.twitter.com/eQ2mjFipWz

— The Prime Minister is Missing (@HaroldHolt67) 17 Δεκεμβρίου 2017

Η ημέρα της εξαφάνισης

Η ημέρα που ο Holt εξαφανίστηκε ήταν μία υπέροχη, ηλιόλουστη και ζεστή Κυριακή. Ο πρώην πρωθυπουργός της Αυστραλίας αποφάσισε να πάει στην παραλία πριν το μεσημεριανό του γεύμα.

«Ο Holt ήταν με μία φίλη του και μερικούς νεότερους φίλους τους», είπε ο Frame.

Ο εξαφανισθείς περιγράφεται από τον βιογράφο του ως ένας κλασικός Αυστραλός – ευγενικός, αθλητικός, ένας άνθρωπος με μεγάλη όρεξη για ζωή. Του αρέσαν οι καταδύσεις και το ψαροντούφεκο παρότι δεν ήταν και ο καλύτερος κολυμβητής.

Αλλά, η κατάσταση της υγείας του δεν ήταν πολύ καλή. Είχε επιβληθεί σε επέμβαση στον ώμο λίγο διάστημα πριν και ο γιατρός του τον είχε προειδοποιήσει να προσέχει ιδιαιτέρως.

«Έπαιξε τένις το Σάββατο και πήγε στην παραλία την Κυριακή. Παρά τις συμβουλές του γιατρού του», τόνισε ο βιογράφος του στο CNNi.

Οι αυτόπτες μάρτυρες στο σημείο της εξαφάνισης είπαν στις Αρχές πως εκείνη την ημέρα τα κύματα ήταν ιδιαιτέρως δυνατά. Όπως μάλιστα τόνισαν, ήταν τα υψηλότερα που είχαν δει ποτέ.

Ο Holt όμως δεν δίστασε να πάει για κολύμπι στα βαθιά, ανέφερε η αναφορά ενός αστυνομικού το 1968.

«Ξέρω αυτή την παραλία σαν την παλάμη του χεριού μου», είχε πει ο εξαφανισθείς στην παρέα του πριν μπει στο νερό και χαθεί για πάντα.

«Μία μάρτυρας τόνισε πως παρακολούθησε τον κ. Holt από τη στιγμή που μπήκε στο νερό και παρατήρησε πως σε κάποιο σημείο το νερό γύρω του θόλωσε και ξαφνικά φαινόταν σαν να βράζει», αναφέρει η αναφορά του αστυνομικού σχετικά με τη μοιραία μέρα. Αυτή ήταν και η τελευταία φορά που τον είδε κάποιος ζωντανό.

Πνιγμός, αυτοκτονία ή… Κινέζικα υποβρύχια;

Η Αυστραλία παρακολουθούσε σοκαρισμένη τις ειδήσεις για την εξαφάνιση του πρωθυπουργού της. «Νομίζω πως μετά τη δολοφονία του αμερικανού προέδρου John F. Kennedy ο περισσότερος κόσμος θεωρούσε πως οι παγκόσμιοι ηγέτες θα είχαν κοντά τους κάποιον σωματοφύλακα, ο οποίος θα βοηθούσε αν προέκυπτε κάποιο πρόβλημα», είπε ο Frame.

Η αστυνομία, ο στρατός, αλλά και ερασιτέχνες ντετέκτιβ συνέρρεαν στην παραλία ώστε να εντοπίσουν τον Holt ή έστω τη σορό του. Στις έρευνες συμμετείχαν έως και 300 άτομα, όμως ύστερα από περίπου ένα μήνα, στις 5 Ιανουαρίου, ο πρωθυπουργός θεωρήθηκε επισήμως νεκρός και σταμάτησαν τα πάντα.

Δεν βρέθηκε ποτέ κανένα ίχνος του – το μόνο που έμεινε πίσω ήταν τα ρούχα του στην παραλία.

Ο φημολογούμενος θάνατός του έχει έκτοτε περάσει στη λαϊκή παράδοση της Αυστραλίας και αποτελεί ένα από τα μόνιμα θέματα αντιπαράθεσης στη χώρα.

Ο John Warhurst, καθηγητής πολιτικής στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας, δήλωσε στο CNNi, πως μετά την εξαφάνισή του δημιουργήθηκε ένα «ντελίριο» στα μέσα μαζικής ενημέρωσης σχετικά με την υπόθεση. Υπήρχαν πληροφορίες πως ο Holt αυτοκτόνησε όντας κουρασμένος από τη δουλειά του ή τον γάμο του. Η αστυνομία είχε επισημάνει το 1968 πως αυτό το σενάριο είναι απίθανο.

