Φραγκογιάννης στο CNN Greece: «Με υψηλές προσδοκίες στην Κωνσταντινούπολη για τη Θετική Ατζέντα»

Η συνάντησή με τον Υφυπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας πραγματοποιείται σε μία χρονική στιγμή όπου η Άγκυρα δεν έχει απομακρυνθεί από τις πάγιες θέσεις της, επαναφέροντας το θέμα των «γκρίζων ζωνών » μετά τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού για τη δημιουργία θαλασσίων πάρκων σε Αιγαίο και Ιόνιο. « Προχωράμε στον διάλογο έχοντας αποδεχτεί ότι οι βασικές θέσεις των δύο χωρών δεν πρόκειται να αλλάξουν. Ανοίγουμε διαύλους επικοινωνίας για να αποσυμπιέζουμε τις εντάσεις. Το νερό έχει μπει στο αυλάκι» υπογραμμίζει ο Κώστας Φραγκογιάννης ενώ ταυτόχρονα εκτιμά πώς «το συγκεκριμένο ζήτημα δεν θα επηρεάσει τον ελληνοτουρκικό διάλογο».

Ο διάλογος Ελλάδας - Τουρκίας είναι ιστορικά αναγκαίος

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να συναντήσει τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 13 Μαΐου. Η προετοιμασία του ταξιδιού προχωράει κανονικά με τον Υφυπουργό Εξωτερικών για την Οικονομική Διπλωματία και Εξωστρέφεια να εκφράζει την ελπίδα « ότι και αυτή η συνάντηση θα φέρει ουσιαστικά αποτελέσματα».

Μέσα σε αυτό το εύθραυστο γεωπολιτικό περιβάλλον τόσο σε παγκόσμιο επίπεδο όσο και σε περιφερειακό στη Μεσόγειο « δεν αφήνουν περιθώρια για αντιπαραθέσεις και αντιπαλότητες . Είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών η συνύπαρξη αυτή να είναι ειρηνική » προσθέτει και επισημαίνει ότι « η διατήρηση του θετικού κλίματος στις ελληνοτουρκικές επαφές και η περαιτέρω ανάπτυξη των διμερών μας σχέσεων συμβάλλει στην ευημερία της περιοχής».

Τα δύο νέα κεφάλαια της «Θετικής Ατζέντας»

Η Θετική Ατζέντα αριθμεί αυτή τη στιγμή 34 θεματικές. Πρόκειται για μία δυναμική διαδικασία η οποία έχει συμβάλει στη διερεύνηση των διαύλων επικοινωνίας και συνεργασίας ανάμεσα στους δύο χώρες . Ωστόσο , στην αυριανή συνάντηση των δύο Υφυπουργών Εξωτερικών Ελλάδα -Τουρκίας θα ανοίξουν δύο νέα κεφάλαια όπως αποκάλυψε ο Κώστας Φραγκογιάννης στο CNN Greece .

Το πρώτο, το οποίο αποτελεί ορόσημο στην πορεία της Θετικής Ατζέντας, είναι η ίδρυση του Ελληνο-Τουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου.

Το δεύτερο κεφάλαιο αφορά τη νεολαία και την ανάληψη δημιουργικών πρωτοβουλιών που θα φέρουν κοντά τους νέους των δύο χωρών.

Παράλληλα , αμφότερες πλευρές θα αξιολογήσουν τις μέχρι τώρα συμφωνίες που υπεγράφησαν στις 7 Δεκεμβρίου όπου και πραγματοποιήθηκε το 5ο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας , οι οποίες « σε ορισμένες περιπτώσεις με γοργούς ρυθμούς ενώ σε άλλες με πιο αργούς. Σημασία έχει ότι υπάρχει εκατέρωθεν επιθυμία και δέσμευση να αποκτήσουν «σάρκα και οστά» αυτές οι συμφωνίες», τονίζει.

ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Κύριε Υφυπουργέ, στις 26 Απριλίου αναμένεται να ταξιδέψετε στην Κωνσταντινούπολη για τον επόμενο γύρο της «Θετικής Ατζέντας». Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από την επικείμενη συνάντηση με τον Τούρκο ομόλογό σας, Μπουράκ Ακσαπάρ ;

Κα Τσιλινίκου, η αλήθεια είναι ότι μεταβαίνω στην Κωνσταντινούπολη με υψηλές προσδοκίες, οι οποίες, ωστόσο, εδράζονται σε ρεαλιστικά δεδομένα. Αναμένω, λοιπόν, σε αυτόν τον νέο γύρο συνομιλιών στο πλαίσιο της Θετικής Ατζέντας να επιβεβαιώσουμε από κοινού με τον κ. Akçapar την πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε σημαντικούς τομείς, όπως η υγεία, η έρευνα, η τεχνολογία και η καινοτομία. Προσδοκώ, επίσης, να θέσουμε τις βάσεις για τη δημιουργία δύο νέων πυλώνων συνεργασίας, ο ένας αφορά την προώθηση συνεργειών σε νευραλγικούς τομείς του «επιχειρείν» και ο άλλος την καλλιέργεια κλίματος προσέγγισης της νεολαίας.

Θα ανοίξουν νέα κεφάλαια στη « Θετική Ατζέντα ». Και αν ναι, ποια μπορεί να είναι αυτά;

Όπως αντιλαμβάνεστε από τα παραπάνω θα ανοίξουμε δύο νέα μεγάλα κεφάλαια.

Το πρώτο κεφάλαιο, το οποίο αποτελεί ορόσημο στην πορεία της Θετικής Ατζέντας, είναι η ίδρυση του Ελληνο-Τουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου, μιας νέας, δυναμικής μορφής συνεργασίας σε τομείς αιχμής, όπως το περιβάλλον και η πράσινη μετάβαση, οι κατασκευές και οι υποδομές, ο τουρισμός καθώς και ο αγροδιατροφικός τομέας.

Το δεύτερο αφορά τη νεολαία και την ανάληψη δημιουργικών πρωτοβουλιών που θα φέρουν κοντά τους νέους των δύο χωρών. Ενδεικτικά αναφέρω την προκήρυξη Hackathon, τις ανταλλαγές φοιτητών, τη συνεργασία πανεπιστημιακών εργαστηρίων και ερευνητικών κέντρων, τις αθλητικές εκδηλώσεις.

Επιπροσθέτως, διευρύνουμε τη συνεργασία θεσμικών φορέων των δυο χωρών στον τομέα του ψηφιακού μετασχηματισμού, μέσα από μία σειρά πρωτοβουλιών, όπως είναι τα tech festivals και οι διαδικτυακοί διαγωνισμοί.

Η ανάληψη όλων αυτών των πρωτοβουλιών γίνεται με γνώμονα την ισχυρή μας θέληση να θεμελιώσουμε μια βιώσιμη και μακρόπνοη συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών. Για να μην είναι εφήμερη και έωλη, αλλά να έχει διάρκεια και σταθερότητα, αυτή η συνεργασία πρέπει να αφουγκράζεται και να στηρίζει τα όνειρα, τα σχέδια και τις επαγγελματικές ανησυχίες των επιχειρηματιών και των νέων επιστημόνων που θέλουν να ζήσουν ήρεμα και ειρηνικά σε Ελλάδα και Τουρκία. Αιχμή του δόρατος, επομένως, είναι η δημιουργική εμπλοκή τριών βασικών συνιστωσών της ελληνικής και της τουρκικής κοινωνίας, της επιχειρηματικής κοινότητας, της επιστημονικής κοινότητας και της νεολαίας.

