Το μεγάλο παζάρι Ερντογάν στη Συρία και ο πόθος του για ΑΟΖ - Ο καθηγητής Σωτήρης Σέρμπος εξηγεί

Αθήνα και Λευκωσία παρακολουθούν με ψυχραιμία τις εξελίξεις και βρίσκονται σε διπλωματική εγρήγορση. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ενημέρωσαν επ΄αυτού τους ευρωπαίους ηγέτες στη Σύνοδο Κορυφής τη στιγμή που η Άγκυρα δεν αναγνωρίζει την Κύπρο προβάλλοντας τη θέση πώς ως νησί δεν μπορεί να έχει ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα.

Ο καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής, Σωτήρης Σέρμπος μέσω του CNN Greece δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ο Πρόεδρος της Τουρκίας, ο οποίος αποσκοπεί η χώρα του να αποκτήσει το πρώτο λόγο στην ανοικοδόμηση της Συρίας, να επιδιώξει να ικανοποιήσει τις ορέξεις του για ΑΟΖ, εκτιμώντας πώς αν το προβεί σε μία τέτοια κίνηση «θα το κάνει σχετικά γρήγορα». Παράλληλα,προσθέτει πώς είναι ένα από τα σενάρια τα οποία θα πρέπει «να εξεταστούν σοβαρά όσον αφορά τις φιλοδοξίες της Τουρκίας που αυτή τη στιγμή είναι γνωστές και την έξοδο που θέλει να έχει στη Μεσόγειο στο πλαίσιο της Γαλάζιας Πατρίδας».

Η Αθήνα διαμηνύει πώς μία τέτοια ενέργεια είναι ενάντια στο Διεθνές Δίκαιο. Σύμφωνα με πηγές του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας μία τέτοια εξέλιξη γεωπολιτικά δεν είναι καλή για την Ελλάδα ούτε μπορεί να χαρακτηριστεί ως «φιλική ενέργεια» καθώς «η Τουρκία μπαίνει σε δεύτερη χώρα στη Μεσόγειο» υπογραμμίζοντας πώς αν προχωρήσουν στην υλοποίηση των εν λόγω σχεδίων προφανώς και θα υπάρξει αντίδραση.

Ενισχύεται ο ρόλος της Τουρκίας

Αλλάζει η ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή με τον κ. Σέρμπο να εστιάζει ειδικά στο κομμάτι της « Βόρειας Μέσης Ανατολής» υποστηρίζοντας πώς ο μεγάλος χαμένος της υπόθεσης είναι το Ιράν και δευτερευόντως η Ρωσία καθώς όπως αναφέρει στη Συρία υπήρχε «ένα αποτυχημένο κράτος άρα κυρίως επί του εδάφους ήταν ο βασικός πληρεξούσιος του Ιράν στην περιοχή, καθώς η Χεζμπολάχ του Λιβάνου κρατούσε τα μπόσικα για τον Άσαντ επί του εδάφους. Ωστόσο μετά το ισχυρό πλήγμα που δέχθηκε από τους Ισραηλινούς και την αποχώρηση πολλών μαχητών της από τη Συρία, ο Άσαντ δεν θα μπορούσε πλέον να σταθεί. Το εύρος της λιποταξίας των στρατιωτών του ήταν αποκαλυπτικό».

Κατά τον καθηγητή Διεθνούς Πολιτικής έπρεπε να είχε έρθει σε μία συνεννόηση με τον Ερντογάν και δεν το έπραξε, οπότε όπως υπογραμμίζει ο μεγάλος νικητής σε αυτή την ιστορία είναι η Τουρκία. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η διαπραγματευτική δύναμη της Τουρκίας ενισχύεται όχι μόνον στη Μέση Ανατολή αλλά και απέναντι στη Δύση γιατί ουσιαστικά όπως αναφέρει «θα διαδραματίσει ένα ρόλο ως εκείνη που μπορεί να παγιώσει και να σταθεροποιήσει μία κατάσταση εφόσον βέβαια τα καταφέρει».

Ο κ. Σέρμπος εξηγεί πώς ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «βάζοντας μπροστά τους τζιχαντιστές θα προσφέρει πολλές εκδουλεύσεις σε πολλούς παίκτες ότι είναι η μόνη που μπορεί να τους ελέγξει για να παγιώσει μία κατάσταση». Η Άγκυρα επιδιώκει να γίνει ο βασικός παίκτης στην περιοχή χωρίς να αποκλείονται οι τριβές στη Συρία λόγω πολλών διαφορετικών δυνάμεων.

