Μητσοτάκης - Ερντογάν: Οι συμφωνίες, οι διαφωνίες και οι «γέφυρες»

Οι δύο ηγέτες αναφέρθηκαν στις σημαντικές οικονομικές συμφωνίες που υπογράφησαν. Έντονη ήταν η διαφωνία τους τόσο για τη Χαμάς, ενώ διαφορετική ήταν η ανάγνωσή τους για το θέμα της μειονότητας στη Θράκη, το Κυπριακό και τη Μονή της Χώρας.

Στην αναφορά του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για «τουρκική» μειονότητα στη Θράκη, άμεση ήταν η απάντηση που έδωσε ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, τονίζοντας ότι για το θέμα έχει διευθετηθεί από τη συνθήκη της Λωζάνης.

«Ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη συνθήκη της Λωζάνης», τόνισε ο Έλληνας πρωθυπουργός, σημειώνοντας ωστόσο ότι οι μειονότητες σε Ελλάδα και Τουρκία αποτελούν γέφυρα φιλίας μεταξύ των δύο λαών.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός έκλεισε τις δηλώσεις του λέγοντας: «Σήμερα δείξαμε ότι παρά τις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε μια παράλληλη ιστορία με τις συμφωνία μας. Με το βλέμμα στα πολλά που μας ενώνουν επιδιώκουμε να ενισχύσουμε τις διμερείς μας επαφές μέσω των επαφών που θα έχουν οι Υπουργοί Εξωτερικών».

Οι δύο ηγέτες διαφώνησαν επίσης στον χαρακτήρα της Χαμάς με τον κ. Μητσοτάκη πως να τονίζει πως πρόκειται για τρομοκρατική οργάνωση.

Η δήλωση αυτή οδήγησε τον Τούρκο πρόεδρο να πάρει το λόγο και πάλι για να τονίσει: «Αλλά υπάρχει ένα σημαντικό θέμα που δεν είμαστε σύμφωνοι. Εγώ δεν θεωρώ τρομοκρατική οργάνωση τη Χαμάς. Ιδρύθηκε το 1947, είναι μια αντιστασιακή οργάνωση. Θα πρέπει να δούμε αυτό. βάναυση και αδίστακτη προσέγγιση ότι είναι τρομοκρατική οργάνωση. Είναι μια οργάνωση που θέλει να προσταυτεύσει τα εδάφη και το λαό τους. θα μας λυπούσε αν τη λέγατε τρομοκρατική οργάνωση. Δεν μπορώ να συμφωνήσω με αυτή την προσέγγισή σας. Σκοτώνονται τόσα μέλη της Χαμάς».

Η απάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη ήταν άμεση με τον Έλληνα πρωθυπουργό να σημειώνει: «Να συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό. Ας συμφωνήσουμε ότι πρέπει να υπάρξει ανάγκη για άμεση κατάπαυση του πυρός».

«Αυτό μπορεί να γίνει», ανταπάντησε ο Τούρκος πρόεδρος.

Οι δηλώσεις Μητσοτάκη

«Είναι πολύ σημαντικό ότι, όπως είχαμε δρομολογήσει,αυτή η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα με αμοιβαίο όφελος.Αναφερθήκατε στην πολύ μεγάλη σημασία την οποία αποδίδουμε και οι δύο στον τομέα της οικονομίας και είχαμε πράγματι συμφωνήσει να υπάρχει μια περαιτέρω σύσφιξη στους τομείς του εμπορίου και των επενδύσεων», υπογράμμισε μεταξύ άλλων.

Ειδική μνεία έκανε στη δυνατότητα των Τούρκων να επισκέπτονται τα ελληνικά νησιά «Παρά τις αντιξοότητες του διεθνούς περιβάλλοντος, παρά τα εμπόδια στις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες, κινούμαστε αναμφίβολα προς τη σωστή κατεύθυνση. Και παράλληλα και οι δύο λαοί μας, όπως είχα δεσμευθεί τον Δεκέμβριο, απολαμβάνουν τους καρπούς μιας σημαντικής πρωτοβουλίας να μπορούν οι Τούρκοι επισκέπτες και οι οικογένειές τους να ταξιδεύουν σε δέκα ελληνικά νησιά. Και χάρη στη συνεννόηση που πέτυχε η ελληνική κυβέρνηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η έκδοση βίζας, αυτή η διαδικασία διαρκεί πια μόνο λίγα λεπτά. Και είχα την ευκαιρία τις τελευταίες εβδομάδες να επισκεφθώ τη Λέσβο και τη Χίο, διαπίστωσα ο ίδιος πόσο γρήγορα και πόσο απλή και σύντομη είναι αυτή η διαδικασία και νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό στο οικονομικό επίπεδο.

