Γεραπετρίτης: Θα πάμε βήμα - βήμα με την Τουρκία, χωρίς φόβο αλλά με σύνεση

«H Διακήρυξη των Αθηνών είναι ένα κείμενο υψηλού συμβολισμού και ουσίας. Αποτυπώνει τη σταθερή πολιτική βούληση στο υψηλότερο επίπεδο να εμβαθύνουμε στις διμερείς μας σχέσεις, να καθορίσουμε τις αρχές και τα ορόσημα του διαλόγου μας και να επιβεβαιώσουμε τη φιλία μεταξύ μας. Με ρητή αναφορά στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τις αναγνωρισμένες αρχές του διεθνούς δικαίου», τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών. «Εκατό χρόνια μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης και 93 χρόνια μετά το Σύμφωνο Ελληνοτουρκικής Φιλίας Βενιζέλου- Ινονού, με τη Διακήρυξη των Αθηνών, ένα κείμενο που δεν παράγει τυπικά νομικές δεσμεύσεις, επιδιώκεται να πραγματοποιηθεί ένα αποφασιστικό βήμα προκειμένου να αντιμετωπιστούν ιστορικά βάρη του παρελθόντος», δήλωσε στην εφημερίδα «Τα Νέα».

Αποτυπώνοντας το σημερινό επίπεδο των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ανέφερε πως η Ελλάδα συζητά με την Τουρκία σε νέα βάση. «Έχουμε καταφέρει να βελτιώσουμε το επίπεδο αμοιβαίας κατανόησης και να εδραιώσουμε τις αναγκαίες διαπροσωπικές σχέσεις. Η νέα αυτή κατανόηση καταλαμβάνει ποικίλους τομείς συνεργασίας και αποτυπώνεται σε συμφωνίες, μνημόνια και κοινές δηλώσεις. Η δε Διακήρυξη των Αθηνών για τη μεταξύ μας Φιλία και Καλή Γειτονία, συνιστά το επιστέγασμα αυτού του νέου, αμοιβαία επωφελούς, κεφαλαίου στις διμερείς μας σχέσεις» εξήγησε.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Γεραπετρίτης υπογράμμισε πως οι δύο κυβερνήσεις θα συνεχίσουν με το νέο έτος τη συνεργασία τους στα επίπεδα του πολιτικού διαλόγου, της θετικής ατζέντας και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, προσθέτοντας: «Και, βεβαίως, θα παρακολουθείται η εφαρμογή των συμφωνιών που υπογράφηκαν στο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στις 7 Δεκεμβρίου και θα τίθενται επιπλέον στόχοι».

Μάλιστα, εκτίμησε πως η συνεργασία αυτή θα οδηγήσει στη διαμόρφωση ενός νέου οδικού χάρτη διαλόγου, τον οποίο θα επικυρώσουν οι ηγέτες μας στις επόμενες συναντήσεις τους, την προσεχή άνοιξη στην Άγκυρα και κατά την σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ το καλοκαίρι στην Ουάσιγκτον, σημειώνοντας παράλληλα πως θα βρίσκεται σε τακτική και άμεση επικοινωνία με τον Τούρκο ομόλογό του.

Εστιάζοντας περαιτέρω στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών, είπε πως συζητούνται ζητήματα τόσο διμερή, όσο και περιφερειακά, και συμπλήρωσε: «Για την ώρα οι συζητήσεις, οι οποίες διεξάγονται επιτυχώς εκ μέρους της ελληνικής κυβέρνησης από την υφυπουργό κυρία Παπαδόπουλου, έχουν εστιαστεί σε θέματα πολιτικής προστασίας και μετανάστευσης. Στον πολιτικό διάλογο ανήκει, επιπλέον, η συζήτηση για τη δημιουργία και διατήρηση διαύλων επικοινωνίας για την αποσυμπίεση κρίσεων».

Περαιτέρω, υπογράμμισε πως σκοπός είναι «οι όποιες, υπαρκτές, διαφωνίες μας να μην παράγουν εντάσεις και αυτό απαιτεί διαρκή και άμεση επικοινωνία των μερών». Οι δίαυλοι αυτοί συνετέλεσαν καθοριστικά στη βιωσιμότητα του κλίματος ηρεμίας των περασμένων μηνών, πρόσθεσε.

Ποιο είναι το επόμενο βήμα; «Όταν οι συνθήκες ωριμάσουν, το επόμενο βήμα μπορεί να είναι η συζήτηση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο, τη μόνη διαφορά που θα μπορούσε να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας. Θα πάμε βήμα-βήμα. Δεν φοβόμαστε τα δύσκολα, θέλουμε όμως να λειτουργούμε με σύνεση», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών.

