Ομπάμα στη Χιροσίμα: Η συγγνώμη που δεν ήρθε και η πραγματική ανησυχία

Ο Μπαράκ Ομπάμα επέστρεψε σήμερα ως πρώτος εν ενεργεία Αμερικανός πρόεδρος που επισκέπτεται τη Χιροσίμα της Ιαπωνίας στον "τόπο του εγκλήματος".

Δεν ζήτησε συγνώμη για τις ειδεχθείς αμερικανικές πράξεις και έτσι δεν έκλεισαν οριστικά οι πληγές του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Όμως έβαλε φαρδιά πλατιά την υπογραφή του σε μια ακόμη πολιτική εποποιία, σε μια ακόμα κίνηση που δείχνει ότι θέλει να βάλει σε τάξη το "σπίτι" του, τις ίδιες τις Ηνωμένες Πολιτείες που εκπροσωπεί, λίγο πριν την αναχώρησή του από αυτό.

Υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος που επισκέφθηκε την Αβάνα και συναντήθηκε με έναν Κάστρο, ο πρώτος που συνομίλησε με βαρυποινίτες φυλακισμένους έχοντας θέσει σε κίνηση τη διαδικασία για να κλείσει η βάση του Γκουαντάναμο.

Ίσως μέσα του να ήθελε να ζητήσει συγνώμη για τη μοναδική βόμβα στην ανθρώπινη ιστορία που προκάλεσε από μόνη της τόσους πολλούς θανάτους, αλλάζοντας παράλληλα και τον ρού της παγκόσμιας ιστορίας.

Ωστόσο μια πιθανή συγνώμη προς τους Ιάπωνες σήμερα θα έδινε νερό στον μύλο της προεκλογικής εκστρατείας του Ντόναλντ Τραμπ, σε μια εποχή ακραίας πόλωσης και στο εσωτερικό των ΗΠΑ.

Υπό αυτή την έννοια, η επίσκεψή του στην Χιροσίμα αποσκοπούσε να στείλει αυτή τη συγνώμη, εμμέσως πλην σαφώς.

"Πριν από 71 χρόνια, ο θάνατος έπεσε από τον ουρανό", δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος στην αρχή της ομιλίας του, ενώπιον χιλιάδων κατοίκων της πόλης, ανάμεσα στους οποίους επιζήσαντες των επιθέσεων με πυρηνικά όπλα.
Μπροστά από το μνημείο των θυμάτων μίλησε για την ανάγη οικοδόμησης ενός κόσμου χωρίς πυρηνικά όπλα.

Μια σύντομη αναδρομή

Η ατομική βόμβα στη Χιροσίμα στις 6 Αυγούστου του 1945 -και τρεις μέρες αργότερα στο Ναγκασάκι με άλλους 40.000 νεκρούς- αποτέλεσε την αρχή του τέλους για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο με τον πιο ολέθριο όμως τρόπο.

Οι Αμερικανοί την χρησιμοποίησαν για πρώτη φορά έχοντας κάνει την σχετική κατασκευή τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς.

Ήταν το καλοκαίρι του 1945 και η Ιαπωνία αρνείτο να παραδοθεί ενώ είχε επέλθει ηρεμία στην Ευρώπη και οι Σύμμαχοι προχωρούσαν συνεχώς στα μέτωπα του Ειρηνικού.

Ο τότε Αμερικανός πρόεδρος Χάρι Τρούμαν ανησυχούσε για τις μεγάλες αμερικανικές απώλειες κατά την κατάληψη της Οκινάβας στις τον Ιούνιο οι οποίες προετοίμαζαν ενδεχομένως το έδαφος για εμπλοκή των ΗΠΑ σε έναν μακροχρόνιο πόλεμο και απροσδιόριστο αριθμό θυμάτων.

Στρατηγικό βομβαρδιστικό τύπου B29 με την ονομασία Enola Gay απελευθέρωσε πάνω από την πόλη στις 08:15 ακριβώς τη βόμβα ουρανίου, που είχε την κωδική ονομασία Little Boy.