«Θρησκευτική η μειονότητα στη Θράκη σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάνης»

Αναφερόμενος στις μειονότητες των δύο χωρών είπε χαρακτηριστικά:«Ταυτόχρονα, οι μειονότητες στις χώρες μας που προσδιορίζονται από τη Συνθήκη της Λωζάνης, αποτελούν και το πιστεύω βαθιά αυτό, μια γέφυρα φιλίας μεταξύ των δύο λαών μας. Από τη μία πλευρά,η ελληνική μειονότητα, έστω και δραστικά μειωμένη πληθυσμιακά, εμπλουτίζει την κοινωνική και πολιτιστική ζωή της Τουρκίας. Χρειάζεται όμως και τη στήριξη της τουρκικής πολιτείας για να συνεχίσει να το πράττει».

«Ενώ στη Θράκη χριστιανοί και μουσουλμάνοι συμπολίτες μας διαβιούν αρμονικά με την ευρωπαϊκή αλλά και την ελληνική έννομη τάξη να τους εγγυάται ένα καθεστώς ίσων ευκαιριών. Και πρέπει να σας διαβεβαιώσω ότι σε αυτόν τον στόχο είμαι προσωπικά προσηλωμένος[…]», τόνισε.

Επιπλέον είπε ότι « όπως έχω ήδη τονίσει, ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη Συνθήκη της Λωζάνης, ενώ το έμπρακτο ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας για την ευημερία της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη εκδηλώνεται με την αυτονόητη τήρηση των αρχών ισονομίας και ισοπολιτείας για τα μέλη της, όπως και για όλους τους Έλληνες πολίτες, αλλά -και θέλω να το τονίσω αυτό- και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας και θεωρούμε επιτυχία μας την ενεργό παρουσία της μειονότητας στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή. Και θα ήταν ευχής έργον αν την ίδια άνθηση γνώριζε και ο δυστυχώς διαρκώς συρρικνούμενος Ελληνισμός στην Τουρκία» κατέληξε.

«Στεναχωρηθήκαμε για την Μονή της Χώρας»

Σχολιάζοντας τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τέμενος ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε: «Βέβαια στο πνεύμα της αρμονικής συνύπαρξης εντάσσεται και ο σεβασμός των διεθνών κανόνων προστασίας της θρησκευτικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς, ιδίως όταν μιλάμε για μνημεία τα οποία αποτελούν πανανθρώπινη περιουσία υπό την ομπρέλα της Ουνέσκο. Είχαμε την ευκαιρία με ειλικρίνεια να συζητήσουμε με τον Πρόεδρο Ερντογάν τη στενοχώρια μας, τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας άλλαξε χαρακτήρα και θα λειτουργήσει πια ως τέμενος».

«Άκουσα αυτό που είπε ο κύριος Πρόεδρος και πιστεύω ότι κατ’ ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία αυτού του μνημείου, έτσι ώστε να μπορεί να είναι επισκέψιμο απ’ όλους και να μπορεί όλοι να απολαμβάνουν αυτόν τον πολύ σημαντικό πολιτιστικό θησαυρό, που πιστεύω ότι αποτελεί και ένα σημείο αναφοράς στην ιστορία της ίδιας της Κωνσταντινούπολης» υπογράμμισε ακόμη.

Ουκρανία και Μέση Ανατολή στο τραπέζι

Ο πρωθυπουργός αποκάλυψε ότι συζήτησαν και για τις εξελίξεις στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή.

«Με την Τουρκία δεν συμφωνούμε πάντα στα θέματα που αφορούν τη Μέση Ανατολή. Η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί. Όμως, συμφωνούμε στο ότι πρέπει να σταματήσει η ασύμμετρη χρήση βίας και το αιματοκύλισμα στην περιοχή και να οδηγηθούμε σε ανακωχή διαρκείας, να προστατευθούν οι άμαχοι της Γάζας και να απελευθερωθούν οι όμηροι. Συμφωνούμε ότι θα ήταν κολοσσιαίο λάθος να εκδηλωθεί χερσαία επίθεση στη Γάζα. Μόνη βιώσιμη επιλογή η επιστροφή στην πολιτική διαδικασία και η λύση των δύο κρατών», συμπλήρωσε μεταξύ άλλων.

