ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Εξελίξεις στην προμήθεια των F35 - Επίσκεψη Μπλίνκεν σε Eλλάδα και Τουρκία

Εξελίξεις στην προμήθεια των F35 - Επίσκεψη Μπλίνκεν σε Eλλάδα και Τουρκία
AP Photo / Thanassis Stavrakis

Η καθυστέρηση της Τουρκίας να επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, έχει συνδεθεί πλέον άμεσα με την έγκριση του τουρκικού αιτήματος για αγορά αμερικανικών μαχητικών F-16. Όσο η Τουρκία καθυστερεί τη διαδικασία ένταξης της Σουηδίας, τόσο δεν "ξεκλειδώνει" απο τις ΗΠΑ το πρόγραμμα των F-16 που καίγεται να αποκτήσει, αφήνοντας έτσι την αεροπορία της σε όλο και χαμιλότερες διαθεσιμότητες. 

Παράλληλα επηρεάζεται και το ελληνικό αίτημα για απόκτηση μαχητικών F-35, καθώς οι ΗΠΑ «παίζουν το χαρτί» της πώλησης των stealth μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς στην Ελλάδα, για να... αναγκάσουν την Τουρκία να επισπεύσει την έγκριση της εισδοχής της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.

Σύμφωνα με τουρκικές ανοιχτές πηγές το τουρκικό κοινοβούλιο δεν αναμένεται να συνεδριάσει για το πρωτόκολλο ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ πριν από τις 15 Ιανουαρίου. Αμέσως μετά την έγκριση ο Ερντογάν θα πρέπει να το υπογράψει ως νόμο του κράτους.

Το κυβερνών κόμμα, πάντως, θα μπορούσε να ζητήσει μια ειδική συνεδρίαση για να επικυρωθεί η ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ωστόσο φαίνεται πως αφήνει το χρόνο να κυλάει.

Η Τουρκία δέχεται «ασφυκτικές πίεσεις» από τις ΗΠΑ για να σταματήσει την καθυστέρηση και να εγκρίνει το σουηδικό αίτημα, που για τις ΗΠΑ θεωρείται υψίστης σημασίας. Στο στο πλαίσιο αυτό, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ που είχε προγραμματίσει επίσκεψη στη Μέση Ανατολή, θα έχει ως μεσαίους σταθμούς την Ελλάδα και τη Τουρκία με στόχο να "κλείσει" το θέμα. Ο Άντονι Μπλινκεν θα συναντηθεί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη στα Χανιά, ενώ με τον Τούρκο ομόλογο του θα συναντηθεί στην Κωνσταντινούπολη με τουρκικές πηγές να αναφέρουν ότι ενδέχεται να συναντηθεί και με τον πρόεδρο Ερντογάν.

Θυμίζουμε ότι ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζέικ Σάλιβαν, είχε δηλώσει τον Ιούλιο ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν θα προχωρούσε στην έγκριση της πώλησης F16 στη Τουρκία, μόλις ο Ερντογάν συναινούσε στην άρση του τουρκικού μπλόκου στην ένταξη της Σουηδίας.

Ο Έντι Ζεμενίδης, ένα απο τα πιο επιφανή στελέχη της ελληνικής ομογένειας και εκτελεστικός διευθυντής του Συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής Ηγεσίας μετά από την πολύμηνη καθυστέρηση των ΗΠΑ να εγκρίνουν τη πώληση των μαχητικών πέμπτης γενιάς F35 στην Ελλάδα, έστειλε επιστολή στον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών εκφράζοντας την απογοήτευση του για αυτή τη χρονοτριβή.

Ο Έντι Ζεμενίδης, μιλώντας στο CNN Greece είχε εξηγήσει τους λόγους που τον οδήγησαν σε αυτή τη κίνηση:

«Περιέγραψα στην επιστολή μου προς τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, πως η διαδικασία έγκρισης του προγράμματος των F35 έχει διαρκέσει ήδη ένα χρόνο. Θυμίζω ότι η πρώτη ειδοποίηση έγινε τον περασμένο Ιανουάριο και ξέρουμε ότι στο Κογκρέσο ήθελαν να καθυστερήσουν τη διαδικασία μέχρι να ολοκληρωθούν οι εκλογλες στη Τουρκία και στην Ελλάδα. Γι' αυτό το λόγο η τελευταία υπογραφή που χρειαζόταν απο το Κογκρέσο, που ήταν του Γερουσιαστή Risch μπήκε τον περασμένο Ιούνιο. Απο τον Ιούνιο και μετά και ιδιαίτερα μετά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους, δεν υπάρχει πλέον καμία δικαιολογία απο πλευράς τους για να καθυστερούν τόσο να απαντήσουν στο ελληνικό άιτημα για τα αεροσκάφη πέμπτης γενιάς. Όλες οι οργανώσεις της ομογένειας έχουν εκφράσει τον προβληματισμό τους για αυτή την καθυστέρηση», είχε αναφέρει στο CNN Greece ο κ. Ζεμενίδης.

Η Αθήνα από τον Ιούνιο του 2022 έχει στείλει LoR στις ΗΠΑ για απόκτηση 20+20 stealth μαχητικών F35, περιμένοντας την απαντητική επιστολή απο την Ουάσιγκτον το πρώτο εξάμηνο του '23. Αν η έγκριση της προμήθειας απο τις ΗΠΑ προχωρήσει το άμεσο επόμενο διάστημα θα ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο πλευρών για την παραγγελία των υπερσυγχρονων αεροσκαφών.

Κύκλοι του υπουργείου Άμυνας αναφέρουν ότι: «Λόγω έλλειψης δημοσιονομικού χώρου, εξετάζεται -πάντα σε συνεργασία με το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας- ο αριθμός των αεροσκαφών που τελικά θα παραγγείλει η Ελλάδα να είναι μικρότερος των 20. Έως τώρα πάντως η Πολεμική Αεροπορία είναι αρνητική σε αυτό το ενδεχόμενο. Επίσης σε μια περίοδο που το υπουργείο Αμυνας προχωράει σε προτεραιοποίηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων και σε επανασχεδιασμό του ΕΜΠΑΕ (Ενιαίο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Ανάπτυξης Εκσυγχρονισμού), υπάρχουν σκέψεις τα F35 να ενταχθούν, αν είναι εφικτό, σε καθεστώς χρηματοδότησης FMF (Foreign Military Financing).