Τα «μαύρα σύννεφα» από τις τουρκικές προκλήσεις πριν το ραντεβού Μητσοτάκη - Ερντογάν
Η αντίδραση της Αθήνας στη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, ήταν θέμα χρόνου και ήρθε σήμερα με κάθε επισημότητα από τα χείλη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Η ελληνική κυβέρνηση θέλει να θέσει εξ' αρχής τις «κόκκινες γραμμές» λίγες μόλις ημέρες πριν από την επικείμενη επίσκεψη Μητσοτάκη στην Άγκυρα. Άλλωστε αυτό αποτελεί και προαπαιτούμενο για να έχει αίσιο τέλος ο ελληνοτουρκικός διάλογος με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 13 Μαΐου.
Τα μηνύματα που εκπέμπει η Άγκυρα εδώ και καιρό είναι αντιφατικά και ήδη ο πρωθυπουργός κατά τη σημερινή του συνάντηση με την πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου έδωσε το περίγραμμα των ελληνικών θέσεων.
Ο πρωθυπουργός θα συναντηθεί με τον Τούρκο πρόεδρο προκειμένου να επιχειρήσουν μία αλλαγή σελίδας στις σχέσεις τους, παρά τις συνεχείς εμπρηστικές ρητορικές της γειτονικής χώρας.
Ωστόσο, η προσχεδιασμένη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί, ενός μνημείου παγκόσμιας πολιτισμικής κληρονομιάς, αντιπροσωπεύει ακόμα μια σοβαρή πρόκληση που φέρει την υπογραφή Ερντογάν.
Οι συνέπειες αυτής της ενέργειας είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές και έρχονται σε συνέχεια της υπόθεσης με την Αγιά Σοφιά, την ώρα που οι συναντήσεις για τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) μεταξύ των δύο χωρών είχαν θέσει τις βάσεις για θετικές εξελίξεις.
Μητσοτάκης: «Προσβάλλει την ιστορία της Κωνσταντινούπολης»
Έτσι, οι προκλητικές ενέργειες της Άγκυρας που ξεκίνησαν εδώ και περίπου 1,5 μήνα, και που προκάλεσαν την ενόχληση της Αθήνας έφεραν τα... σύννεφα εν όψει του ραντεβού στην Άγκυρα, και ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δεν το έκρυψε κατά τη συνάντησή του με την κα Σακελλαροπούλου: «Θέλω καταρχάς να εκφράσω και δημόσια, την έντονη δυσαρέσκειά μου διερμηνεύοντας πιστεύω τα αισθήματα όλων των Ελλήνων για τη μετατροπή ενός ιστορικού τεμένους της μονής της χώρας σε τζαμί. Μία ενέργεια που προσβάλλει την πλούσια ιστορία της ίδιας της Κωνσταντινούπολης ως ένα σταυροδρόμι πολιτισμών και θα το θέσω στον πρόεδρο Ερντογάν όταν τον συναντήσω».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε ότι η επίσκεψή του είναι μία ευκαιρία να γίνει μία αξιολόγηση της προσπάθειας επαναπροσέγγισης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας η οποία, όπως εκτίμησε, σε αρκετά επίπεδα έχει δείξει μετρήσιμα αποτελέσματα. Και πρόσθεσε: «Προσεγγίζουμε πάντα τις συζητήσεις μας με την Τουρκία με αυτοπεποίθηση και χωρίς αυταπάτες ότι τουρκικές θέσεις δεν θα αλλάξουν από τη μια στιγμή στην άλλη».
Αντιπαράθεση κυβέρνησης - αντιπολίτευσης
Την ίδια ώρα, έντονες είναι και οι αντιδράσεις στο εσωτερικό γύρω από τη διαχείριση των τουρκικών προκλήσεων. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, Νίκος Ανδρουλάκης μιλώντας για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί είπε χαρακτηριστικά: Όσο χαριεντίζονται με τον σουλτάνο, αυτά θα είναι τα αποτελέσματα», ενώ μίλησε και για υποβάθμιση της τουρκικής προκλητικής ενέργειας από τον πρωθυπουργό.
Χθες ο ΣΥΡΙΖΑ με ανακοίνωσή του καταδίκασε απερίφραστα την απόφαση των τουρκικών Αρχών για την έναρξη λειτουργίας της Μονής της Χώρας ως μουσουλμανικού τεμένους, στηλιτεύοντας παράλληλα ως «χαλαρή» την αντίδραση του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών: «Η απολογητική, υποχωρητική, κατώτερη των περιστάσεων αντίδραση - απάντηση του υπουργείου Εξωτερικών στην νέα πρόκληση Ερντογάν, να μετατρέψει σε τζαμί, μετά από την Αγία Σοφία, τη Μονή της Χώρας, είναι αποκαλυπτική του είδους της εξωτερικής πολιτικής που ασκεί η κυβέρνηση έναντι της Τουρκίας».
