Αλ. Μαλλιάς πρέσβης επί τιμή: «Χαραμάδα» για οριοθέτηση ΑΟΖ - Οι «σκιές» από τις τουρκικές αξιώσεις

Η διευθέτηση της μείζονος διαφοράς οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας βεβαίως φαντάζει ένα μακρινό σενάριο, αλλά η Αθήνα συγκρατεί ως θετική την αναφορά του Ρετζέπ Ταγίπ Ταγίπ Ερντογάν στην επίλυση των διαφορών στη βάση του Διεθνούς Δικαίου.

Ωστόσο η Τουρκία δεν έχει κυρώσει την συμφωνία των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας.

Ο Ερντογάν από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ έκανε λόγο για την ανάγκη οριοθέτησης των θαλασσίων δικαιοδοσιών σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο «σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, την ελευθερία και την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και του θαλάσσιου εμπορίου».

Ο πρέσβης επί τιμή, Αλέξανδρος Μαλλιάς επισημαίνει πώς αν η αναφορά Ερντογάν σηματοδοτεί μεταβολή στις θέσεις της Άγκυρας, θα αποτελέσει ευχάριστη έκπληξη. Επισημαίνει ωστόσο πως ο χρόνος θα δείξει τι εννοεί ο Τούρκος Πρόεδρος με την συγκεκριμένη τοποθέτηση, καθώς η Άγκυρα θέτει κάθε κίνησή της σε ένα πλαίσιο δήθεν εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου.

Ο Ερντογάν επιμένει στις πάγιες τουρκικές αξιώσεις

Ο κ. Μαλλιάς υπενθυμίζει πώς πάγια η Άγκυρα παρουσιάζει ως εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου πολιτικές όπως το «τουρκολιβυκό σύμφωνο» και την ευθεία αμφισβήτηση γραπτώς στα Ηνωμένα Έθνη της κυριαρχίας των ελληνικών νησιών.

Εκτιμά ότι είναι πολύ πρόωρο να «μεταφράσει» κανείς την συγκεκριμένη αναφορά του Τούρκου Προέδρου για τις θαλάσσιες ζώνες πριν καν έχουμε σαφή οριοθέτηση του πεδίου πάνω στο οποίο θα γίνουν οι συνομιλίες.

«Παραμένει σε ισχύ η απειλή πολέμου, το casus belli, συνεπώς πάμε σε μία διαδικασία στη Χάγη έχοντας τη διαρκή απειλή της Τουρκίας κατά της Ελλάδος σε ισχύ και το δόγμα της ''Γαλάζιας Πατρίδας'' το οποίο αποτελεί μία σύγχρονη απειλή του δόγματος του ζωτικού χώρου, το οποίο χρησιμοποίησε ο Χίτλερ για να αιματοκυλήσει την Ευρώπη», τονίζει ο έμπειρος διπλωμάτης.

Επιπρόσθετα, υπογραμμίζει ότι η Τουρκία μας έχει συνηθίσει «σε μία δική της κοπή και ραφή των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου, οι οποίοι είναι συνήθως ασύμβατοι με τους κανόνες που ισχύουν για όλους τους άλλους και απορρέουν κυρίως από τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις διεθνείς συμφωνίες και συνθήκες».

Η πάγια σκληρή γραμμή του Ερντογάν για το Κυπριακό

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επανέλαβε από το βήμα του ΟΗΕ, την πάγια σκληρή θέση του για το Κυπριακό περί λύσης των δύο κρατών ενώ συνάμα ζήτησε από την διεθνή κοινότητα την αναγνώριση του Ψευδοκράτους.

Ο κ. Μαλλιάς σχολιάζει πως το ψευδοκράτος είναι μία «γκρίζα οντότητα» και πως η δημιουργία μίας ανεξάρτητης κρατικής οντότητας στο έδαφος της Κύπρου αποτελεί «απειλή για την Ανατολική Μεσόγειο».

