Διαγραφή Σαμαρά από ΝΔ: Η ρήξη με Μητσοτάκη και το χρονικό ενός καθόλου πληκτικού «διαζυγίου»
Στην αναπόφευκτη ολική ρήξη που όλοι έβλεπαν να έρχεται, έφτασαν το απόγευμα του Σαββάτου (16/11) Νέα Δημοκρατία και Αντώνης Σαμαράς και αναμφίβολα μοιάζει να μπήκε ο επίλογος στο χρονικό ενός προαναγγελθέντος δεύτερου «διαζυγίου». Άλλωστε η σχέση μεταξύ Σαμαρά και της οικογένειας Μητσοτάκη δεν ήταν ποτέ «πληκτική» με την κόντρα να κρατάει δεκαετίες.
Όμως, αν πάρουμε τα γεγονότα αντίστροφα φαίνεται πως το τελευταίο χρονικό διάστημα στο Μαξίμου πέρασαν από διάφορες φάσεις ως προς την αντιμετώπιση της εσωκκοματικής αντιπολίτευσης που ασκεί ο πρώην πρωθυπουργός.
Υπήρξαν προσπάθειες να πέσουν οι τόνοι, να γίνει επαναπροσέγγιση και να επέλθει σύμπνοια, έγιναν κινήσεις κατευνασμού του εκνευρισμού με χρήση του γνωστού σχολίου «δεν απαντάμε σε απόψεις πρώην πρωθυπουργών», πέρασαν στιγμές αμηχανίας και τελικά έφτασαν στο απροχώρητο. Από την άλλη, στελέχη κοντά στον Αντώνη Σαμαρά ανταπαντούσαν πως «λάδι στην φωτιά» ρίχνει η πλευρά του Μεγάρου Μαξίμου και όχι ο πρώην πρωθυπουργός.
Ήταν στις αρχές Οκτωβρίου όταν ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αντώνη Σαμαρά, αλλά και τον Κώστα Καραμανλή για να τους καλέσει να παραστούν στη γιορτή για τα 50 χρόνια της Νέας Δημοκρατίας, σε μια κίνηση που από πολλούς χαρακτηρίστηκε ως «ενωτική». Το αποτέλεσμα γνωστό.
Στο Μαξίμου, μάλιστα, παρατηρούσαν ότι οι επιθέσεις Σαμαρά είχαν ενορχηστρωθεί κατά τέτοιο τρόπο που έμοιαζαν να ακολουθούν το χρονοδιάγραμμα του ελληνοτουρκικού διαλόγου, προσπαθώντας να «σαμποτάρει» τη θετική ατζέντα. Μάλιστα, με τη γαλάζια αντιπολίτευση να χτυπά ξανά και ξανά, στην κυβέρνηση είχαν φτάσει στο σημείο να «φυλάνε» περισσότερα τα νώτα τους από τα δεξιά παρά από το κέντρο.
Τον αποκαλούσαν «ειδική περίπτωση»
Η ατμόσφαιρα παρέμενε «παγωμένη» και μέσα από τις συνεχείς αιχμές που άφηνε ο κ. Σαμαράς, δεν υπήρχε πεδίο επικοινωνίας ανάμεσα σε νυν και πρώην πρωθυπουργό, κάτι που πρόσφατα είχε επιβεβαιώσει και ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος απαντώντας «δεν γνωρίζω για κάποια επικοινωνία», μιλώντας σε δημοσιογράφους.
Για... χημεία των δύο ανδρών ούτε λόγος, με τα Κυβερνητικά στελέχη να τονίζουν πως σε κάθε περίπτωση ο κ. Σαμαράς αποτελεί «ειδική περίπτωση».
Άλλωστε ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος προσπαθούσε διαρκώς να καλύψει την αμηχανία που προκαλούσαν οι τοποθετήσεις Σαμαρά στο Μαξίμου: «Έχει διατελέσει πρωθυπουργός της χώρας και πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας, προφανώς, ούτε σχολιάζουμε τις τοποθετήσεις του, στην Κοινοβουλευτική Ομάδα είναι ο μόνος πρώην πρωθυπουργός, έχουμε απόλυτο σεβασμό και στην πορεία του και στη διαδρομή του».
Η μάχη για το... χαριέντισμα
Αυτή τη φορά ο Κυριάκος Μητσοτάκης έριξε πρώτος τις βολές με αφορμή την συνάντηση του Νίκου Παππά με τον Αντώνη Σαμαρά σε εκδήλωση του ΕΒΕΑ, και την θερμή σύντομη συζήτηση που είχαν μεταξύ τους. Με το «βλέμμα» στον πρώην Πρωθυπουργό σχολίασε για τον κ. Παππά: «Δεν θα συνομιλήσω μαζί του ούτε θα χαριεντιστώ. Αυτό επιβάλλει ο κοινοβουλευτικός σεβασμός. Προστατεύω το Πολίτευμα με αυτή μου τη στάση».