Κληθείς να απαντήσει τι σημαίνει ότι η συζήτηση για την υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ θα ανοίξει «όταν ωριμάσουν οι συνθήκες», ο κ. Γεραπετρίτης εξήγησε ότι η ωρίμανση των συνθηκών για την έναρξη της συζήτησης αναφέρεται στην περαιτέρω εμπέδωση κλίματος νηνεμίας στην περιοχή μας, στην παγίωση των μηχανισμών αποσυμπίεσης των εντάσεων και στην εν τοις πράγμασι εφαρμογή των συμφωνιών και μνημονίων που έχουν ήδη υπογραφεί. «Εξαρχής είπαμε ότι η προσέγγιση των δυο χωρών θα πρέπει να γίνεται κατά στάδια, με φρόνηση και σύνεση. Δεν θα περιοριστούμε στα εύκολα, δεν θα κρυφτούμε στα δύσκολα. Είναι, όμως, σημαντικό για κάθε επόμενο βήμα να έχει αποδειχθεί εμπράκτως και σε διάρκεια η ειλικρινής και γνήσια διάθεση των μερών και να έχουν παραχθεί απτά αποτελέσματα από τα προηγούμενα στάδια των διαβουλεύσεων», σημείωσε επιπροσθέτως.

Ερωτηθείς αν κατά τη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έγινε συζήτηση για τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, ο κ. Γεραπετρίτης παρατήρησε πως, αντίθετα με ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν, ο Τούρκος Πρόεδρος κατά την επίσκεψη του στην Ελλάδα δεν μετέβη στη Θράκη και διαμήνυσε ότι η ισονομία και η προστασία των πολιτών της μουσουλμανικής μειονότητας αποτελούν πεδίο κυριαρχικής αρμοδιότητας της ελληνικής Πολιτείας. Υπό την έννοια αυτή, όπως υπογράμμισε, δεν ετέθη ούτε θα μπορούσε να τεθεί προς συζήτηση τέτοιο θέμα. Η ελληνική κυβέρνηση εργάζεται σε κάθε περίπτωση άοκνα για την αναγνώριση ίσων ευκαιριών και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου όλων των πολιτών, επιθυμεί δε οι μειονότητες να καταστούν γέφυρες των δυο λαών.

Εν συνεχεία, ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε τη σημασία συνεργασίας των δύο χωρών στο μεταναστευτικό. «Για το κοινό συμφέρον των δυο χωρών και για να αποφύγουμε ανθρώπινες απώλειες, οφείλουμε να συνεργαζόμαστε για τον έλεγχο της παράτυπης μετανάστευσης και την καταπολέμηση των παράνομων δικτύων διακίνησης. Η αλήθεια είναι ότι διαπιστώνεται μείωση των μεταναστευτικών ροών, ως αποτέλεσμα και της συστηματικής συνεργασίας όλων των αρμόδιων φορέων αλλά και της αποτελεσματικής φύλαξης των χερσαίων και των θαλασσίων συνόρων. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση».

Το μεταναστευτικό-προσφυγικό βρίσκεται στην κορυφή της ευρωπαϊκής ατζέντας, είπε ο κ. Γεραπετρίτης και σημείωσε ότι στη συζήτηση που βρίσκεται σε εξέλιξη στα ευρωπαϊκά όργανα για το Νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου η χώρα μας διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο. Στο πλαίσιο της ευρύτερης αυτής συζήτησης, επισήμανε πως εντάσσεται και το ζήτημα της περαιτέρω οικονομικής στήριξης της Τουρκίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με σκοπό τον αποτελεσματικότερο έλεγχο των συνόρων και τη βελτίωση των δομών φιλοξενίας προσφύγων στην τουρκική επικράτεια. Επιπλέον, ο υπουργός Εξωτερικών έστρεψε την προσοχή του και στο ζήτημα της νόμιμης μετανάστευσης, το οποίο πρέπει να αντιμετωπιστεί με σοβαρότητα και προοπτική και συνδέεται πρωτίστως με τις εργασιακές ανάγκες της χώρας μας, όπως επισήμανε.

Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο κ. Γεραπετρίτης στις οικονομικές και εμπορικές σχέσεις Ελλάδας και Τουρκίας, εκφράζοντας την εκτίμηση ότι ο στόχος του διπλασιασμού του όγκου των εμπορικών συναλλαγών από 5,5 δισ. ευρώ σε 10 δισ. ευρώ είναι ρεαλιστικός και εφικτός. «Έχουμε ήδη καταρτίσει τον στρατηγικό χάρτη για να πετύχουμε τον στόχο και θα δουλέψουμε με σύστημα και επαγγελματισμό, υλοποιώντας τις συμφωνίες που έχουν συναφθεί και συνάπτοντάς νέες στο άμεσο μέλλον», υπογράμμισε. Άλλωστε, σημείωσε, η θετική ατζέντα δημιουργεί παρακαταθήκη αμοιβαίου οφέλους και εξαιρετικά σημαντικών οικονομικών εισροών: «Δεν πρόκειται για αφηρημένα μέτρα συνεργασίας ή συναντίληψης αλλά για συμφωνίες με συγκεκριμένα παραδοτέα και χρονοδιαγράμματα. Περιλαμβάνει μέτρα συνεργασίας σε σημαντικούς τομείς, όπως η επιχειρηματικότητα, ο τουρισμός, οι μεταφορές, η καινοτομία, η επιστήμη και η τεχνολογία, η γεωργία, το περιβάλλον, η κοινωνική ασφάλιση, η υγεία, η εκπαίδευση και ο αθλητισμός». Ως προς τούτο, τον ερχόμενο Φεβρουάριο προγραμματίζεται να μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη πολυμελής ελληνική επιχειρηματική αντιπροσωπεία υπό τον υφυπουργό Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη. Με αυτή την αφορμή, ο κ. Γεραπετρίτης εξήρε τη «σπουδαία δουλειά» του κ. Φραγκογιάννη στην οικονομική διπλωματία και εξωστρέφεια, για τη διερεύνηση επενδυτικών δυνατοτήτων και συνεργειών.

Σε ό,τι αφορά την ελληνοτουρκική συνεργασία στην ενέργεια, ο υπουργός υπενθύμισε πως αυτή ήδη υφίσταται, καθώς o διαδριατικός αγωγός φυσικού αερίου TAP ξεκινάει από τα ελληνοτουρκικά σύνορα ως προέκταση, κατ΄ουσίαν, του αγωγού TANAP και τόνισε ότι η συνεργασία των δύο χωρών στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας επεκτείνεται με την υπογραφή του μνημονίου κατανόησης στον τομέα της ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ ΑΔΜΗΕ και του τουρκικού διαχειριστή TEIAS. Το μνημόνιο, όπως διευκρίνισε, αφορά τη δημιουργία νέας διασυνδετικής γραμμής μεταξύ Νέας Σάντας και Μπαμπαέσκι με στόχο την αναβάθμιση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Τουρκίας και την αύξηση του όγκου αμφίδρομης ροής ενέργειας κατά 600 MW.

Τέλος, ο υπουργός Εξωτερικών έστειλε εκ νέου μήνυμα στην Αλβανία για την υπόθεση Μπελέρη, τονίζοντας πως η Ελλάδα αναμένει από την αλβανική κυβέρνηση απτά δείγματα εφαρμογής του ευρωπαϊκού κεκτημένου και όχι σχόλια επί εκκρεμούς δίκης. Κατά ρητή νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, η διατύπωση δυσμενών κρίσεων από κυβερνητικούς αξιωματούχους εναντίον κατηγορουμένου συνιστά πρόδηλη παραβίαση του τεκμηρίου αθωότητας, συμπλήρωσε. Η χώρα μας δεν έχει καμία πρόθεση και ούτε αναμειγνύεται στις εσωτερικές διαδικασίες της αλβανικής δικαιοσύνης, ξεκαθάρισε ο κ. Γεραπετρίτης. Η οφειλόμενη ανάληψη των καθηκόντων από τον εκλεγμένο δήμαρχο Χειμάρρας αποτελεί αμιγώς ζήτημα πολιτικής βούλησης και διοικητικής δράσης, και ο σεβασμός στο πολιτικό δικαίωμα του εκλέγεσθαι του κυρίου Μπελέρη και στην εκπεφρασμένη βούληση των πολιτών της Χειμάρρας δεν μπορεί να αγνοείται, τόνισε. Αυτό αντίκειται, όπως σημείωσε, στο κράτος δικαίου και στην προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, πολλώ δε μάλλον όταν το υποκείμενο του δικαιώματος βρίσκεται υπό καθεστώς προσωρινής κράτησης, δεν έχει κριθεί ένοχος από δικαστήριο και, παρά την παρέλευση ήδη μακρού χρόνου, ούτε καν έχει αρχίσει η εκδίκαση της υπόθεσης κατ’ ουσίαν.