Επιστολική ψήφος: Το παρασκήνιο της εισήγησης Μητσοτάκη και οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης γνωστοποίησε την εισήγησή του την Πέμπτη (30/11) στο Υπουργικό Συμβούλιο για να ακολουθήσει η συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε η υπουργός Εσωτερικών Νίκη Κεραμέως και ο αναπληρωτής υπουργός Θοδωρής Λιβάνιος.

Για την ακρίβεια, οι συγκεκριμένοι ήταν και οι μόνοι που γνώριζαν το σχέδιο του πρωθυπουργού με τους υπόλοιπους υπουργούς να αιφνιδιάζονται. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, την εντολή έδωσε ο πρωθυπουργός στους δύο υπουργούς του πριν από περίπου πέντε μήνες αμέσως μετά από την ψήφιση στη Βουλή της διάταξης για την ψήφο των αποδήμων χωρίς κανένα περιορισμό.

Από την κυβέρνηση διευκρίνισαν ότι το μέτρο δεν αφορά προς το παρόν τις εθνικές εκλογές και προανήγγειλαν πως το αμέσως επόμενο διάστημα θα ακολουθήσει διάλογος με τα κόμματα.

Οι τέσσερις άξονες του νομοσχεδίου

Το πρωτοποριακό για την ελληνική εφαρμογή της επιστολικής ψήφου είναι ότι θα ισχύει χωρίς διακρίσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό για όλους τους ψηφοφόρους χωρίς εξαιρέσεις. Με βάση τις διατάξεις 40 ημέρες πριν τις εκλογές ο κάθε πολίτης χωρίς κανένα περιορισμό θα μπορεί να δηλώνει ό,τι θέλει να ψηφίσει με επιστολική ψήφο.

Παράλληλα, το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών κινείται σε τέσσερις άξονες που θα ισχύσει στις προσεχείς ευρωεκλογές που θα διεξαχθούν από τις 6 έως τις 9 Ιουνίου 2024.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την αναλυτική ενημέρωση της υπουργού Εσωτερικών Νίκης Κεραμέως και του αναπληρωτή υπουργού Θεόδωρου Λιβάνιου οι βασικοί άξονες του νομοσχεδίου αφορούν στην εκλογή ευρωβουλευτών, την διευκόλυνση ψήφου εκλογέων, την εκκαθάριση εκλογικών καταλόγων και τέλος την διευκόλυνση πρόσβασης ΑμεΑ στον προεκλογικό διάλογο.

Ειδικότερα, για την καθιέρωση της επιστολικής ψήφου, ο εκλογέας εντός επικράτειας μπορεί να επιλέξει αν θα ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα με επιστολική ψήφο αντί για προσέλευση στο εκλογικό του τμήμα.

Οι εκλογείς που βρίσκονται εκτός επικρατείας θα ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα αποκλειστικά με επιστολική ψήφο.

Ο εκλογέας παραλαμβάνει το εκλογικό υλικό, ψηφίζει και αποστέλλει τον φάκελό του στην Ειδική Επιτροπή Συλλογής Επιστολικής Ψήφου στα αρμόδια Πρωτοδικεία. Οι επιστολικές ψήφοι καταμετρώνται ταυτόχρονα με τις ψήφους στην υπόλοιπη χώρα. Η επιστολική ψήφος προβλέπεται για την ώρα στην εν λόγω πρωτοβουλία μόνο για τις ευρωεκλογές και τα εθνικά δημοψηφίσματα.

Βήμα - βήμα η διαδικασία

• Δημιουργείται ηλεκτρονική πύλη για την εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους επιστολικής ψήφου.
• Ο εκλογέας κάνοντας χρήση των κωδικών του καταχωρεί την αίτησή του και συμπληρώνει τη διεύθυνση στην οποία θέλει να του αποσταλεί το εκλογικό υλικό. Το κινητό του τηλέφωνο που δηλώνει καθώς και το email του, πιστοποιούνται με συνθηματικό μιας χρήσης (OTP).
• H αίτηση γίνεται αμέσως οριστική, μόλις αυτή υποβληθεί.
• Η προθεσμία για την υποβολή των αιτήσεων λήγει 40 ημέρες πριν τη διενέργεια των εκλογών. Μέχρι εκείνη την ημερομηνία ο εκλογέας μπορεί να τροποποιήσει τη διεύθυνση παραλαβής ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο, καθώς και να ακυρώσει την αίτησή του.

Ο φάκελος θα περιέχει τον φάκελο επιστροφής επιστολικής ψήφου, το φάκελο ψηφοφορίας, το ψηφοδέλτιο, έντυπο οδηγιών και κατάλογο υποψηφίων, καθώς και το έντυπο – υπεύθυνη δήλωση.

Οι αντιδράσεις από την αντιπολίτευση

Θετικά, αλλά με επιφύλαξη ήταν τα κόμματα της αντιπολίτευσης λίγο μετά την ανακοίνωση του πρωθυπουργού για δυνατότητα επιστολικής ψήφου στις ερχόμενες Ευρωεκλογές. Συναίνεση -αρχικά- στην κυβέρνηση παρείχαν ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ, ενώ την αντίθεσή τους στην καθιέρωση της επιστολικής ψήφου στη χώρα εξέφρασε το ΚΚΕ και η «Ελληνική Λύση» του Κυριάκου Βελόπουλου. Μάλιστα, ο Περισσός προειδοποίησε ότι μια τέτοια εξέλιξη ανοίγει επικίνδυνα μονοπάτια παραβίασης της μυστικότητας ψήφου.