Η πρώτη αντίδραση ήρθε από τους συνεργάτες του Αντώνη Σαμαρά, οι οποίοι σχολίαζαν πως «είναι προφανές ότι ο κ. Μητσοτάκης επιτίθεται στον κ. Σαμαρά όχι επειδή χαιρέτησε τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά ο πραγματικός λόγος βρίσκεται στα «ήρεμα νερά» με την Τουρκία που διαταράσσονται καθημερινά πλέον, μέσα από αλλεπάλληλες προκλήσεις».
Μάλιστα, ο κ. Σαμαράς επανήλθε στο ίδιο θέμα μέσω της επίμαχης συνέντευξης στο «Βήμα της Κυριακής». Σε ερώτηση, «τι απαντάτε σε όσους σας επέκριναν για τον χαιρετισμό σας, για χαριεντίσματα μίλησαν, με τον Νίκο Παππά του ΣΥΡΙΖΑ;», ο πρώην πρωθυπουργός, απάντησε: «Λέτε για τον ίδιο Νίκο Παππά που χάρισε βιβλίο με ιδιόχειρη αφιέρωση στον Πρωθυπουργό στη Βουλή, προχθές; Χαριεντίσματα εννοείτε τα γέλια και την εγκαρδιότητα που είδαμε μεταξύ Ερντογάν, Ράμα, Χριστοδουλίδη, Φιντάν και του Έλληνα πρωθυπουργού στο περιθώριο της Ευρωπαϊκής Συνόδου; Δεν είναι σοβαρά πράγματα αυτά».
Η... σφαγή για τα ελληνοτουρκικά
Στην πραγματικότητα οι εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά ζητήματα ήταν αυτές που σε μεγάλο βαθμό πυροδοτούσαν τη σύγκρουση. Η πλευρά Σαμαρά εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο επιχειρείται η ελληνοτουρκική προσέγγιση και εκφράζει έντονη αντίθεση στο ενδεχόμενο απευθείας διαπραγμάτευσης των δύο χωρών, όπου θεωρεί ότι η Άγκυρα μπορεί να βάλει όσα ζητήματα θέλει στο τραπέζι.
Εξάλλου, στα μέσα του περασμένου μήνα, ο Αντώνης Σαμαράς βρισκόμενος στη Λευκωσία, είχε εξαπολύσει νέους «κεραυνούς» γύρω από τον ελληνοτουρκικό διάλογο, αλλά και «καρφιά» για «μαγειρέματα» εις βάρος της Κύπρου με φόντο το Αιγαίο. Μιλώντας ως καλεσμένος στην εκδήλωση απονομής του ετήσιου βραβείου της «Γυναίκας της χρονιάς», με αφορμή τα 50 χρόνια της τουρκικής εισβολής και κατοχής.
Ο πρώην πρωθυπουργός συνεχίζοντας τη «δεξιά κριτική» στην κυβέρνηση, τακτική που ξεκίνησε το περασμένο καλοκαίρι από την ομιλία του στο Πολεμικό Μουσείο, όταν και είχε κατηγορήσει την κυβέρνηση ότι δέχεται «τουρκικές ταπεινώσεις» και προβαίνει σε «εθνικές υποχωρήσεις», έκανε λόγο για «νέους εμπαιγμούς σε βάρος της Κύπρου», «μαγειρέματα» με φόντο το Αιγαίο και λύσεις συγκαλυμμένης διχοτόμησης, που θα είναι το επόμενο βήμα της πλήρους τουρκοποίησης.
Τα εθνικά θέματα δεν ξέφυγαν από το επίκεντρο της ομιλίας του, με τον ελληνοτουρκικό διάλογο να μπαίνει στην επόμενη φάση του με τη συνάντηση Γεραπετρίτη - Φιντάν στην Αθήνα: «Τα "ήρεμα νερά", όταν οδηγούν σε σιωπηλή αποδοχή τετελεσμένων, φέρνουν πάντα τεράστιες φουρτούνες», σημείωσε.
Η παρέμβαση - τοποθέτηση του κ. Σαμαρά είχε στείλει ένα ακόμη μήνυμα με παραλήπτη τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη για τον οποίο είχε σημειώσει πως οι συζητήσεις με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αποτελούν: «διάλογο με πειρατή».
