Ευρωεκλογές 2024: Όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζετε - Δέκα διευκρινίσεις για την αυριανή διαδικασία

Οι Έλληνες εκλογείς θα αναδείξουν 21 ευρωβουλευτές, όπως και στις ευρωεκλογές του 2019, από ενιαία ψηφοδέλτια, με την ελληνική επικράτεια να αποτελεί μία ενιαία εκλογική περιφέρεια.

Συνολικά στο Ευρωκοινοβούλιο θα είναι 720 ευρωβουλευτές, 15 περισσότεροι συγκριτικά με τις εκλογές του 2019.

Ποιοι έχουν δικαίωμα ψήφου

Δικαίωμα ψήφου έχουν όσοι συμπληρώνουν το 17ο έτος της ηλικίας τους κατά το έτος των εκλογών (άρα οι γεννηθέντες ως τις 31/12/2007) και είναι είτε Έλληνες πολίτες, είτε πολίτες κράτους μέλους της ΕΕ με μόνιμη διαμονή στην Ελλάδα.

Το εκλογικό τμήμα, όπου ψηφίζει κάθε Έλληνας πολίτης ή πολίτης κράτους μέλους της ΕΕ που ψηφίζει στην Ελλάδα καθορίζεται βάσει της διεύθυνσης κατοικίας του. Για να δείτε πού ψηφίζετε, μπορείτε να μπείτε στον ιστότοπο του υπουργείου Εσωτερικών και να συμπληρώσετε τα στοιχεία που ζητούνται.

Τα έγγραφα που πρέπει να έχουμε μαζί

Συγκεκριμένα είναι τα έγγραφα ταυτοπροσωπίας που μπορούν να έχουν μαζί τους οι ψηφοφόροι, προκειμένου να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, Σε περίπτωση που κάποιος ή κάποια δεν έχει το έγγραφο Αστυνομικής Ταυτότητας τότε, μπορεί να προσκομίσει για τον απαραίτητο έλεγχο τα εξής έγγραφα:

• διαβατήριο ή
• άδεια οδήγησης ή
• βιβλιάριο ασφαλιστικού ταμείου

Σημειώνεται ότι η αναγνώριση των εκλογέων μπορεί να γίνει και με χρήση της ψηφιακής ταυτότητας.

Πόσους σταυρούς βάζουμε

Στην Ελλάδα εφαρμόζεται η ψήφος με σταυρό προτίμησης, η οποία δίνει στους ψηφοφόρους τη δυνατότητα να επιλέξουν συγκεκριμένους υποψήφιους. Μπορούν να τεθούν μέχρι και τέσσερις σταυροί προτίμησης.

Οι υποψήφιοι που λαμβάνουν τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης εκλέγονται, εφόσον βέβαια το κόμμα με το οποίο κατεβαίνουν έχει εξασφαλίσει το απαραίτητο ποσοστό (3%) και τις αντίστοιχες έδρες.

Σύμφωνα με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όλες οι χώρες πρέπει να χρησιμοποιούν εκλογικά συστήματα που να εξασφαλίζουν αναλογική εκπροσώπηση.

Αυτό σημαίνει ότι ο αριθμός των εκλεγμένων μελών κάθε κόμματος εξαρτάται από το ποσοστό των ψήφων που θα λάβει το κόμμα.

Οι ποινές σε όσους/ες δεν ψηφίσουν

Παρόλο που η άσκηση του εκλογικού δικαιώματος είναι υποχρεωτική, αρκετοί είναι οι πολίτες που επιλέγουν να απέχουν από τη διαδικασία.

Πολλοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται αν προβλέπονται ποινές σε περίπτωση που κάποιος/α ψηφοφόρος δεν συμμετάσχει στη διαδικασία.

Σύμφωνα με το Σύνταγμα η ψήφος είναι υποχρεωτική στην Ελλάδα, με βάση το άρθρο 51, παρ. 5 και άρθρο 6 του Π.Δ. 26/2012. Για όσους όμως, δεν ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, ο νόμος επιφέρει τιμωρία φυλάκισης από έναν μήνα έως έναν χρόνο.