Αμέσως σκοτώθηκαν πάνω από 20.000 στρατιώτες και 78.000 άμαχοι. Χιλιάδες ήταν οι αγνοούμενοι αλλά και οι βαριά τραυματίες ενώ για πολλούς από τους επιζήσαντες η ζωή από εκεί και πέρα έμελλε να είναι μαρτυρική. Αρκετές χιλιάδες πέθαναν τα επόμενα χρόνια από καρκίνους.

Πηγή: REUTERS/U.S. Army/Hiroshima Peace Memorial Museum

Ωστόσο, η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της Ιαπωνίας δεν επέδειξε σωστά αντανακλαστικά στην ερμηνεία της κατάστασης, συνεχίζοντας τις πολεμικές επιχειρήσεις.

Η ανυπομονησία των Αμερικανών όμως να τελειώσουν τον πόλεμο έφερε και τη δεύτερη ατομική βόμβα, στις 12 το μεσημέρι της 9ης Αυγούστου αυτή τη φορά στην πόλη Ναγκασάκι. Οι νεκροί έφθασαν αμέσως τις 36.000 και οι τραυματίες τις 40.000 ενώ από το ωστικό κύμα που προκλήθηκε καταστράφηκαν εντελώς τα κτίρια της πόλης σε μία ζώνη 5 τετραγωνικών χιλιομέτρων.

Μόνο μετά και από αυτό τον όλεθρο οι Ιάπωνες κατανόησαν την ισχύ του νέου όπλου αναγνωρίζοντας ότι δεν δύνανται να συνεχίσουν τον πόλεμο και ξεκινώντας την αμέσως επόμενη μέρα τη διαδικασία παράδοσης.

Με την ενέργεια αυτή των Αμερικανών η οποία και επικρίθηκε από πολλούς επισπεύστηκε το τέλος του πολέμου στα μέτωπα του Ειρηνικού με ελαχιστοποίηση των αμερικανικών απωλειών. Αποτέλεσε όμως κυρίο το σαφές μήνυμα για το ποιος θα ήταν το κυρίαρχο "αφεντικό" μετά τη λήξη του.

"Ζωντανή" η πυρηνική απειλή

Μπορεί σήμερα ο Μπαράκ Ομπάμα να βρέθηκε στη Χιροσίμα, αποκαθιστώντας ένα μέρος της ιστορικής αδικίας και μνήμης και συνεχίζοντας την πολιτική της βελτίωσης της παγκόσμιας εικόνας προς τις ΗΠΑ ωστόσο η σκέψη του βρίσκεται γύρω από αυτό που χθες περιέγραψε ως "μεσοπρόθεσμη απειλή" της Βόρειας Κορέας που πυροδοτείται και από την απροθυμία της Κίνας να εντείνει τις κυρώσεις της προς την Πιονγιάνγκ οδηγώντας την στην απόσυρση από την διαδικασία κατασκευής της δικής της ατομικής βόμβας.

"Η Βόρεια Κορέα είναι μια μεγάλη ανησυχία για μας", είπε στη διάρκεια διαλείμματος της συνόδου της G7. "Κάθε φορά που τεστάρει κάτι, ακόμα και εάν τα τεστ αυτά αποτυγχάνουν, μαθαίνουν κάτι", πρόσθεσε.

Ο τερματισμός της εξάπλωσης της πυρηνικής απειλής πάνω από τον πλανήτη τον οποίο είχε υποσχεθεί στην ομιλία του στην Πράγα το 2009 αποτελεί σίγουρα το μελανό σημείο στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ επί προεδρίας του.

Μπορεί να αποχωρεί σε λίγους μήνες έχοντας παραδώσει έναν πλανήτη ασφαλέστερο χάρη κυρίως στη συμφωνία με το Ιράν, όμως ο Κιμ Γιονγκ Ουν δεν παύει να αποτελεί άλυτο πρόβλημα που λαμβάνει διαστάσεις τρόμου για τους γείτονές του και την ευρύτερη περιοχή.