Τυπικές χειραψίες, παγωμένα χαμόγελα και αποστάσεις... ασφαλείας
Οι σχέσεις ανάμεσα σε Μητσοτάκη και Σαμαρά εκφυλίζονταν μέρα με τη μέρα με τα επεισόδια να πληθαίνουν. Το τελευταίο διάστημα έγινε προσπάθεια να λιώσει ο «πάγος» στις σχέσεις τους μέσα από κάποιες κοινές συναντήσεις, όμως, ούτε σε αυτές φάνηκε να κολλάει το γυαλί. Στην Πειραιώς επιθυμούσαν να «ηρεμήσουν τα νερά» και να κλείσουν ομαλά το κεφάλαιο των εσωκομματικών προβλημάτων, όμως, δεν τα κατάφεραν.
Στις αρχές του Νοέμβρη Μητσοτάκης και Σαμαράς είχαν ορισμένες διαδοχικές συναντήσεις, όπως αυτή στα εγκαίνια του σπιτιού του Οδυσσέα Ελύτη και οι δύο άντρες περιορίστηκαν σε μια τυπική χειραψία χωρίς να συνομιλήσουν. Οι δύο άνδρες και σε αυτή την εκδήλωση κάθισαν αρκετά κοντά χωροταξικά, με την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη να βρίσκεται στη θέση ανάμεσά τους.
«Η ποίηση ενώνει; Εννοείται», ήταν η απάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκης σε ερώτηση δημοσιογράφων κατά την αποχώρηση του από το σπίτι του Ελύτη.
Μία ημέρα πριν Μητσοτάκης, Σαμαράς και Καραμανλής είχαν συναντηθεί ξανά στο πλαίσιο της εκδήλωσης του «Ινστιτούτου Καραμανλή» στη Φιλοθέη. Η τελευταία συνάντηση των τριών ανδρών ήταν στο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας τον … μακρινό Απρίλιο. Και εκεί, έγινε σαφές πως Μητσοτάκης και Σαμαράς θα κρατούσαν τις απαραίτητες αποστάσεις. «Κώστα πώς είσαι» είπε ο Πρωθυπουργός στον Κ. Καραμανλή, «Αντώνη τι γίνεται», ρώτησε τον Αντώνη Σαμαρά για να πάρει την μονολεκτική απάντηση: «Καλά».
Μάλιστα, οι θέσεις που κάθισαν ο πρωθυπουργός και οι πρώην πρωθυπουργοί είχαν καθοριστεί έτσι ώστε να τους... χωρίζει ένας διάδρομος. Από τη μια μεριά ο Μάριο Μόντι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Αχιλλέας Καραμανλής, ο Προκόπης Παυλόπουλος, ο Γιάννης Βαρβιτσιώτης. Από την άλλη μεριά του διαδρόμου, ο Κώστας Καραμανλής, η Σοφία Στάικου, ο Αντώνης Σαμαράς, ο Θανάσης Μαρτίνος, ο Γιώργος Προκοπίου.
Μια ρήξη με «άρωμα» από τα παλιά
Όπως σχολιάζουν αρκετοί, η σχέση του Μεσσήνιου με τη Νέα Δημοκρατία δεν ήταν σίγουρα ποτέ «πληκτική», από την συμμετοχή του στην Κυβέρνηση του αείμνηστου Κωνσταντίνου Μητσοτάκη μέχρι το Σκοπιανό, την Πολιτική Άνοιξη, την επιστροφή του και την Πρωθυπουργία, την ήττα του από τον Α. Τσίπρα και την παράδοση των κλειδιών του Μαξίμου… μέχρι τις όλο και πιο ηχηρές παρεμβάσεις και διαφοροποιήσεις του σε σχέση με τις επιλογές του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Σε όλη αυτή την πορεία ο Αντώνης Σαμαράς δημιούργησε πολλούς φίλους εντός της Νέας Δημοκρατίας, φανατικούς οπαδούς αλλά και φανατικούς εχθρούς.
Η σύγκρουση με την οικογένεια Μητσοτάκη πηγαίνει πίσω στο μακρινό 1992 όταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Πρωθυπουργός, τον αποπέμπει σε ηλικία μόλις 41 ετών από το Υπουργείο Εξωτερικών καθώς διαφωνεί με τους χειρισμούς της Κυβέρνησης στο Σκοπιανό. Ακολουθούν τα πέτρινα χρόνια της Πολιτικής Άνοιξης και η επιστροφή στη Νέα Δημοκρατία με επικράτηση επί της Ντόρας Μπακογιάννη στις εσωκομματικές εκλογές. Ο Σαμαράς απομακρύνθηκε τότε από τον μεσαίο χώρο του Καραμανλή και έστριψε το κόμμα στα δεξιά.
