Ευρωπαϊκή δύναμη πυρόσβεσης: Μια εναλλακτική λύση που μπορεί να σώσει τον Νότο

Οι παθογένειες της δασοπροστασίας και δασοπυρόσβεσης είναι χρόνιες –και, για να είμαστε ειλικρινείς, σε περιόδους λιτότητας δεν επιλύονται. Υπάρχουν σοβαρές ελλείψεις σε πυροσβεστικά μέσα και στην εκπαίδευση του προσωπικού, ενώ και η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν ήταν έτοιμη να αναλάβει τις ευθύνες που της αναλογούν ως προς τη δασοπυρόσβεση. Ανώτατο στέλεχος της Πυροσβεστικής έλεγε στο CNN Greece ότι «την πρώτη μέρα εκδήλωσης της πυρκαγιάς οι δήμαρχοι δεν μπορούσαν να χρησιμοποιούσουν τα αντλιοστάσια, γιατί υπήρξαν διακοπές ηλεκτρικού ρεύματος. Απολύτως φυσιολογικό, σε μια μεγάλη φωτιά. Ελάχιστοι, όμως, δήμαρχοι», μας είπε χαρακτηριστικά, «είχαν προνοήσει να διαθέτουν μια γεννήτρια για να δουλέψουν τα αντλιοστάσια...».

«Ανεκπαίδευτοι» είναι, όμως, και οι πολίτες, αν και παλαιότερα τις φωτιές, ακόμα και στις δασικές εκτάσεις τις έσβηναν οι κάτοικοι των γύρω χωριών. Σήμερα υπάρχει άναρχη δόμηση δίπλα ή και μέσα στα δάση, οι αυλές των εξοχικών δεν καθαρίζονται, όπως φυσικά δεν καθαρίζεται και το εγκαταλελειμμένο διπλανό οικόπεδο. Η εκάστοτε αντιπολίτευση καταγγέλλει την κυβερνητική ανικανότητα, η εκάστοτε κυβέρνηση καταγγέλλει τη μικροκομματική εκμετάλλευση της καταστροφής από την αντιπολίτευση... Και υπάρχουν και οι κραυγές των μέσων ενημέρωσης, που καταγγέλλουν γιατί σε κάθε εξοχικό δεν υπάρχουν... τουλάχιστον δύο πυροσβεστικά αυτοκίνητα να το προσέχουν: ένα στην εμπρός πόρτα και άλλο ένα στην πίσω –τραγέλαφος.

Και, όμως, η πλειοψηφία αυτών των πολιτών, που έχουν εξοχικό ή μόνιμη κατοικία σε περιοχές επικίνδυνες για πυρκαγιά (και, εδώ που τα λέμε, όλη η ελληνική ύπαιθρος εντάσσεται, λιγότερο ή περισσότερο σε αυτή την κατηγορία –και πολύ περισσότερο βέβαια όσα σπίτια βρίσκονται κοντά ή μέσα σε δάση), και έχει δώσει μια μικρή περιουσία για να τα χτίσει, δεν δίνει 30 - 40 ευρώ για να καθαρίσει την αυλή του ή το διπλανό οικόπεδο - ζούγκλα. Ούτε μια μάνικα δεν έχει, μια μικρή γεννήτρια, ένα πιεστικό μηχάνημα –και στη δύσκολη στιγμή οι ευθύνες μετατίθενται στο κράτος που είναι αδύνατον να βοηθήσει, γιατί κι αυτό λειτουργεί όπως οι πολίτες!

Τα πυροσβεστικά οχήματα είναι μεγάλης ηλικίας (σε σύνολο 2.931, το 54% έχει ηλικία πάνω από 14 χρόνια) και τα αεροπλάνα Canadair είναι μόλις 14 (9 CL 215 και 5 CL 415, ενώ, φυσικά, δεν πετάνε όλα λόγω βλαβών...). Χρησιμοποιούνται άλλα 17 PZTL, που, όμως, ανεφοδιάζονται μόνο από αεροδρόμια, καμιά δεκαριά ελικόπτερα, ενώ τελευταία στο στόλο προστέθηκαν και τα επονομαζόμενα ελικόπτερα «blue», λόγω του χρώματός τους (ήδη επιχειρούν 5, και τις επόμενες ώρες θα προστεθούν άλλα 2). Και, βέβαια, το μεγάλο φυσικό πρόβλημα της χώρας είναι οι δυνατοί αέρηδες (που εμποδίζουν να πετάξουν τα εναέρια μέσα) και το ανάγλυφό της (βουνά και χαράδρες, στις οποίες δεν μπορούν να επιχειρήσουν πεζοπόρα τμήματα, αλλά ούτε και εναέρια, λόγω του καπνού και των στροβιλισμών του αέρα).

Επομένως, δεν υπάρχει λύση; Το πρόβλημα, πάντως, με τις καταστροφικές πυρκαγιές δεν είναι μόνο ελληνικό. Στην Πορτογαλία είχαμε φέτος πάνω από 60 νεκρούς από πυρκαγιές, στην Ιταλία κάηκαν τουλάχιστον 5 άνθρωποι, σε 60.000 πυρκαγιές μέχρι τις 5 Αυγούστου, στην Ισπανία χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους εξαιτίας των δασικών πυρκαγιών, το ίδιο και στην Κορσική (πάνω από 10.000 άνθρωποι μετακινήθηκαν για να σωθούν), όπως και σε περιοχές της νοτιοανατολικής Γαλλίας. Το πρόβλημα, λοιπόν, απασχολεί συνολικά τον ευρωπαϊκό Νότο, και όχι μόνο την Ελλάδα. Ωστόσο, όπως έχει αποδειχθεί στην πράξη, η έως σήμερα ευρωπαϊκή συνεργασία βοηθείας είναι ανεπαρκής. Είναι καιρός να υπάρξει μια ευρωπαϊκή δύναμη πυρόσβεσης από αέρος με σύγχρονα αεροπλάνα που να μπορούν να επιχειρούν και με 7 - 8 μποφόρ. Είναι μια εναλλακτική λύση –πιθανόν η μόνη που μπορεί να εφαρμοστεί αποτελεσματικά, καθώς με ενιαία διαχείριση πολλαπλασιάζονται οι δυνατότητες και τα μέσα, ενώ περιορίζονται οι τεράστιοι πόροι που απαιτούνται. Σε συνδυασμό, βέβαια, με την κατάλληλη εκπαίδευση των πολιτών και κινητοποίηση (από τον χειμώνα, όμως!) των τοπικών αρχών, όπως γίνεται σε κεντροευρωπαϊκές και βορειοευρωπαϊκές χώρες -κι ας είναι εκεί το πρόβλημα πολύ μικρότερο. Μοιάζει ίσως δύσκολο, με την ελληνική –και μεσογειακή– νοοτροπία του φραπέ και της καλοκαιρινής χαλάρωσης, αλλά είναι μονόδρομος.