Οι άλλες θεωρίες ήταν πιο… εξωπραγματικές. «Ορισμένοι θεωρούσαν πως ήταν αναμεμιγμένη κάποια ξένη δύναμη, πως τον είχε πάρει από το σημείο, χωρίς τη θέλησή του, κάποιο Ρώσικο ή Κινέζικο σκάφος», ανέφερε ο Warhurst.

Μάλιστα ο Βρετανός δημοσιογράφος, Anthony Grey, έγραψε ένα βιβλίο με τον τίτλο: «Ο πρωθυπουργός ήταν κατάσκοπος». Σύμφωνα με το βιβλίο ο Holt ήταν κατάκοπος της Κίνας και το είχε σκάσει από την παραλία με ένα υποβρύχιο της χώρας.

«Καμία από αυτές (τις θεωρίες) δεν έχουν βάση… άρα δεν ευσταθούν, δεν έχουν νόημα», επεσήμανε ο Frame.

«Η πιο απλή, ξεκάθαρη εξήγηση είναι πως πνίγηκε, αυτό και μόνο αυτό».

Ο πρώτος από τους μοντέρνους πρωθυπουργούς της Αυστραλίας

Ο Harold Holt ορκίστηκε πρωθυπουργός της Αυστραλίας τον Ιανουάριο του 1966, δύο χρόνια πριν την μυστηριώδη εξαφάνισή του.

Πριν αναλάβει αυτή τη θέση, είχε διατελέσει υπουργός στην κυβέρνηση του Sir Robert Menzies, του μακροβιότερου πρωθυπουργού της Αυστραλίας.

«Ήταν σαν ανάσα καθαρού αέρα», τόνισε ο John Warhurst. «Ήταν νεότερος (από τον Menzies), ήταν κομψός, μοντέρνος και προοδευτικός άνθρωπος. Αν τον δεις με τη σημερινή ματιά ήταν ένας από τους πρώτους μοντέρνους πρωθυπουργούς της Αυστραλίας».

Παρά την σύντομη παραμονή του στην εξουσία ο Holt κατάφερε να αφήσει ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στην ιστορία της χώρας με το έργο του. Για πολλούς σημαντικότερη κίνησή του ήταν η αλλαγή νομίσματος στη χώρα, από τις λίρες στο δολάριο.

Ακόμη ένα σημαντικό κατόρθωμά του ήταν το ιστορικό δημοψήφισμα του 1967, το οποίο άνοιξε το δρόμο για την συμπερίληψη των αυτοχθόνων της Αυστραλίας στον εθνικό πληθυσμό.

Σύμφωνα με τον Frame ο Holt ήταν ένας από τους πρώτους πολιτικούς που εργάστηκαν για να μπει ένα τέλος στους αυστηρούς περιορισμούς που είχαν τεθεί στη μεταναστευτική ροή από περιοχές που δεν συγκαταλέγονταν στην Ευρώπη και έκανε διπλωματικό άνοιγμα στη γειτονική Ασία.

Ο Holt όμως δεν ήθελε βελτίωση των σχέσεων του μόνο με την Ασία. Επί των ημερών του κατάφερε να δημιουργήσει έναν στενό φιλικό δεσμό με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Lyndon Johnson.

Το κληροδότημα του Holt

Η εξαφάνισή του προκάλεσε μεγάλη αναταραχή στο κυβερνών κόμμα των Φιλελευθέρων και έφερε στην ηγεσία μία σειρά από αναποτελεσματικούς ανθρώπους. Τελικώς το κόμμα των Εργατικών ανέλαβε τα ηνία της Αυστραλίας, ύστερα από 23 χρόνια στην αντιπολίτευση.

Το Φιλελεύθερο Κόμμα δεν κατάφερε να «αναρρώσει» από την απώλεια του Holt, σύμφωνα με τον Warhurst, μέχρι να αναλάβει την ηγεσία του ο Malcolm Fraser, που αργότερα διετέλεσε πρωθυπουργός της χώρας.

Για τους Αυστραλούς το σύντομο πέρασμα του Holt από την πρωθυπουργία έχει χαθεί μέσα στον ορυμαγδό πληροφοριών για την εξαφάνισή του. Ο Frame εξήγησε πως ήθελε να γράψει για τον πρώην πρωθυπουργό για να μην τον ξεχάσει και η ίδια η ιστορία.

«Ελπίζω οι Αυστραλοί να σκεφτούν περισσότερο τη ζωή του από το να πανικοβάλλονται για τον θάνατό του», είπε.

Πενήντα χρόνια μετά την εξαφάνισή του πάντως η Αυστραλία αποδεικνύει για ακόμη μία φορά πως έχει χιούμορ, τιμώντας τη μνήμη του Harold Holt δίνοντας το όνομά του σε… μία πισίνα.

How Australia's PM went swimming 50 years ago and vanished forever, by Ben Westcott, CNN