Ποιοι εξαιρούνται

Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 117 της εκλογικής νομοθεσίας (Π.Δ. 26/2012), οι ακόλουθες κατηγορίες εκλογέων:

• Αυτοί που έχουν υπερβεί το 70ο έτος της ηλικίας τους.
• Όσοι πρόκειται να βρίσκονται κατά την ημέρα της ψηφοφορίας στο εξωτερικό.
• Οι εκλογείς που έχουν εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους ετεροδημοτών, αλλά δεν κατέστη δυνατή η σύσταση ειδικού εκλογικού τμήματος ετεροδημοτών, λόγω μη συμπλήρωσης, σε όλη την εφετειακή περιφέρεια, του αριθμού των 40, τουλάχιστον, ετεροδημοτών εκλογέων της ίδιας βασικής εκλογικής περιφέρειας.

Επίσης, θα υπάρξουν εκλογείς που για διάφορους εξαιρετικούς λόγους δεν θα μπορέσουν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.

Στις περιπτώσεις αυτές περιλαμβάνονται ενδεικτικά:

• Υπάλληλοι του δημοσίου, για τους οποίους, σοβαρές υπηρεσιακές ανάγκες δεν θα τους επιτρέψουν να απουσιάζουν από την Υπηρεσία τους, για να μεταβούν να ψηφίσουν στον τόπο, στους εκλογικούς καταλόγους, του οποίου είναι εγγεγραμμένοι.
• Υπάλληλοι νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, νοσηλευτικών ιδρυμάτων, οργανισμών και επιχειρήσεων κοινής ωφελείας κ.λπ., στους οποίους, επίσης, λόγω σοβαρών υπηρεσιακών αναγκών, δεν είναι δυνατή η χορήγηση άδειας μετάβασης.
• Εκλογείς που δεν θα μπορούν να μεταβούν στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος για λόγους υγείας.

Πόσες ημέρες άδειας δικαιούνται οι εργαζόμενοι/ες

Το δικαίωμα χορήγησης ειδικής άδειας απουσίας, με αποδοχές, προκειμένου να μεταβούν στον τόπο στον οποίο έχουν τα εκλογικά τους δικαιώματα έχουν οι εργαζόμενοι και εργαζόμενες ενόψει των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου.

Συγκεκριμένα, όλες οι βιομηχανικές, βιοτεχνικές και εμπορικές επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του ιδιωτικού τομέα, καθώς και όσοι γενικώς απασχολούν προσωπικό και υπάγονται στον ιδιωτικό τομέα, υποχρεούνται να χορηγήσουν στο προσωπικό τους ειδική άδεια απουσίας, με αποδοχές, για τη διευκόλυνση της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος, κατά τις προσεχείς ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου 2024.

• Ευρωεκλογές 2024: Ο μισθός, τα επιδόματα και η σύνταξη που παίρνουν οι ευρωβουλευτές

Ο αριθμός των ημερών αδείας, που χορηγείται για τον σκοπό αυτό και που καλύπτει τον απολύτως αναγκαίο χρόνο για τη μετάβαση των εργαζομένων στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος και την επιστροφή τους από αυτόν, καθορίζεται ως εξής:

Τι ισχύει για τους μισθωτούς που δουλεύουν πενθήμερο

1. Σε όσους μετακινηθούν για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος σε απόσταση 200-400 χιλιομέτρων χορηγείται άδεια μιας εργάσιμης ημέρας.
2. Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 401 χιλιομέτρων και άνω χορηγείται άδεια δύο εργάσιμων ημερών, εφόσον κινηθούν εξ ολοκλήρου οδικώς, με βάση υπεύθυνη δήλωσή τους.
3. Σε όσους μετακινηθούν προς και από νησιά, για τα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, ο αριθμός των ημερών αδείας, που χορηγείται, θα εξετάζεται κατά περίπτωση ανάλογα με την απόσταση και τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης, χωρίς, ωστόσο, η άδεια στις περιπτώσεις αυτές να υπερβαίνει τις τρεις εργάσιμες ημέρες.

Για τους μισθωτούς με καθεστώς εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας

1. Σε όσους μετακινηθούν για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος σε απόσταση 100-200 χιλιομέτρων χορηγείται άδεια μιας εργάσιμης ημέρας.
2. Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 201-400 χιλιομέτρων χορηγείται άδεια δύο εργάσιμων ημερών.
3. Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 401 χιλιομέτρων και άνω χορηγείται άδεια τριών εργάσιμων ημερών, εφόσον κινηθούν εξ ολοκλήρου οδικώς, με βάση υπεύθυνη δήλωσή τους.