Για το Κυπριακό είπε ότι «προφανώς διαφωνούμε, αλλά το αντίδοτο στο αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από το διάλογο» και «πρέπει να δοθεί χρόνος στην ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ».

Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι η Ελλάδα υποστήριζε και υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας με προϋπόθεση το σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου.

«Και σήμερα δείξαμε ότι δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας», συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης και αναφέρθηκε στις συμφωνίες που υπέγραψαν σήμερα στην Άγκυρα.

«Επιθυμούμε να πυκνώσουμε τις διμερείς μας επαφές. Να συνεχίσουμε το θετικό δρόμο», σημείωσε ο Πρωθυπουργός.

«Ας συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό, αλλά συμφωνούμε στην ανάγκη άμεσης κατάπαυσης του πυρός και πάνω από όλα να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι», απάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, όταν ο Ταγίπ Ερντογάν είπε ότι διαφωνούν με το χαρακτηρισμό της Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση.

«Αυτό μπορεί να γίνει», ανταπάντησε ο Τούρκος Πρόεδρος.

Οι δηλώσεις Ερντογάν

Ξεκινώντας τις δηλώσεις του ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι «νιώθω μεγάλη ικανοποίηση που φιλοξενώ τον Έλληνα πρωθυπουργό και την ελληνική αντιπροσωπεία».

Ο ίδιος στη συνέχεια τόνισε ότι ήταν «παραγωγική, ειλικρινής και επικοδομητική η συνάντηση» με τον Έλληνα πρωθυπουργό για να υπογραμμίσει εκ νέου ότι «σας είχα πει και στην Αθήνα ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα ώστε να μην μπορεί να λυθεί».

Ωστόσο στη συνέχεια ο Τούρκος πρόεδρος έκανε σαφή αναφορά στην τουρκική μειονότητα της Θράκης τονίζοντας ότι «πιστεύει ότι μπορεί να ενισχύσει τη φιλία μεταξύ των δύο λαών».

Στη συνέχεια ο Τούρκος πρόεδρος έθεσε το θέμα της «τουρκικής μειονότητας στη Θράκη» και έκανε λόγο πως υπάρχει θέληση να λυθούν τα επιμέρους προβλήματα.

Σχετικά με το Κυπριακό ζήτησε να επιτευχθεί μια «δίκαιη λύση» στη βάση της σημερινής κατάστασης στο νησί.

«Είναι σημαντικό να βρεθεί μια δίκαιη και μόνιμη λύση στο Κυπριακό πρόβλημα στη βάση της πραγματικότητας στο νησί. Ένα τέτοιο βήμα θα ενισχύσει τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή μας», τόνισε χαρακτηριστικά.

«Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να μιλήσει με πιο δυνατή φωνή για το θάνατο των 35.000 αμάχων», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος για τον πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς. «Αντιστασιακή οργάνωση η Χαμάς, δίνει μάχη για τα εδάφη της. Θα μας λυπούσε αν τη θεωρούσατε τρομοκρατική οργάνωση» υπογράμμισε ο Ερντογάν.

«Δεν υπάρχει πρόβλημα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όσο μεγάλο και να είναι, που να μην μπορεί να λυθεί», είπε ο Ερντογάν και τόνισε πως «εστιάζουμε στη θετική ατζέντα».

Για την Μονή της Χώρας και την μετατροπή της σε τζαμί ανέφερε ότι την ανοίξαμε στο κοινό μετά από απόφαση που είχε ληφθεί το 2020, ενώ τόνισε ότι αποδίδουμε μεγάλη σημασία στην προστασία κάθε έργου που αποτελεί περιουσιακό στοιχείο της UNESCO.

Χαρακτήρισε μάλιστα «χώρα υπόδειγμα η Τουρκία στην προστασίας της πολιτισμικής κληρονομιάς» προσθέτοντας ότι «Το Καρί Τζαμί είναι ανοιχτό για επίσκεψη από όλους».