Καθιστά ξεκάθαρο ότι «δεν μπορούμε να πούμε άλλη είναι η πολιτική της Τουρκίας στο Κυπριακό, άλλη είναι η πολιτική της Τουρκίας με το ''casus belli'' κατά της Ελλάδος, άλλη είναι η πολιτική της Τουρκίας με το επεκτατικό, αναθεωρητικό δόγμα της ''Γαλάζιας Πατρίδας'' το οποίο περιέχει αναθεώρηση εδαφών, εδαφικού status quo και καταπάτηση διεθνών συνθηκών».

Αναλυτικά η συνέντευξη του πρέσβη επί τιμή Αλέξανδρου Μαλλά

Κύριε Πρέσβη, πώς διαβάζετε την αναφορά του Τούρκου Προέδρου να αναπτυχθεί η συνεργασία, ιδίως όσον αφορά την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών δικαιοδοσίας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο;

Σημασία βεβαίως πολύ σχετική και θα έλεγα μικρή είναι το πώς διαβάζω εγώ την αναφορά. Σημασία έχει τι εννοεί ακριβώς εκείνος. Συνεπώς, το τι ακριβώς εννοεί εκείνος θα φανεί τους αμέσως επόμενους μήνες, όταν θα αρχίσει η προσπάθεια διευκρίνησης των δηλώσεων αυτών. Εάν ο κύριος Ερντογάν εννοεί ότι αναζητεί λύση διά της εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου και ειδικότερα το Δίκαιο της Θάλασσας θα ήταν μία πολύ θετική έκπληξη, θα παρέμενε όμως στο πεδίο της έκπληξης και αυτό μένει να επιβεβαιωθεί. Διότι, η Τουρκία δεν έχει κυρώσει την συμφωνία των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Δεν την έχει κυρώσει, δεν την εφαρμόζει, δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος. Συνεπώς, για να προχωρήσουμε θα πρέπει και η Τουρκία να κάνει πράξη αυτά τα οποία θεωρητικά διακήρυξε ο Πρόεδρος Ερντογάν στην Γενική Συνέλευση του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών. Νομίζω πάντως ότι θα πρέπει να είμαστε ανοικτοί να δούμε τι ακριβώς συμβαίνει αν αυτό σηματοδοτεί μία μεταβολή ή στις θέσεις της Άγκυρας , πράγμα το οποίο θα αποτελέσει ευχάριστη έκπληξη ή εάν απλώς αποτελεί ένα κάλυμμα των πρωτοβουλιών και αποφάσεων και ενεργειών της Άγκυρας, η οποία ακόμα και τις πιο παράτυπες και παράνομες όπως το τουρκολιβυκό σύμφωνο τις χαρακτηρίζει ως εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου.

Οι Υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών έλαβαν εντολή να διερευνήσουν το έδαφος για εκκίνηση συζητήσεων σχετικά με ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα. Πόσο εφικτό είναι το σενάριο να επέλθει η εν λόγω διευθέτηση την στιγμή που η Τουρκία προβάλει το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας»

