Οι «εύθραυστες» ισορροπίες των ελληνοτουρκικών - Τι προβληματίζει την Αθήνα

Η Άγκυρα όμως, δείχνει έτοιμη να «γκρεμίσει» ό,τι χτίστηκε τους τελευταίους δύο μήνες και καταφεύγει ξανά στη σίγουρη στρατηγική του αναθεωρητισμού, επιχειρώντας έναν προεκλογικό ελιγμό υψηλού ρίσκου.

Τα διφορούμενα μηνύματα που φτάνουν εδώ και λίγες ημέρες στην Αθήνα, κρατούν σε εγρήγορση την ελληνική διπλωματία, η οποία αποδίδει την αλλαγή συμπεριφοράς της Τουρκίας στις «δύσκολες» εκλογές που έχει μπροστά του ο Ερντογάν. Το ερώτημα που προκύπτει όμως, είναι μέχρι που είναι ικανός να φτάσει ο Τούρκος πρόεδρος αν στριμωχτεί θεωρώντας ότι η ήττα στις εκλογές είναι αναπόφευκτη.

Η ελληνική πλευρά ετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα, ακόμη και για την περίπτωση επεισοδίου, ώστε να εξαλείψει κάθε περιθώριο αιφνιδιασμού. Οι Ένοπλες Δυνάμεις βρίσκονται σε απόλυτη επιφυλακή, με το ΓΕΕΘΑ να καταρτίζει ένα πυκνό πλέγμα ασκήσεων και συνεκπαιδεύσεων που θα συνεχιστεί ακόμη και κατά τη θερινή περίοδο, παρά το άτυπο «μορατόριουμ» που φαίνεται να εφαρμόζουν οι δύο πλευρές εξαιτίας των εκλογών και της τουριστικής περιόδου που ακολουθεί.

Λεπτή ισορροπία

Το πλαίσιο των παράνομων τουρκικών διεκδικήσεων δεν έχει αλλάξει και αυτό φρόντισε να καταστήσει σαφές τόσο ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου όσο και ο ίδιος ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Οι «γκρίζες ζώνες», η «Γαλάζια Πατρίδα», το casus belli και η προβολή ισχύος που επιδιώκει η Τουρκία δεν αποτελούν μόνο προεκλογικές κορώνες αλλά κεντρικό άξονα της εξωτερικής πολιτικής των γειτόνων. Και μάλιστα υιοθετούνται οριζόντια από όλα τα κόμματα της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης. Με άλλα λόγια, πρόκειται για ζητήματα που η επόμενη ελληνική κυβέρνηση θα βρει μπροστά της ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος στην Τουρκία.

Ένας ακόμη παράγοντας δεν αφήνει περιθώρια στην Αθήνα για εφησυχασμό, είναι η πορεία των αμερικανοτουρκικών σχέσεων. Αυτό το διάστημα η Τουρκία έχει ανάγκη από σημαντική οικονομική στήριξη για να αντιμετωπίσει τις επιπτώσεις των σεισμών και γι’ αυτό προσπαθεί να εξωραΐσει την εικόνα της στην Ε.Ε. και τις ΗΠΑ. Ταυτόχρονα, κρατά χαμηλό προφίλ στο Αιγαίο επιδιώκοντας να κερδίσει τη μάχη στο Κογκρέσο και να πάρει το πράσινο φως για τα F-16.

Ωστόσο, ένα πιθανό αδιέξοδο θα οδηγήσει και πάλι τις σχέσεις των δύο χωρών σε κρίση, η οποία εξ αντανακλάσεως θα επηρεάσει και την Ελλάδα. Άλλωστε, στο ζενίθ της ελληνοτουρκικής έντασης, η Άγκυρα κατηγορούσε την Αθήνα ότι λειτουργούσε ως «δάκτυλος» της Ουάσιγκτον και ως βάση για τα «εχθρικά» αμερικανικά στρατεύματα.

Η επόμενη μέρα

Δύσκολη δεν θα είναι μόνο η περίοδος μέχρι τις προγραμματισμένες εκλογές σε Τουρκία και Ελλάδα, οι οποίες θα πραγματοποιηθούν με διαφορά μίας εβδομάδας - 14 και 21 Μαΐου αντίστοιχα - αλλά και το διάστημα που θα ξεκινήσει αμέσως μετά. Η Άγκυρα φρόντισε από νωρίς να θέσει με αρκετά ξεκάθαρο τρόπο το πλαίσιο στο οποίο θέλει να συζητήσει με την Αθήνα. Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου μίλησε για λύση «πακέτο» βάζοντας μέσα θέματα κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων, τα οποία αποτελούν κόκκινη γραμμή για την ελληνική πλευρά.

Ο Νίκος Δένδιας έσπευσε να διαμηνύσει ότι η μοναδική διαφορά που αναγνωρίζει η Αθήνα είναι η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και υφαλοκρηπίδας. Η διαφορετική αφετηρία από την οποία ξεκινούν οι δύο πλευρές, αφήνει ελάχιστα περιθώρια ουσιαστικού διαλόγου με την Τουρκία, η οποία ήδη ναρκοθετεί το θετικό κλίμα που διαμορφώθηκε μετά τους φονικούς σεισμούς.

--