Η συνάντησή σας με τον Τούρκο ομόλογό σας, Μπουράκ Ακσαπάρ πραγματοποιείται σε μία χρονική στιγμή που η Άγκυρα έχει ταράξει τα ήρεμα νερά βάζοντας ξανά στο κάδρο τη θεωρία περί « γκρίζων ζωνών ». Πιστεύετε ότι η Τουρκία ναρκοθετεί τον ελληνοτουρκικό διάλογο;

Αναφέρεστε, υποθέτω, στο ζήτημα που προέκυψε σχετικά με τα περιβαλλοντικά πάρκα. Στο πλαίσιο της 9ης Διάσκεψης για τους Ωκεανούς, που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 16 και 17 Απριλίου, ο Πρωθυπουργός μας ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα θα δημιουργήσει δύο επιπλέον μεγάλα θαλάσσια πάρκα, ένα στο Ιόνιο και ένα στο Αιγαίο. Ο κ. Γεραπετρίτης ξεκαθάρισε, όπως γνωρίζετε, από την πρώτη στιγμή ότι η χωροθέτηση των πάρκων θα γίνει με βάση συγκεκριμένα περιβαλλοντικά κριτήρια, τα οποία σχετίζονται με την προστασία των υδάτων και των θαλασσίων ειδών.

Έχω την πεποίθηση ότι το συγκεκριμένο ζήτημα δεν θα επηρεάσει τον ελληνοτουρκικό διάλογο. Και τούτο γιατί ο διάλογος Ελλάδας - Τουρκίας είναι ιστορικά αναγκαίος. Είμαστε δύο χώρες ταγμένες από την ιστορία να συνυπάρξουμε στον ίδιο γεωγραφικό χώρο και είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών η συνύπαρξη αυτή να είναι ειρηνική. Οι δύσκολες και πρωτοφανείς προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε περιφερειακό επίπεδο στη Μεσόγειο δεν αφήνουν περιθώρια για αντιπαραθέσεις και αντιπαλότητες. Η διατήρηση του θετικού κλίματος στις ελληνοτουρκικές επαφές και η περαιτέρω ανάπτυξη των διμερών μας σχέσεων συμβάλλει στην ευημερία της περιοχής.

Η Άγκυρα φαίνεται πώς δεν έχει απομακρυνθεί από τις πάγιες θέσεις της, επαναφέροντας το θέμα της αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας, μερικές εβδομάδες πριν τη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Σας ανησυχεί μήπως επιστρέψουμε στην πρότερη κατάσταση ;

Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα συναντήσει τον Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν στις 13 Μαΐου, όπως έχει ανακοινωθεί. Η προετοιμασία του ταξιδιού προχωράει κανονικά και ελπίζουμε ότι και αυτή η συνάντηση θα φέρει ουσιαστικά αποτελέσματα.

Επαναλαμβάνω ότι επωφελούμαστε όλοι από τη διατήρηση σχέσεων καλής γειτονίας. Οι προκλήσεις και οι δυσκολίες με τις οποίες βρισκόμαστε αντιμέτωποι, η κλιματική κρίση, η συνεχιζόμενη εισβολή στην Ουκρανία, οι αιματηρές επιθέσεις στη Γάζα, οι συγκρούσεις Ιράν Ισραήλ, η επισφαλής κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα, οι μεταναστευτικές ροές, δεν επιτρέπουν αντιπαραθέσεις και ανταγωνισμούς στην περιοχή μας. Αντίθετα, απαιτούν θετικά βήματα.

Για τον σκοπό αυτό, άλλωστε, τους τελευταίους δέκα μήνες, οι δύο ηγέτες έχουν συναντηθεί τρεις φορές μέσα στο 2023, στο Βίλνιους τον Ιούλιο, στη Νέα Υόρκη τον Σεπτέμβριο και στην Αθήνα τον Δεκέμβριο, και ετοιμάζονται να συναντηθούν για τέταρτη φορά τον Μάιο στην Άγκυρα.