Fast forward στο 2016 ο Αντώνης Σαμαράς συγκεντρώνει τις δυνάμεις του και στηρίζει τον Κυριάκο Μητσοτάκη στη μάχη για την ηγεσία, με το outsider Μητσοτάκη να κάνει τελικά την έκπληξη και να αναλαμβάνει τα ηνία του κόμματος. Από τις πρώτες ημέρες της διακυβέρνησης Μητσοτάκη όμως άρχισε η κριτική.
Ήταν Δεκέμβριος του 2019 όταν ο Αντώνης Σαμαράς στο συνέδριο του κόμματος βρέθηκε ανοιχτά σε αντιδιαστολή με την πολιτική Μητσοτάκη σε δύο καίρια ζητήματα, στο μεταναστευτικό και στη Συμφωνία των Πρεσπών. Ο Σαμαράς με ένα μανιφέστο άφηνε αιχμές για το μεταναστευτικό λέγοντας ότι πρόκειται για «λαθρομεταναστευτικό» ενώ ζητούσε η χώρα να «αποδεσμευτεί από τη Συμφωνία των Πρεσπών».
Από τότε ο Αντώνης Σαμαράς πετούσε το «δεξί γάντι» στον Κυριάκο Μητσοτάκη συχνά πυκνά με την Κυβέρνηση να προσπαθεί να αποφύγει μία ευθεία αντιπαράθεση. Είτε επρόκειτο για σχόλια στα ελληνοτουρκικά, είτε για τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, είτε για την ανάγκη δεξιάς στροφής της Κυβέρνησης, για να μην ξεχνάμε και την ενόχληση που υπήρχε για το ποιος θα τοποθετηθεί Επίτροπος της χώρας στην ΕΕ.
Η επόμενη μέρα εστιάζει στον Καραμανλή
Φτάνοντας στο σήμερα, το μεγάλο ερώτημα που μένει αναπάντητο στο Μαξίμου έχει να κάνει με το εάν μετά τη διαγραφή Σαμαρά, θα διατηρηθεί η «συναντίληψη» με τον Καραμανλή, ή εάν θα σπάσει το «μέτωπο». Ο Κώστας Καραμανλής αποτελεί για πολλούς εντός της Νέας Δημοκρατίας την «ψυχή της παράταξης» και παραμένει ιδιαίτερα αγαπητός .
Εξάλλου, η κριτική του Κώστα Καραμανλή εδώ και μήνες επικεντρώνεται κυρίως στα εθνικά θέματα κάτι που κάνει ιδιαιτέρως κρίσιμες τις παρεμβάσεις του.
Εντυπωσιακά πιο χαμηλοί ήταν οι τόνοι που κράτησε πρόσφατα ο κ. Καραμανλής σε παρέμβασή από τη Θεσσαλονίκη για τα εθνικά ζητήματα, λίγο πριν την έλευση Φιντάν στην Αθήνα. Ο πρώην πρωθυπουργός, σε αντίθεση με παλαιότερες παρεμβάσεις του, δεν έκρουσε καμπανάκι κινδύνου για «παγίδες» στο διάλογο με την Τουρκία και έμμεσες υπαναχωρήσεις. Αντιθέτως, τόνισε πως ανησυχίες οι οποίες εκφράζονται ενισχύουν τις εθνικές θέσεις. Η γέφυρα που έριξε προ 24ωρων ο Πρωθυπουργός στη πλευρά Καραμανλή και στην περίοδο του 2009, ίσως είχε παίξει τον ρόλο της. Ήταν χαρακτηριστικό πως ο πρώην πρωθυπουργός είχε αναγνωρίσει πως η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στην εθνική θέση.
Ήταν μία ομιλία χωρίς αιχμές που φάνηκε να θέλει να εξηγήσει πως ο λόγος που εκφράζει εδώ και καιρό ανησυχίες για τα εθνικά ζητήματα είναι διότι παρατηρεί την επιθετική στρατηγική της Τουρκίας η οποία δεν αλλάζει. «Θέλω να υπογραμμίσω οι προβληματισμοί και οι ανησυχίες που εκφράζονται για τα εθνικά μας θέματα είναι εύλογες και υπαρκτές, τους δημιουργεί άλλωστε ή επιθετικότητα και ο αυξανόμενος αναθεωρητισμός της Τουρκίας», είχε πει χαρακτηριστικά ο κ. Καραμανλής.