Άρθρο του Γιάνη Βαρουφάκη στο CNNi για τις εξελίξεις στην Ευρώπη

Με σκληρή κριτική ο Γιάνης Βαρουφάκης σχολιάζει όλα τα τελευταία γεγονότα στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά τη Διακήρυξη της Ρώμης, αλλά και την ενεργοποίηση του άρθρου 50 για το Brexit.

Διαβάστε αναλυτικά το άρθρο του:

Με την ενεργοποίηση του Άρθρου 50 από τη Βρετανίδα πρωθυπουργό Τερέζα Μέι, η Ευρώπη βρίσκεται ανάμεσα σε δύο παράδοξα, τα οποία αποτελούν απειλή για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Βρετανία.

Ο Ντέιβιντ Κάμερον, ο οποίος έχασε στο δημοψήφισμα, δικαιολογημένα απορεί με το αποτέλεσμα της ήττας του:

Η Βρετανία έφυγε από την Ε.Ε λόγω της πρότασης του Ντέιβιντ Κάμερον για μία πολιτική «μεταβλητής γεωμετρίας», η οποία θα επέτρεπε στη Βρετανία να αποχωρήσει από τα βασικά δόγματα της Ευρώπης.

Παρά το γεγονός ότι τόσο το Βερολίνο όσο και το Παρίσι απέρριψαν την αρχική ιδέα του Κάμερον, όταν νίκησε το Brexit, υιοθέτησαν την ιδέα της «μεταβλητής γεωμετρίας».

Το πρώτο παράδοξο είναι ευκολότερο να το αντιληφθούμε όταν δούμε μέσα από τον φακό της συμβατικής ευρωπαϊκής πρακτικής, δηλαδή, η μετατροπή της αποτυχίας σε αρετή.

Η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, εδώ και χρόνια έχει προτείνει την ιδέα για μια Ευρώπη διαφορετικών ταχυτήτων, που θα επιτρέπει σε μερικές χώρες να είναι λιγότερο ανταγωνιστικές λόγω της εσωτερικής τους πολιτικής κατάστασης.

Τώρα όμως, λόγω της κακής διαχείρισης της οικονομικής κρίσης η οποία έχει αποδυναμώσει τη νομιμότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την έχει αναγκάσει να μετατοπιστεί σε ένα προχωρημένο στάδιο αποσύνθεσης, η κ. Μέρκελ και οι υπόλοιποι ηγέτες της Ε.Ε δείχνουν να σκέφτονται πως μία Ευρώπη πολλαπλών ταχυτήτων είναι απαραίτητη για να κρατηθεί ενωμένη.

Το Σαββατοκύριακο, οι ηγέτες της Ε.Ε συγκεντρώθηκαν για να γιορτάσουν τη 60η επέτειο της Συνθήκης της Ρώμης, ενώ οι ηγέτες των υπόλοιπων 27 κρατών-μελών υπέγραψαν τη Διακήρυξη της Ρώμης, η οποία λέει ότι «θα ενεργήσουν από κοινού, σε διαφορετικούς ρυθμούς και ένταση όπου είναι απαραίτητο, κινούμενες στην ίδια κατεύθυνση, όπως έχουμε κάνει στο παρελθόν».

Η αποτυχία να κρατηθεί η Ε.Ε μαζί σε μία ενιαία πορεία προς τις κοινές αξίες, την κοινή αγορά και το κοινό νόμισμα, θα αποτελέσει μία νέα έναρξη, που θα οδηγήσει σε μια Ευρώπη στην οποία ένας συνασπισμός των προθύμων θα συνεχίσει να έχει την αρχική φιλοδοξία.

Μία τέτοια Ευρώπη θα επιτρέψει στις ανατολικές αυτοαποκαλούμενες ανελεύθερες δημοκρατίες να παραμείνουν στην ενιαία αγορά και να ορίσουν οι ίδιες τον τρόπο που θέλει να λειτουργεί η χώρα τους. Για παράδειγμα, χώρες όπως η Αυστρία θα έχουν το δικαίωμα να τοποθετήσουν ηλεκτροφόρα περίφραξη στα σύνορά τους. Θα μπορούσε επίσης να δώσει την ευκαιρία στο Ηνωμένο Βασίλειο να επιστρέψει ως εξωτερικός κύκλος της Ευρώπης.

Είτε κάποιος δέχεται αυτό το όραμα, είτε το απορρίπτει, το θέμα είναι πως οι αλλαγές του βασίζονται σε μία βασική προϋπόθεση: μία ενοποιημένη και σταθερή ευρωζώνη.

Για να αναγνωριστεί το δεύτερο παράδοξο της πραγματικότητας μετά το Brexit, χρειάζεται να σημειωθεί ένα μόνο πράγμα: στην τρέχουσα κατάσταση, η ευρωζώνη δεν μπορεί να προσφέρει τη σταθερότητα που χρειάζεται η Ευρώπη για να επιβιώσει.

Η άρνησή της να ασχοληθεί ορθολογικά με την πτώχευση της Ελλάδας, είναι ένα καθοριστικό τεστ ώστε να φανεί κατά πόσο η Ευρώπη είναι ικανή για να σταθεροποιήσει την ευρωζώνη.

Προς το παρόν, οι προοπτικές για μία σταθερή ευρωζώνη, δε δείχνουν καλές. Οι γνωστές πρακτικές της Ευρώπης θα μπορούσαν σύντομα να προκαλέσουν μία σημαντική ιταλική κρίση, την οποία η ευρωζώνη δε θα άντεχε.

Η μόνη εναλλακτική είναι να συμφωνήσει το Βερολίνο για ένα μικρό, κοινό προϋπολογισμό με αντάλλαγμα τον άμεσο έλεγχο των προϋπολογισμών της Γαλλίας, της Ιταλίας και της Ισπανίας. Ακόμη κι αν αυτό πραγματοποιούνταν, πράγμα που μοιάζει απίθανο δεδομένης της πολιτικής κατάστασης, ίσως να ήταν λίγο αργά για τη σταθεροποίηση.

Αυτή είναι η πραγματικότητα της Ευρώπης: μία αδύναμης και καθώς πρέπει ομοσπονδίας 27 κρατών μελών, λαμβάνοντας υπόψη τις φυγόκεντρες δυνάμεις που χωρίζουν την Ευρώπη. Εν τω μεταξύ, μια συνομοσπονδία μεταβλητής γεωμετρίας -σαν αυτή που ο Ντέιβιντ Κάμερον είχε ζητήσει και που το Ηνωμένο Βασίλειο ίσως θέλει να τηρήσει από το 2019- απαιτεί μία ενοποιημένη ευρωζώνη. Αλλά και αυτό μοιάζει ακατόρθωτο, δεδομένου του τωρινού πολιτικού κλίματος.

Το ενδεχόμενο να επιτραπεί στα κράτη μέλη της ΕΕ να κινηθούν προς άλλες κατευθύνσεις και με υψηλότερες ταχύτητες είναι ο λανθασμένος τρόπος για να εξεταστούν οι ανησυχίες των Ευρωπαίων που ζουν σε διαφορετικές χώρες.

Στην πραγματικότητα, οι Ευρωπαίοι είναι ήδη ενωμένοι λόγω δύο υπαρξιακών απειλών: ακούσια υπό-απασχόληση και ακούσια μετανάστευση.

Για να λειτουργήσει ξανά η Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει η κάθε χώρα της να σταθεροποιηθεί και να βοηθηθεί ώστε να ευημερήσει.

The EU cannot survive if it sticks to business as usual, By Yanis Varoufakis