Στο διάστημα αυτό έχουμε καταφέρει, όπως δήλωσε πρόσφατα και ο κ. Γεραπετρίτης, να έχουμε μηδενική δράση στο πεδίο. Η ρητορική της γείτονος μπορεί ενίοτε να αλλάζει τόνο, ωστόσο, απέχει παρασάγγας από τη ρητορική του παρελθόντος. Προχωράμε στον διάλογο έχοντας αποδεχτεί ότι οι βασικές θέσεις των δύο χωρών δεν πρόκειται να αλλάξουν. Ανοίγουμε διαύλους επικοινωνίας για να αποσυμπιέζουμε τις εντάσεις. Το νερό έχει μπει στο αυλάκι.

Η στάση της Τουρκίας τι επιπτώσεις μπορεί να έχει στο νέο γύρο διαβουλεύσεων;

Στο πλαίσιο της προσπάθειας ανοιχτής και ειλικρινούς επικοινωνίας, οι Υπουργοί Εξωτερικών και των δύο χωρών έχουν εγκρίνει και ακολουθούν έναν οδικό χάρτη που αποτελείται από τρεις συνιστώσες: Πολιτικό Διάλογο, Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και Θετική Ατζέντα.

Ο νέος κύκλος διαβουλεύσεων αύριο στην Κωνσταντινούπολη αφορά, όπως είπαμε, τη Θετική Ατζέντα, την προώθηση, δηλαδή, της διμερούς οικονομικής συνεργασίας. Να υπενθυμίσω ότι όταν αναπτύχθηκε η έννοια της Θετικής Ατζέντας το 2021, οι σχέσεις μας ήταν ιδιαίτερα τεταμένες. Ωστόσο, πήραμε μια στρατηγική απόφαση, να μην σταθούμε στις διαφωνίες μας, αλλά να επικεντρωθούμε σε τομείς όπου μπορούμε να βρούμε κοινό έδαφος. Αυτή η προσέγγιση ήταν και είναι ζωτικής σημασίας. Καταφέραμε να διατηρήσουμε τους διαύλους επικοινωνίας ανοιχτούς, ακόμη και σε περιόδους έντασης, συμπεριλαμβανομένης της περιόδου που έληξε με τον καταστροφικό σεισμό που έπληξε την Τουρκία τον Φεβρουάριο του 2023. Η Θετική Ατζέντα, με το εύρος και τον πλούτο των θεμάτων που καλύπτει, έχει διευκολύνει και θα συνεχίσει να διευκολύνει τη γεφύρωση του χάσματος μεταξύ των δύο πλευρών.

Στις 7 Δεκεμβρίου υπεγράφη η Διακήρυξη Αθηνών με μία σειρά συμφωνιών και μνημονίων. Είστε ικανοποιημένοι από τον τρόπο που εφαρμόζονται; Υπάρχει κάτι που δεν έχει τηρηθεί;

Πράγματι, στις 7 Δεκεμβρίου 2023, κατά την επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν στην Αθήνα, παράλληλα με τη Διακήρυξη των Αθηνών, την οποία υπέγραψαν οι ηγέτες των δύο χωρών, εκπρόσωποι από την Ελλάδα και την Τουρκία υπέγραψαν 15 συμφωνίες, μνημόνια και κοινές διακηρύξεις. Οι συμφωνίες αυτές καλύπτουν διάφορους τομείς, όπως επιχειρήσεις και επενδύσεις, τελωνειακή συνεργασία, τουρισμό, αθλητισμό, εκπαίδευση, τεχνολογία, έρευνα, και καινοτομία. Οι εργασίες για την υλοποίησή τους προχωρούν σε ορισμένες περιπτώσεις με γοργούς ρυθμούς ενώ σε άλλες με πιο αργούς. Σημασία έχει ότι υπάρχει εκατέρωθεν επιθυμία και δέσμευση να αποκτήσουν «σάρκα και οστά» αυτές οι συμφωνίες.

