Όσα διακυβεύονται στην Τουρκία - Η επόμενη μέρα και τα ελληνικά συμφέροντα

Οι διαφορές που χωρίζουν τους δύο προεδρικούς υποψηφίους και τους συνασπισμούς των δυνάμεων που τους ακολουθούν είναι πολλές όμως, δεν λείπουν και οι ομοιότητες, ιδίως σε ό,τι έχει να κάνει με την πολιτική που αναμένεται να ακολουθήσουν έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου.

Τα ελληνικά συμφέροντα

Για την Αθήνα καμία επιλογή δεν είναι εύκολη. Ένας από τους βασικούς λόγους είναι ότι και στα δύο πιθανά κυβερνητικά σχήματα, ρόλο ρυθμιστή, παίζουν τα κόμματα της ακροδεξιάς και των «Γκρίζων Λύκων». Μια εύθραυστη ισορροπία, την οποία είτε ο Ερντογάν, είτε ο Κιλιτσνάρολγου θα κληθούν να υπηρετήσουν.

Στην περίπτωση νίκης του Ερντογάν, η Ελλάδα θα παραμείνει ο πιο στενός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή και η Τουρκία θα εξακολουθεί θα θεωρείται παράγοντας αποσταθεροποίησης, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις σχέσεις Αθήνας – Ουάσιγκτον. Ωστόσο, μια αυταρχική Τουρκία η οποία επιδιώκει να μετατραπεί σε μεγάλη περιφερειακή δύναμη ισούται με μία μόνιμη απειλή ανάφλεξης για το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Από την άλλη πλευρά, η επικράτηση Κιλιτσντάρογλου δεν αποκλείεται να επαναφέρει τη λογική των ίσων αποστάσεων στα ελληνοτουρκικά αλλά και πιο ήπιες τοποθετήσεις από τους συμμάχους της Αθήνας. Δεν είναι λίγοι βέβαια, εκείνοι που θέλουν την Άγκυρα εντός ευρωπαϊκού και νατοϊκού πλαισίου, υποστηρίζοντας ότι μια σταθερή Τουρκία αποτελεί μικρότερο «κίνδυνο» για την περιοχή.

Σε κάθε περίπτωση όμως, δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι ο αναθεωρητισμός και οι μαξιμαλιστικές επιδιώξεις αποτελούν κεντρικούς άξονες στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας και η Ελλάδα, αργά ή γρήγορα, θα βρεθεί και πάλι αντιμέτωπη με την προκλητικότητα της Άγκυρας. Άλλωστε, τόσο ο Ερντογάν όσο και ο Κιλιτσντάρογλου κατά τις προεκλογικές τους ομιλίες, δεν παρέλειψαν να αναφερθούν στην αποστρατιωτικοποίηση των νησιών, στις γκρίζες ζώνες και στις διεκδικήσεις της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο.

Η επόμενη μέρα των εκλογών

Πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι η επικράτηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν θα βυθίσει ακόμη περισσότερο την Τουρκία στον αυταρχισμό, καταλύοντας κάθε έννοια ισονομίας και κράτους δικαίου. Ενδεχομένως θα την οδηγήσει ακόμη πιο μακριά από την Ευρώπη και θα θέσει υπό αμφισβήτηση τον ρόλο της στην Ατλαντική Συμμαχία. Ένας απρόβλεπτος παράγοντας σε μία από τις πιο «θερμές» περιοχές του πλανήτη είναι σίγουρα κάτι που δεν επιθυμούν ούτε η Ουάσιγκτον αλλά ούτε και οι Βρυξέλλες.

Από την άλλη πλευρά, ο φιλοδυτικός Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου θεωρείται ότι μπορεί να επαναφέρει την Τουρκία στο «άρμα» της δύσης και η χώρα να αποκτήσει ξανά τον ρόλο του σταθερού νατοϊκού εταίρου. Παράλληλα, αναμένεται να εκπέμψει τα κατάλληλα μηνύματα στο αμερικανικό Κογκρέσο, για παράδειγμα την αποφυλάκιση του πολιτικού κρατουμένου Οσμάν Καβάλα ή την αποστολή των S-400 στην Ουκρανία, με στόχο να κερδίσει την εύνοια των Αμερικανών νομοθετών της βουλής και της γερουσίας. Διπλωματικές πηγές που γνωρίζουν σε βάθος την τουρκική πραγματικότητα, επισημαίνουν στο CNN Greece, ότι δεν πρέπει να εκπλαγούμε αν σε αυτό το πλαίσιο, ο Κιλιτσντάρογλου διαπραγματευτεί με εντελώς διαφορετικούς όρους τα F-16 ή ακόμη και την επαναφορά της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35.

Εσωτερικό μέτωπο

Ένα από τα επικρατέστερα σενάρια θέλει τον Κιλιτσντάρογλου, σε περίπτωση νίκης, να αναλαμβάνει μια σειρά από πρωτοβουλίες που θα εξωραΐσουν την εικόνα της Τουρκίας στις αγορές, όπως η αντικατάσταση του κεντρικού τραπεζίτη και η χάραξη νέας οικονομικής πολιτικής. Ταυτόχρονα, θεωρείται βέβαιη η εκθεμελίωση του βαθέος κράτους του Ερντογάν, με αρκετούς αναλυτές να βλέπουν «αντίποινα» για τη στάση που τηρούσαν όλα αυτά τα χρόνια τα στελέχη του ΑΚΡ.

Επί είκοσι χρόνια, ο Τούρκος πρόεδρος οικοδομούσε ένα σύστημα εξουσίας που έχει απλώσει τις ρίζες του στον πυρήνα της λειτουργίας των πιο νευραλγικών υποδομών του κράτους. Μια ολόκληρη γενιά δημοσίων λειτουργών, ανώτατων δικαστικών, στρατιωτικών, αστυνομικών, τραπεζιτών, καθηγητών και άλλων επαγγελματιών που ανήκουν στο σύστημα εξουσίας του ΑΚΡ και του ίδιου του Ερντογάν. Ένα σύστημα που έστειλε τους πολιτικούς του αντιπάλους στη φυλακή, εκδίωξε με βίαιες μεθόδους όποιον επιχείρησε να το απειλήσει και δεν δίστασε να σταθεί απέναντι ακόμη και σε υπερδυνάμεις, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Άλλωστε, πως αλλιώς θα μπορούσε ένας ηγέτης ο οποίος τίναξε στον αέρα μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στον κόσμο, που μοίραζε τσάι και κρεμμύδια σε εξαθλιωμένους από τη φτώχεια πολίτες και «χαρτζιλίκι» σε παιδιά που τον συνάντησαν στο εκλογικό κέντρο που πήγε να ψηφίσει, να διεκδικεί επί ίσοις όροις την επέκταση της θητείας του για 3η δεκαετία.