• Σε όσους μετακινηθούν προς και από νησιά, για τα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, ο αριθμός των ημερών αδείας, που χορηγείται, θα εξετάζεται κατά περίπτωση ανάλογα με την απόσταση και τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης, χωρίς, ωστόσο, η άδεια στις περιπτώσεις αυτές να υπερβαίνει τις τρεις εργάσιμες ημέρες.
• Τα παραπάνω ισχύουν και ως προς τη χορήγηση ειδικής άδειας απουσίας, με αποδοχές, στο προσωπικό με σχέση εργασίας ιδιωτικού δικαίου του Δημοσίου, των ΝΠΔΔ, των ΟΤΑ, καθώς και στο προσωπικό των υπόλοιπων νομικών προσώπων του δημόσιου τομέα οποιασδήποτε κατηγορίας, κλάδου και σχέσης εργασίας (εγκύκλιος του υπουργείου Εσωτερικών ΔΙΔΑΔ/Φ.69/255/οικ.9685/21/5/2024).

Επισημαίνεται ότι:

Για όσους εργαζόμενους πρέπει να μετακινηθούν με βάση τα παραπάνω για την άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος η Κυριακή 9 Ιουνίου 2024 είναι εργάσιμη ημέρα, τότε αυτή θεωρείται ως ημέρα ειδικής άδειας απουσίας, με αποδοχές, πέραν αυτών που ορίζονται παραπάνω.

Η συμμετοχή σε εκλογική διαδικασία αποτελεί άσκηση πολιτικών δικαιωμάτων, η οποία δεν επιτρέπεται να παρεμποδίζεται, αλλά να εξασφαλίζεται ο αναγκαίος χρόνος για τη μετάβαση των εργαζομένων στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος και την επιστροφή τους από αυτόν (σχετ. υπ.αριθμ. 60564/22.6.2023 έγγραφο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης).

• Η ειδική άδεια απουσίας για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος δεν συμψηφίζεται με την ετήσια άδεια μετά αποδοχών (άδεια αναψυχής).
• Για τη χρήση της ειδικής εκλογικής άδειας οφείλει να χορηγείται στους εργαζόμενους από το αρμόδιο όργανο βεβαίωση συμμετοχής στις εκλογές.
• Με την από 24/5/2019 και αριθμό πρωτοκόλλου οικ. 23400/662 εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας, δίνονται διευκρινίσεις σχετικά με την ύπαρξη σπουδαίου λόγου αποχής από την εργασία, λόγω κλήσης και συμμετοχής εργαζομένου σε εφορευτική επιτροπή για τη διεξαγωγή εκλογών.

Ειδικότερα, «η συμμετοχή εργαζομένου ως μέλους σε εφορευτική επιτροπή, κατόπιν κλήσης από δημόσια αρχή, αποτελεί εκτέλεση υποχρεωτικού εκ του νόμου καθήκοντος και, επομένως, συνιστά σπουδαίο λόγο αποχής από την εργασία κατά την ημέρα διεξαγωγής της ψηφοφορίας, αντιμετωπιζόμενο, σύμφωνα με τα άρθρα 657-658 του Αστικού Κώδικα. Περαιτέρω και λαμβάνοντας υπόψη τον χρόνο που απαιτείται για την εκτέλεση των καθηκόντων μέλους εφορευτικής επιτροπής, ο οποίος δεν μπορεί να προσδιοριστεί επακριβώς εκ των προτέρων, η απουσία του εργαζομένου από την εργασία του και κατά την επόμενη ημέρα της διεξαγωγής της ψηφοφορίας, εφόσον συνδέεται με την εκτέλεση των ανωτέρω καθηκόντων, συνιστά σπουδαίο λόγο αποχής από την εργασία και αντιμετωπίζεται ομοίως, σύμφωνα με τα άρθρα 657-658 του Αστικού Κώδικα».