Κασσελάκης: Όχι στην επικοινωνιακή εκμετάλλευση

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανος Κασσελάκης έδειξε «ανοιχτός» στην καθιέρωση της επιστολικής ψήφου, σημειώνοντας στην ομιλία του που πραγματοποίησε το απόγευμα ενώπιον της ΚΟ στη Βουλή, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είχε αναδείξει «έγκαιρα το πρόβλημα του αποκλεισμού χιλιάδων συμπολιτών ιδίως νέων εποχικών εργαζομένων και κατέθεσε σχετική τροπολογία. Όμως η κυβέρνηση της ΝΔ την απέρριψε χωρίς κανένα διάλογο».

Παράλληλα, τόνισε, ότι η «ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών και η αντιμετώπιση της αυξανόμενης αποχής είναι στις προτεραιότητες του ΣΥΡΙΖΑ και απαιτούν άμεσες θεσμικές παρεμβάσεις».

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ επεσήμανε ότι «η σημερινή εξαγγελία δεν πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο επικοινωνιακής εκμετάλλευσης» και ότι απαιτούνται «διασφαλίσεις για συνταγματικά κωλύματα», αλλά και «ασφαλιστικές δικλείδες που θα προστατεύσουν από ενδεχόμενη νόθευση και θα εξασφαλίσουν την αξιοπιστία της διαδικασίας».

Ανδρουλάκης: Ναι, αλλά με θεσμικές εγγυήσεις

«Είμαστε καταρχήν θετικοί. Υπάρχει διάθεση συναίνεσης με θεσμικές εγγυήσεις για την επιστολική ψήφο», ήταν το πρώτο σχόλιο από την πλευρά του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, Νίκου Ανδρουλάκη σχετικά με την απόφαση της κυβέρνησης να φέρει προς ψήφιση την επιστολική ψήφο.

Σε συνέντευξή του στο Mega, ο κ. Ανδρουλάκης έκανε ωστόσο λόγο για αιφνιδιασμό, από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, υπενθυμίζοντας ότι καλοκαίρι δήλωνε για το ζήτημα ότι «...δεν θα είμαστε σίγουρα έτοιμοι πριν από τις Ευρωεκλογές για ένα τέτοιο βήμα, αλλά αν διαπιστώσουμε ότι υπάρχει διάθεση από κόμματα και μπορούμε να φτάσουμε στις 200 ψήφους, είμαστε έτοιμοι σε τεχνικό επίπεδο αυτή τη συζήτηση να την ξεκινήσουμε και, γιατί όχι, πριν από τις επόμενες εθνικές εκλογές να την ολοκληρώσουμε».

Ουσιαστικά, ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ συμφωνούν με την καθιέρωση της επιστολικής ψήφου ζητώντας εγγυήσεις για το «αδιάβλητο» που όμως διασφαλίζει μόνο η... αυτοπρόσωπη παρουσία στην κάλπη.

ΚΚΕ: Επιχείρηση αλλοίωσης του εκλογικού αποτελέσματος

Αντίθετα, κάθετα αντίθετο ήταν το ΚΚΕ και μάλιστα το μεσημέρι της Πέμπτης εξέδωσε ανακοίνωση, όπου μεταξύ άλλων ανέφερε: «Με την καθιέρωση της επιστολικής ψήφου η κυβέρνηση της ΝΔ θέτει σε κίνδυνο τη μυστικότητα και το αδιάβλητο της εκλογικής διαδικασίας, αφού ο,τιδήποτε άλλο εκτός από την αυτοπρόσωπη παρουσία σε εκλογικά τμήματα ανοίγει τον δρόμο για την άσκηση ακόμα πιο άμεσων πιέσεων και εκβιασμών στους ψηφοφόρους».

Επίσης από τον Περισσό σημείωναν πως «η συμμετοχή του λαού στις εκλογές υποβιβάζεται στο επίπεδο της αποστολής ενός φακέλου. Πρόκειται για το επόμενο βήμα στην επιχείρηση αλλοίωσης του εκλογικού αποτελέσματος. Εδώ και τώρα να πάρει πίσω την απαράδεκτη και επικίνδυνη εξαγγελία!».

Βελόπουλος: Λαθροχειρία και καλπονοθεία της ΝΔ

Με ακόμα πιο σκληρούς όρους και χαρακτηρισμούς, η Ελληνική Λύση μέσω του προέδρους της, Κυριάκου Βελόπουλου, τοποθετήθηκε στην πρόταση για επιστολική ψήφο. «Για ακόμη μια φορά αποδεικνύει η κυβέρνηση ότι επιπόλαια δρα και λειτουργεί και μάλιστα με επιλογές εναντίον της Δημοκρατίας», δήλωσε ο κ. Βελόπουλος, στο περιστύλιο της Βουλής.

Ο κ. Βελόπουλος κάλεσε τον πρωθυπουργό «να απαντήσει πώς είναι δυνατόν να ανακοινώνει σήμερα επιστολική ψήφο, όταν δεν έχει ξεκαθαρίσει τους εκλογικούς καταλόγους».

Στη συνέχεια ανέφερε ότι έχει «τους εκλογικούς καταλόγους του υπουργείου Εσωτερικών. Υπάρχουν 190.000 εγγεγραμμένοι άνω των 100 ετών, 302.000 μεταξύ 90 και 100 ετών, σύνολο περίπου μισό εκατομμύριο ψηφοφόροι που δεν έχουν εκκαθαριστεί».

«Εμείς δεν εμπιστευόμαστε τη ΝΔ, δεν εμπιστευόμαστε τις επιλογές της», σημείωσε τονίζοντας ότι «πάει και πάλι να κάνει λαθροχειρία και κυρίως καλπονοθεία».