Έτσι, στον τομέα των επιχειρηματικών συνεργειών, έχουν ήδη ξεκινήσει οι συζητήσεις ανάμεσα στην Enterprise Greece και την Invest Türkiye για κοινές δράσεις, όπως διοργάνωση συνεδρίων και ημερίδων. Αντίστοιχα και στον τομέα αθλητισμού, υπάρχουν αρκετές ιδέες για κοινές συνδιοργανώσεις.

Τις θετικές εξελίξεις στον τομέα του τουρισμού και του προσωρινού προγράμματος χορήγησης θεωρήσεων εισόδου τις γνωρίζετε φυσικά. Η εφαρμογή του προγράμματος έχει τύχει ευρείας αποδοχής και η συνεργασία των πρακτορείων στα τουρκικά παραλία με τις συνοριακές αρχές των νησιών που υπάγονται στο πρόγραμμα είναι υποδειγματική.

Στο ζήτημα της κατασκευής της συνοριακής δεύτερης γέφυρας στην περιοχή Κήποι-Ύψαλα, σημειώνεται, επίσης, πρόοδος. Κατά την 9η συνάντηση που είχε η Μικτή Επιτροπή Σχεδιασμού και Παρακολούθησης Έργων στη Θεσσαλονίκη στις 17 Απριλίου, ανακοινώθηκε από τα στελέχη της Εγνατίας Οδού Α.Ε. ότι τα σχέδια μελέτης και κατασκευής της διασυνοριακής γέφυρας θα παραδοθούν στα τέλη του 2024 στο αρμόδιο υπουργείο. Επιπροσθέτως, μόλις πριν από μια εβδομάδα υπεγράφη σύμβαση μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών, του ΤΑΙΠΕΔ και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης για τον εκσυγχρονισμό του τελωνειακού σταθμού στους Κήπους. Πρόκειται για ένα πολύ σημαντικό έργο, το οποίο εντάσσεται στη Θετική Ατζέντα, καθώς συμβάλλει στη βελτίωση της διασυνδεσιμότητας. Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να επισημάνω ότι η συνεργασία των τελωνειακών αρχών των δυο χωρών είναι εξαιρετική. Αλλά και σε πλήθος άλλων τομέων η συνεργασία είναι παραπάνω από αγαστή.

Στο επόμενο διάστημα θα δούμε ακόμη να υλοποιείται ο ψηφιακός μαραθώνιος Hackathon, ο οποίος θα φέρει κοντά τις startup κοινότητες των δυο χωρών.

Και δεν περιοριζόμαστε στις 15 θεματικές, αύριο στην Κωνσταντινούπολη οι δύο πλευρές θα προχωρήσουμε στην επεξεργασία άλλων 19 θεματικών. Συνολικά, δηλαδή, η Θετική Ατζέντα αριθμεί αυτή τη στιγμή 34 θεματικές. Το έχω τονίσει επανειλημμένως η Θετική Ατζέντα είναι μια συνεχής, δυναμική διαδικασία.

Πώς η διαδικασία της « Θετικής Ατζέντας» έχει διευκολύνει την επίλυση των προβλημάτων μεταξύ Αθήνας - Άγκυρας;

Στο πλαίσιο της Θετικής Ατζέντας συζητούνται, όπως είπαμε, επί του παρόντος 34 θέματα. Όλα τα θέματα έχουν άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή των πολιτών της Ελλάδας και της Τουρκίας και προάγουν την επιχειρηματικότητα και την οικονομική ανάπτυξη. Είναι αποτέλεσμα επίπονης προσπάθειας και συνεργασίας μεταξύ των επιτροπών και των ομάδων εργασίας των δύο χωρών. Αυτή η σκληρή δουλειά έχει καλλιεργήσει ένα κλίμα συνεργασίας, αμοιβαίας κατανόησης και εμπιστοσύνης, το οποίο σταδιακά γίνεται ισχυρότερο και σταθερότερο. Αναμφίβολα, αυτή η θετική δυναμική επεκτείνεται και επηρεάζει και άλλες πτυχές των διακρατικών μας σχέσεων.