«Οι προκλήσεις της τουρκικής κυβέρνησης το τελευταίο διάστημα, με διαδοχικές Navtex που δεσμεύουν περιοχές του Αιγαίου, την αντίδραση στη χάραξη θαλάσσιων πάρκων σε Αιγαίο και Ιόνιο και με τελευταίο κρούσμα τη μετατροπή της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη, ενός χώρου πολιτιστικής κληρονομιάς, σε τζαμί, εκθέτουν όσους συστηματικά καλλιεργούν τον εφησυχασμό για τα "ήρεμα νερά" στις ελληνοτουρκικές σχέσεις» ανέφερε σε σχόλιό του το ΚΚΕ.
Από την πλευρά του, όμως, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Παύλος Μαρινάκης, επανέλαβε πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα θέσει το ζήτημα στον Τούρκο πρόεδρο κατά τη συνάντησή τους την προσεχή Δευτέρα: «Είναι δεδομένη η έντονη ενόχληση, η πολύ μεγάλη δυσαρέσκεια συνολικά των Ελλήνων πολιτών, η δυσαρέσκεια της Κυβέρνησης, του Πρωθυπουργού και από κει και πέρα, βέβαια, θεωρώ ότι ένα από τα πολλά θετικά του διαλόγου και της φάσης αυτής είναι ότι μπορούμε να διατυπώνουμε και τις έντονες διαφωνίες μας σε επιμέρους κινήσεις και επιλογές, μία εκ των οποίων είναι και αυτή», τόνισε χαρακτηριστικά μιλώντας στον Real FM.
Μία προς μία οι τελευταίες τουρκικές προκλήσεις
Ήταν στα μέσα του περασμένου μήνα, όταν ο εκπρόσωπος του ΑΚΡ, Ομέρ Τσελίκ προχώρησε σε μία εμπρηστική δήλωση για τα θαλάσσια πάρκα σε Αιγαίο και Ιόνιο. «Η Ελλάδα σαμποτάρει την εξομάλυνση σχέσεων με την Τουρκία», είπε μεταξύ άλλων, με την απάντηση του ελληνικού ΥΠΕΞ να έρχεται άμεσα και να αναφέρει πως: «Η Άγκυρα ''ναρκοθετεί'' τον ελληνοτουρκικό διάλογο», με τον Νίκο Δένδια να στέλνει ξεκάθαρα μηνύματα.
Στα τέλη του Μαρτίου, ο Ερντογάν είχε κλιμακώνει την προκλητική ρητορική του, καθώς δεν δίστασε να χαρακτηρίσει τη Γενοκτονία των Ποντίων ως «απελευθερωτικό αγώνα» και τους Πόντιους «ως μέλη συμμοριών σε τρομοκρατική οργάνωση». Ήταν και αυτή μία προσπάθεια του Τούρκου προέδρου προκειμένου να ικανοποιήσει το κοινό του, ενόψει των δημοτικών εκλογών στην Τουρκία που εν τέλει... δεν του πήγαν καλά.
Στα μέσα του Μάρτη, ο Ερντογάν μιλώντας σε στρατιώτες σε εκδήλωση του τουρκικού στρατού προχώρησε σε μια ακόμη προκλητική δήλωση: «Αν είχαμε πιέσει το 1974, η Κύπρος θα ήταν όλη δική μας», ρίχνοντας «λάδι στη φωτιά» γύρω από το Κυπριακό σε ένα διάστημα που Αθήνα και Άγκυρα διαπραγματεύονται για τα λεγόμενα... ήρεμα νερά στο Αιγαίο.
Χαρακτήρισε μάλιστα την τουρκική εισβολή στην Κύπρο ως «ειρηνευτική επιχείρηση». Φυσικά, ούτε εκείνη η δήλωση έμεινε αναπάντητη από την Αθήνα: «Ο Ερντογάν επιδιώκει ξανά τη στρέβλωση της ιστορικής αλήθειας και την προσβολή των θυμάτων».
Μετά από όλα αυτά, είναι σαφές ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας ακολουθεί πιστά την διπρόσωπη πολιτική του, αφού από τη μία «θολώνει» τα νερά με τις προκλητικές φιέστες για τη μετατροπή σε τζαμί της Μονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη και από την άλλη στέλνει μήνυμα συνεργασίας και διαλόγου στον Έλληνα πρωθυπουργό.
«Εμείς προσπαθούμε να αυξήσουμε τον αριθμό των φίλων. Δεν υπάρχει κανένα θέμα που δεν μπορούμε να λύσουμε με καμία από τις χώρες της περιοχής μας. Πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει πόρτα που δεν μπορεί να ανοίξει ο διάλογος και οι διαπραγματεύσεις», δήλωσε μόλις χθες ο Τούρκος πρόεδρος.