Μονή της Χώρας: Προσευχή για το Μπαϊράμι με καλυμμένα ψηφιδωτά - Προβληματισμός στην Αθήνα

Γνώστες της ιστορικής αξίας του μνημείου αναφέρουν πώς υπάρχει έντονος προβληματισμός σχετικά με τα ψηφιδωτά και τις τοιχογραφίες, όπως συνέβη και στην περίπτωση της Αγίας Σοφιάς, καθώς μετά τις καταστροφές στην αυτοκρατορική πύλη, τους τοίχους και τα μάρμαρα, στο στόχαστρο μπήκαν μεταλλικά ελάσματα (εμβλήματα), που διακοσμούν την κεντρική είσοδο.

Οι πύλες της Μονής της Χώρας έχουν ανοίξει ως τέμενος στο πρότυπο της Αγίας Σοφιάς. Tα ψηφιδωτά στους τοίχους στον χώρο της προσευχής έχουν καλυφθεί.

Η Μονή της Χώρας, γνωστή σήμερα ως Καριγιέ Τζαμί, έχει ενταχθεί στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Υπήρξε Βυζαντινό χριστιανικό μοναστήρι στην Κωνσταντινούπολη το οποίο μετατράπηκε από τους Οθωμανούς σε τζαμί κατά το 16ο αιώνα.

Πρόκειται για το σημαντικότερο μνημείο της εποχής των Παλαιολόγων, ένα από τα σπουδαιότερα καλλιτεχνικά δημιουργήματα της βυζαντινής τέχνης.Από το 1947 λειτούργησε ως μουσείο.

Από την πρώτη στιγμή, η απόφαση του Προέδρου της Τουρκίας να μετατρέψει την ιστορική βυζαντινή Μονή της Χώρας σε τζαμί είχε προκαλέσει θύελλα αντιδράσεων.

Οι κινήσεις της Αθήνας

Το θέμα της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τζαμί έθεσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά τη συνάντησή του στην Άγκυρα (13/05) με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, υπογραμμίζοντας στις κοινές τους δηλώσεις «με ειλικρίνεια συζητήσαμε τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας θα λειτουργήσει πια ως τέμενος. Ο κ. Ερντογάν άκουσε όσα είπα και πιστεύω ότι, κατ’ ελάχιστον, είναι σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την πολιτιστική αξία του μνημείου, για να μπορεί να είναι επισκέψιμο από όλους».

Την απόφαση των τουρκικών Αρχών για την έναρξη της της λειτουργίας της Μονής της Χώρας ως τζαμί καταδίκασε η Αθήνα με μία σειρά από κινήσεις.

Το Υπουργείο Εξωτερικών με ανακοίνωση που εξέδωσε (6/05) υπογράμμισε πώς η απόφαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν «συνιστά πρόκληση για τη διεθνή κοινότητα, καθώς αλλοιώνει και προσβάλλει τον χαρακτήρα της ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO ανήκουν στην ανθρωπότητα» .

Η θέση της Αθήνας είναι σαφής και ξεκάθαρη πώς η «η διατήρηση του οικουμενικού χαρακτήρα μνημείων και η τήρηση των διεθνών προτύπων προστασίας της θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς αποτελεί σαφή διεθνή υποχρέωση που δεσμεύει όλα τα κράτη».

Λίγες ημέρες αργότερα (10/05), σε διάβημα προς την UNESCO προέβη στο Παρίσι ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδος στον οργανισμό Γιώργος Κουμουτσάκος.
Η Ελλάδα, μέσω του εκπροσώπου της στον διεθνή οργανισμό για την προστασία των μνημείων, εξέφρασε επίσης την ανησυχία της για πιθανές φθορές και αλλοίωση του ίδιου του μνημείου που μπορούν να προκύψουν από την αλλαγή της χρήσης του σε μουσουλμανικό τέμενος.

Τα «μάτια» των Βρυξελλών στην Άγκυρα

Η πολιτική που ακολουθεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν περνά απαρατήρητη από τις Βρυξέλλες, όπου γίνεται πλέον σαφές ότι η Τουρκία πλέον «διολισθαίνει προς μια πιο μουσουλμανική κατάσταση», επεσήμανε ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς.

Μιλώντας στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ υπογράμμισε ότι «οι αποφάσεις για την Αγιά Σοφιά και τη Μονή της Χώρας με στενοχώρησαν και σαν άνθρωπο και σαν Έλληνα και σαν Ευρωπαίο αξιωματούχο. Είναι σαφές ότι ο Ερντογάν προσπαθεί να αλλάξει την ατζέντα γύρω από τα κοινωνικοοικονομικά της χώρας του και να δημιουργήσει έναν πυρήνα γύρω από τη θρησκεία. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να κινητοποιήσουμε την επιρροή μας γύρω από την UNESCO και την Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε αυτά τα μνημεία να συνεχίζουν να είναι ανοιχτά προς την κοινωνία και να ανήκουν στην ανθρωπότητα».