Η περίπλοκη «εξίσωση» της Λιβύης, τα τουρκολυβικά μνημόνια και η θέση της Ελλάδας

Η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας στην Τρίπολη, η νομιμοποίηση της οποίας αμφισβητείται από πολλές πλευρές, θεωρεί τις περιοχές αυτές αμφισβητούμενες, με βάση το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, το οποίο έχει καταγγελθεί από Ελλάδα, Αίγυπτο, Γαλλία, ΗΠΑ, ΕΕ όπως και από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Η πρώτη αντίδραση της Αθήνας

Η ρηματική διακοίνωση θα απαντηθεί τις επόμενες μέρες "προσηκόντως" από το ΥΠΕΞ, αναφέρουν ακόμη οι ελληνικές διπλωματικές πηγές.

«Η Ελλάδα ακολουθεί πάντοτε και σε όλες τις ενέργειες της το διεθνές δίκαιο», καταλήγουν.

Το διάβημα διαμαρτυρίας επιδόθηκε στον Έλληνα πρεσβευτή στην Τρίπολη, Nίκο Γαριλίδη.

Η κυβέρνηση της Τρίπολης, Ντμπεϊμπά επιμένει έτσι στην πάγια τακτική της αμφισβήτησης των Οικοπεδων τα οποία έχουν καθοριστεί βάσει του νόμου Μανιάτη, ο οποίος προβλέπει ότι σε περίπτωση απουσίας διμερούς συμφωνίας οριοθέτησης, τοτε εξωτερικό όριο της Ελληνικής ΑΟΖ θεωρείται η μέση γραμμή.

Τα παράνομα τουρκολιβυκά μνημόνια

Υπενθυμίζεται πώς το 2019 και το 2022 η κυβέρνηση Ντμπεϊμπα προχώρησε στην υπογραφή των παράνομων τουρκολιβυκών μνημονίων επιχειρώντας να δημιουργήσει τετελεσμένα στην Ανατολική Μεσόγειο προς όφελος και της Άγκυρας.

Τον περασμένο Φεβρουάριο το Διοικητικό Εφετείο της Τρίπολης αποφάσισε την ακύρωση του το μνημόνιο κατανόησης μεταξύ της Λιβύης και της Τουρκίας σχετικά με τη συνεργασία στην έρευνα, εκμετάλλευση και εμπορία των υδρογονανθράκων της Λιβύης.

Η απόφαση αυτή ήρθε ως συνέχεια μία ακόμη απόφασης δικαστηρίου της Τρίπολης, τον Ιανουάριο του 2023 που είχε αποφανθεί υπέρ της αναστολής της εφαρμογής της συμφωνίας.

Η στόχευση της Αθήνας

Η πολιτική κατάσταση στην Λιβύη παραμένει ρευστή. Θέση της ελληνικής διπλωματίας παραμένει η διενέργεια εκλογών στη Λιβύη για την ανάδειξη μιας νέας, δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης.

Ποιος είναι ο Έλληνας πρεσβευτής στην Τρίπολη

Η θέση στο πόστο της Λιβύης παρέμενε κενή, με την πρεσβεία να λειτουργεί με επιτετραμμένο. Στις αρχές Οκτωβρίου του 2022 είχε φτάσει ο πρέσβης Νίκος Κοτροκόης, ο οποίος βέβαια αναχώρησε για την Αθήνα 10 περίπου ημέρες μετά χωρίς να δώσει διαπιστευτήρια.

Η απόφαση για διορισμό του Έλληνα πρεσβευτή στην Τρίπολη Nίκου Γαριλίδη χαρακτηρίστηκε κομβική, καθώς μιλά άριστα τα αραβικά και είναι γνώστης της Μέσης Ανατολής. Μέχρι το 2021 ήταν στο Κάιρο, ενώ μετά υπηρέτησε ως διευθυντής της Διπλωματικής Ακαδημίας.

Το διπλωματικό επεισόδιο του 2022

Υπενθυμίζεται ότι τον Νοέμβριο του 2022, η επίσκεψη του πρώην Υπουργού Εξωτερικών και νυν Υπουργού Εθνικής Άμυνας, Νίκου Δένδια στην Τρίπολη είχε εξελιχθεί σε διπλωματικό επεισόδιο.

Το πρόγραμμα του πρώην Υπουργού Εξωτερικών προέβλεπε ότι θα επισκεφθεί την Τρίπολη και στη συνέχεια τη Βεγγάζη. Ο όρος που είχε τεθεί, όσον αφορά την Τρίπολη, ήταν να συναντήσει μόνο τον πρόεδρο του προεδρικού συμβουλίου Μοχάμεντ Μένφι.

Όταν προσγειώθηκε το αεροσκάφος στο αεροδρόμιο την πρωτεύουσας, περίμενε η Υπουργός Εξωτερικών της κυβέρνησης της Τρίπολης Νάιλα Μανγκούς, με τον Νίκο Δένδια να αποφασίζει να αναχωρήσει για τη Βεγγάζη χωρίς να πραγματοποιηθεί η συνάντηση.

Η Νάιλα Μανγκούς ήταν εκείνη η οποία υπέγραψε με τον τότε Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου, την τουρκολιβυκή συμφωνία, που βασίζεται στο παράνομο τουρκολιβυκό «μνημόνιο» του 2019 το οποίο έχει καταδικαστεί από τη διεθνή κοινότητα.

Επιστολή της Ελλάδας στον ΟΗΕ

Με επιστολή της που επιδόθηκε στον ΟΗΕ στις 17 Ιανουαρίου, η Ελλάδα χαρακτηρίζει αντίθετη προς το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας την κίνηση της Λιβύης να καταθέσει δική της επιστολή στον Οργανισμό, με την οποία κηρύττει συνορεύουσα ζώνη, επαναφέροντας στην ουσία το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Σύμφωνα με την Αθήνα οι συντεταγμένες και ο χάρτης που περιέχεται στη λιβυκή επιστολή είναι αντίθετες προς το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας για τρεις λόγους:

1. Κλείνει τον κόλπο της Σύρτης, κίνηση με την οποία η Ελλάδα έχει εναντιωθεί από το 1974.
2. Χρησιμοποιεί ευθείες γραμμές βάσης – η Ελλάδα έχει εναντιωθεί και σε αυτό από το 2005 – που είναι επίσης αντίθετες με το Διεθνές Δίκαιο.
3. Οι συντεταγμένες που έχει καταθέσει η Λιβύη ακολουθούν την παράνομη οριοθέτηση του τουρκολιβυκού μνημονίου του 2019.