Σχετικά με την ανοικοδόμηση της Συρίας, ο καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής υποστηρίζει πώς η χρηματοδότηση θα προσφερθεί από τις χώρες του Kόλπου, ενδεχομένως και από την Ευρώπη. Συνεπώς κατά τον ίδιο ανοίγονται ευκαιρίες για τον τουρκικό κατασκευαστικό κλάδο. Στο κάδρο μπαίνει και το μεγάλο ζήτημα της επιστροφής προσφύγων κυρίως από την Τουρκία καθώς έχουν προκαλέσει πολλά πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κάτι που όπως υποστηρίζει θα μπορούσε ο Πρόεδρος της Τουρκίας «να το χρησιμοποιήσει επιπλέον για να προχωρήσει και σε πληθυσμιακές αλλαγές στη Βόρεια Συρία και αυτή τη φορά να το κάνει με τις ευλογίες της Δύσης».

Ο παράγοντας Τραμπ

Εξαιρετικό ενδιαφέρον θα έχει τι στρατηγική θα χαράξει ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου, Ντόναλντ Τραμπ . Είναι αξιοσημείωτο πώς έφτασε στη Συρία η πιο επίσημη διπλωματική αποστολή των ΗΠΑ από την έναρξη του εμφυλίου πολέμου για συναντήσεις με εκπροσώπους της ισλαμιστικής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ -Σαμ, η οποία έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από τις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με τον κ. Σέρμπο λόγω του ότι ανεβαίνει η διαπραγματευτική δύναμη της Τουρκίας, ο Ντόναλντ Τραμπ «θα πρέπει να προχωρήσει σε κάποια deals - συμφωνίες με τον κ. Ερντογάν» καθώς αρέσκονται όπως αναφέρει και οι δύο στο παζάρι, «ο ένας σαν επιχειρηματίας ο άλλος ως ανατολίτης». Άλλωστε όπως εξηγεί η Τουρκία έχει παράδοση ιστορικά «να προσφέρει εκδουλεύσεις στις Μεγάλες Δυνάμεις άρα εδώ θα παίξει ρόλο και η προσωπική τους σχέση».

Ο ίδιος σημειώνει ακόμη ότι «αυξάνεται η ανησυχία ότι η Άγκυρα προετοιμάζεται για μία μεγάλης κλίμακας εισβολή σε εδάφη που κατέχουν Σύροι Κούρδοι από τις ΗΠΑ με τον καθηγητή Διεθνούς Πολιτικής να εξηγεί πώς «αυτό είναι δίκοπο μαχαίρι γιατί από τη μια θα πετύχει τους στόχους έναντι των Κούρδων από την άλλη πλευρά δεν θέλει να περάσει άλλα μηνύματα σε άλλους πληθυσμούς στη Συρία για την εδαφική ακεραιότητα αργότερα όπως για παράδειγμα οι Αλεβίτες, οπότε είναι μία ισορροπία που θα προσπαθήσει να κρατήσει».

Η Ρωσία στη μετά Άσαντ εποχή

Γρίφος παραμένει το πώς θα κινηθεί στη Συρία ο Πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν στη μετά - Άσαντ εποχή. Κομβικό ρόλο αναμένεται να παίξει σύμφωνα με τον κ. Σέρμπο ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπογραμμίζοντας πώς «ως προς τις ρωσικές βάσεις η Τουρκία δεν θα παίξει το παιχνίδι της Δύσης. Τη συμφέρει περισσότερο να τις εγγυηθεί. Τώρα σε τι εύρος και τι καθεστώς μένει να το δούμε».

Επιπρόσθετα, υποστηρίζει, πώς στο πλαίσιο της συναλλακτικής προσέγγισης η Τουρκία θα καταφέρει να αποσπάσει σημαντικά ανταλλάγματα από τη Ρωσία είτε σε ζητήματα που αφορούν την Αφρική και τη ζώνη του Σαχέλ ή ζητήματα που είναι ανοιχτά στο νότιο Καύκασο.

Κατά τον κ. Σέρμπο η Ρωσία βγαίνει χαμένη από αυτή την ιστορία και συμπληρώνει ότι είναι πολύ σημαντικό για εκείνη για το αν θα διατηρήσει μία παρουσία εκεί καθώς «πέραν του ότι από εκεί λειτουργούσαν οι ρωσικές βάσεις για τον ανεφοδιασμό του ρωσικού στόλου όταν έβγαινε στα νερά της Μεσογείου από τη Μαύρη Θάλασσα όμως αποτελούσε και ένα κέντρο logistics σε ένα μεγάλο κομμάτι για τις επιχειρήσεις της στην Αφρική».

«Θα έχει ενδιαφέρον και ποια θα είναι η πολιτική των ΗΠΑ κατά πόσο η διοίκηση Τραμπ θα θέλει να παραμείνουν αυτές οι βάσεις», καταλήγει.