Η πρώτη φορά που ψήφισαν επιστολικά οι πολίτες

Υπενθυμίζεται ότι, οι Ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου είναι η πρώτη φορά κατά την οποία οι Έλληνες και Ελληνίδες μπορούν να ψηφίσουν επιστολικά

Διευκρινίζεται όμως ότι για να γίνουν δεκτές και να μπορέσουν να καταμετρηθούν οι επιστολικές ψήφοι θα πρέπει να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους έως την παραμονή των εκλογών και συγκεκριμένα έως και το Σάββατο 8 Ιουνίου, στις 17:00.

Σε ότι αφορά το εκλογικό υλικό για να είναι εντός προθεσμίας έπρεπε να έχει αποσταλεί το αργότερο έως τη Δευτέρα 3 Ιουνίου εάν τον φάκελο παραλάβει υπάλληλος της εταιρείας κούριερ και έως την Τρίτη 4 Ιουνίου στην περίπτωση που ο φάκελος κατατεθεί απευθείας σε ένα από τα καταστήματα της εταιρείας.

Ποια κόμματα συμμετέχουν στις ευρωεκλογές

Συνολικά 31 κόμματα θα συμμετάσχουν στις Ευρωεκλογές 2024 που θα διεξαχθούν στη χώρα μας στις 9 Ιουνίου 2024:

1. ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
2. ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ – ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ
3. ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής
4. ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ
5. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΥΣΗ – ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΒΕΛΟΠΟΥΛΟΣ
6. ΝΙΚΗ
7. ΠΛΕΥΣΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ – ΖΩΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
8. Μέρα25
9. ΦΩΝΗ ΛΟΓΙΚΗΣ ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΛΑΤΙΝΟΠΟΥΛΟΥ
10. ΑΝΤ.ΑΡ.ΣΥ.Α. – ΑΝΤΙΚΑΠΙΤΑΛΙΣΤΙΚΗ
11. ΛΑΪΚΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ – ΛΑ.Ο.Σ.
12. ΣΥΜΜΕΤΕΧΩ για την Εθνική Κυριαρχία και την Κύπρο
13. ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΟ – ΛΕΝΙΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΟΜΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ (Μ-Λ ΚΚΕ)
14. ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ
15. ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ ΔΙΕΘΝΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ
16. Οργάνωση για την Ανασυγκρότηση του ΚΚΕ
17. ΚΟΜΜΑ ΙΣΟΤΗΤΑΣ, ΕΙΡΗΝΗΣ ΚΑΙ ΦΙΛΙΑΣ
18. ΚΕΚΑ-ΑΚΚΕΛ ΜΑΖΙ για μια Ελεύθερη Ελλάδα
19. ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ – Πρόδρομος Εμφιετζόγλου
20. ΕΝΙΑΙΟ ΠΑΛΛΑΪΚΟ ΜΕΤΩΠΟ (Ε.ΠΑ.Μ)
21. Κίνημα 21
22. ΔΗΜΟΚΡΑΤΕΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ
23. Ομογενειακό Δίκτυο Ελλήνων Ευρώπης (Ο.Δ.Ε.Ε.)
24. Νέα Αριστερά
25. ΣΥΝΤΗΡΗΤΙΚΟΙ
26. ΚΙΝΗΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ
27. ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ
28. Ελλήνων Συνέλευσις
29. Πράσινο κίνημα
30. Δημιουργία
31. ΚΟΣΜΟΣ

Η πρώτη ασφαλής εκτίμηση του εκλογικού αποτελέσματος

Δύο ώρες μετά το κλείσιμο της κάλπης, δηλαδή γύρω στις 21:00 αναμένεται να υπάρξει η πρώτη ασφαλής εικόνα για το εκλογικό αποτέλεσμα των ευρωεκλογών της 9ης Ιουνίου, όπως έκανε γνωστό ο γενικός γραμματέας Εσωτερικών και Οργάνωσης του Υπουργείου Εσωτερικών, Αθανάσιος Μπαλέρμπας.

Το ερώτημα εάν τα μικρότερα κόμματα καταφέρουν να περάσουν το ελάχιστο ποσοστό που χρειάζεται να συγκεντρώσουν για να εκλέξουν ευρωβουλευτή, δηλαδή τον πήχη του 3% αναμένεται να κριθεί λίγο αργότερα.