Στις 31 Μαϊου του 1975, δηλαδή σε μερικούς μήνες θα συμπληρωθούν 50 χρόνια , από την επίσημη ανακοίνωση Ελλάδας και Τουρκίας μετά την συνάντηση των πρωθυπουργών Κωνσταντίνου Καραμανλή και Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ στις Βρυξέλλες στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ, οι δύο χώρες συμφώνησαν σε επίπεδο πρωθυπουργών να αρχίσουν αμέσως διμερείς συνομιλίες προκειμένου να καταλήξουμε στην υπογραφή ενός κοινού εγγράφου, αυτό το οποίο αποκαλούμε συνυποσχετικό, για την παραπομπή τότε του ζητήματος οριοθέτησης υφαλοκρηπίδος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Σήμερα δεν είναι μόνο η υφαλοκρηπίδα είναι η υφαλοκρηπίδα αλλά κυρίως η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη. Άρα, αυτό το οποίο εντέλλονται να εξετάσουν εάν μπορούμε να φτάσουμε σε μία συμφωνία είναι αυτό το οποίο είχαν συμφωνήσει οι δύο πρωθυπουργοί πριν από 50 χρόνια το 1975 τον Μαϊο και δεν δόθηκε συνέχεια διότι υπαναχώρησε η Τουρκία. Διερευνητικές συνομιλίες σε επίπεδο πρέσβεων διεξήχθησαν μεταξύ των δύο χωρών ακριβώς για την αναζήτηση πεδίου συμφωνίας ή μη μετά το Ελσίνκι, τον Δεκέμβριο του 1999 για μία σειρά ετών, οι οποίες δεν ευοδώθηκαν και είχαν χαρακτηριστεί τότε ως διερευνητικές προκειμένου να μην θεωρηθούν διμερείς συνομιλίες όπου κάθε πλευρά βάζει θέματα τα οποία δεν είναι ανεκτά για την άλλη πλευρά. Θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε ποιο ακριβώς θα είναι το περιεχόμενο των συνομιλιών. Εάν λάβουμε υπόψιν, την πολιτική, την στάση και τις θέσεις της Τουρκίας μέχρι στιγμής χρειάζεται πολύ μεγάλη δόση αισιοδοξίας για να πιστέψουμε ότι θα μπορέσουμε να προχωρήσουμε. Πρόκειται για ένα πάρα πολύ δύσκολο ζήτημα, το δυσκολότερο ζήτημα στο οποίο δεν μπορέσαμε να βρούμε θετική κατάληξη για 50 χρόνια. Τα πάντα εξαρτώνται από την βούληση της Τουρκίας. Σήμερα, υπάρχει αυτή η θέση. Μπορεί αύριο αυτή η θέση να ερμηνευτεί ότι εννοούσε διαφορετικά πράγματα. Είναι πολύ πρόωρο σήμερα να σας πω πριν καν έχουμε σαφή οριοθέτηση του πεδίου πάνω στο οποίο θα γίνουν οι συνομιλίες, πώς θα προχωρήσουν. Στην Τουρκία ο Πρόεδρος Ερντογάν αποφασίζει για όλα. Συνεπώς, η δική του θέση μετρά και μόνο εκείνου. Κανείς άλλος δεν μπορεί να αντιπαρατεθεί και να διαφοροποιηθεί. Για την Ελλάδα όμως, η εμπειρία μου και η ενασχόλησή μου με τα θεμελιώδη θέματα της εξωτερικής πολιτικής ασφάλειας επί σειρά ετών μου λέγει ότι η μεγαλύτερη προσπάθεια που απαιτείται είναι να γίνει στο εσωτερικό. Άρα, η αναζήτηση της κοινού πεδίου με την Τουρκία, θεωρητικά μιλάω πάντα, για την υπογραφή ενός συνυποσχετικού που θα μας επέτρεπε να παραπέμψουμε το θέμα της οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδος στη Χάγη είναι η εξασφάλιση της μεγίστης δυνατής εσωτερικής πολιτικής νομιμοποίησης, το οποίο κατά την ταπεινή μου γνώμη ως διπλωμάτη σημαίνει ότι η κυβέρνηση πρέπει να εξασφαλίσει την μεγαλύτερη δυνατή στήριξη ή ανοχή και από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

Κύριε πρέσβη, από την εμπειρία σας θεωρείτε ότι υπάρχει περίπτωση να δούμε τον Τούρκο Πρόεδρο να απομακρυνθεί από τις πάγιες τουρκικές αξιώσεις την στιγμή που στα σχολικά εγχειρίδια της γείτονος υπάρχει στο δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας»;

Θα αποτελούσε μία ευχάριστη μεν, πολύ μεγάλη έκπληξη δε. Ο Πρόεδρος της Τουρκίας δεν μας έχει συνηθίσει σε ευχάριστες εκπλήξεις. Μας έχει συνηθίσει σε δυσάρεστες εκπλήξεις. Να φανεί αν η Τουρκία στέρξει να αποδεχθεί το πλαίσιο το οποίο είναι αποδεκτό από όλες τις χώρες του κόσμου που έχουν ανάλογη διαφορά. Εφόσον δεν βρεθεί λύση διμερώς και υπάρχουν πολλοί λόγοι που δεν είναι δυνατόν να βρεθεί λύση διμερών διαπραγματεύσεων, τότε να παραπέμψουν το ζήτημα στη Χάγη. Όπως είναι τα πράγματα σήμερα θα αποτελούσε μία πρώτου μεγέθους πολιτική έκπληξη . Είναι πρόωρο αυτή την στιγμή να πω οτιδήποτε διότι ο Πρόεδρος Ερντογάν αυτή τη στιγμή παίζει ένα παιχνίδι σε δύο επίπεδα. Στο Κυπριακό έχει τις πιο σκληρές και άκαμπτες θέσεις προβάλλοντας ως μόνη λύση την λεγόμενη λύση των δύο κρατών, στην οποία τόσο ο κύριος πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης όσο και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ο κ. Χριστοδουλίδης έδωσαν την κατάλληλη απάντηση ότι δεν είναι και δεν μπορεί να είναι αυτή η λύση. Το δεύτερο είναι ότι παραμένει σε ισχύ η απειλή πολέμου, το casus belli, συνεπώς πάμε σε μία διαδικασία στη Χάγη έχοντας τη διαρκή απειλή της Τουρκίας κατά της Ελλάδος σε ισχύ και το δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» είτε συνοδεύεται από χάρτες είτε όχι , αποτελεί μία σύγχρονη απειλή του δόγματος του ζωτικού χώρου, το οποίο χρησιμοποίησε ο Χίτλερ για να αιματοκυλήσει την Ευρώπη.

Σε σχέση με το θέμα του Κυπριακού πώς μπορεί να πραγματοποιηθεί η επανέναρξη των συνομιλιών όταν Τουρκία και Ψευδοκράτους δεν υποχωρούν από την λύση των δύο κρατών;

Το Ψευδοκράτος δεν υπάρχει. Το Ψευδοκράτος υπάρχει γιατί έχει την ενίσχυση της Τουρκίας. Είναι ένα κράτος όπου ο κανόνας είναι η παρανομία. Είναι μία γκρίζα οντότητα. Αποτελεί δε απειλή για την Ανατολική Μεσόγειο. Η δημιουργία μίας ανεξάρτητης κρατικής οντότητας, μιλάω υποθετικά, στο έδαφος της Κύπρου θα αποτελεί απειλή για την διεθνή ασφάλεια και ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο. Δεν μπορούμε να πούμε άλλη είναι η πολιτική της Τουρκίας στο Κυπριακό, άλλη είναι η πολιτική της Τουρκίας με το «casus belli» κατά της Ελλάδος, άλλη είναι η πολιτική της Τουρκίας με το επεκτατικό, αναθεωρητικό δόγμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» το οποίο περιέχει αναθεώρηση εδαφών, εδαφικού status quo και καταπάτηση διεθνών συνθηκών. Αμφισβητεί ευθέως την εδαφική ολοκλήρωση της Ελλάδος όπως αυτή έχει κατοχυρωθεί μέσω διεθνών συνθηκών πάνω από 100 χρόνια. Πρέπει να τα δούμε συνολικά. Η πολιτική της Τουρκίας αυτή είναι. Αν ο Πρόεδρος Ερντογάν έχει αποφασίσει να δείξει ένα άλλο πρόσωπο στο ζήτημα διευθέτησης της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας θα το δούμε. Ό,τι κάνει η Τουρκία το θέτει σε ένα πλαίσιο ενός δήθεν εφαρμογής του Διεθνούς Δικαίου. Αυτό έγινε και με το τουρκολιβυκό σύμφωνο , το παρουσιάζουν ως μία εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου. Δεύτερον, η ευθεία αμφισβήτηση γραπτώς στα Ηνωμένα Έθνη της κυριαρχίας των ελληνικών νησιών με τον ισχυρισμό ότι δόθηκαν στην Ελλάδα υπό τον όρο ότι θα είναι αποστρατιωτικοποιημένα αποτελεί μία επίσης κατάφωρη παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου. Η Τουρκία όμως στο έγγραφο της στον ΟΗΕ λέγει ότι αυτό είναι σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Άρα, η Τουρκία μας έχει συνηθίσει σε μία δική της κοπή και ραφή των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου, οι οποίοι είναι συνήθως ασύμβατοι με τους κανόνες που ισχύουν για όλους τους άλλους και απορρέουν κυρίως από τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις διεθνείς συμφωνίες και συνθήκες.