Πώς ερμηνεύει η Αθήνα την «επίθεση φιλίας» από την Άγκυρα και ο ρόλος των εκλογών

Όπως αναφέρει η ΕΡΤ, ακόμα και έμπειροι διπλωμάτες μιλάνε για ευχές που ανταλλάσσονταν μέσω πρεσβειών, στις εθνικές εορτές και επιστολές κατά τη συνήθη διπλωματική πρακτική, μιλώντας γενικά. Ωστόσο και αυτοί κάνουν λόγο για μία κίνηση συμβολισμού. Σημειώνουν δε ιδιαίτερα το «θερμό κλίμα» που αποτυπώνεται και δη στο κείμενο του Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Παράλληλα, σύμφωνα με τουρκικές πηγές, οι δύο αυτές επιστολές που και οι δύο υπογραμμίζουν τις ευχαριστίες της Τουρκίας στην Ελλάδα για την αλληλεγγύη της στους σεισμούς δείχνουν τουλάχιστον μία «θαρραλέα κίνηση καλής θέλησης» από την πλευρά της Άγκυρας.

Ακόμη και διεθνείς αναλυτές κάνουν πλέον λόγο για θεαματική βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων το τελευταίο διάστημα, αλλά επισημαίνουν πως «στη διπλωματία και την πολιτική υπάρχει το πεδίο των συμβολισμών και υπάρχει και το πεδίο των πράξεων».

«Η σχέση και η συνεργασία μας θα αναπτυχθούν»

Αίσθηση ωστόσο προκάλεσαν οι ευχές που έστειλαν σήμερα, ανήμερα της 25ης Μαρτίου, ο Ερντογάν και ο Τσαβούσογλου στον πρωθυπουργό και τον υπουργό Εξωτερικών για την επέτειο του εθνικο-απελευθερωτικού αγώνα από τους Τούρκους!

«Είμαι πεπεισμένος ότι η σχέση και η συνεργασία μεταξύ των χωρών μας θα αναπτυχθούν περαιτέρω με τις κοινές μας προσπάθειες την προσεχή περίοδο. Δράττομαι της ευκαιρίας να επαναλάβω τις καλύτερές μου ευχές τόσο για την προσωπική σας υγεία και ευημερία όσο και για την υγεία και ευημερία του ελληνικού λαού» αναφέρει η επιστολή Ερντογάν στον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Είχε προηγηθεί αντίστοιχη επιστολή του Τσαβούσογλου στον Νίκο Δένδια στην οποία έλεγε: «Είμαι βέβαιος ότι οι σχέσεις καλής γειτονίας οι οποίες υφίστανται αυτή τη στιγμή μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας θα παγιωθούν στο μέλλον. Είμαστε αποφασισμένοι να συμβάλουμε περαιτέρω στην τωρινή θετική δυναμική η οποία επικρατεί στις σχέσεις μας».

Και καθώς το διακύβευμα στις δύο πλευρές του Αιγαίου είναι να διαρκέσει το θετικό κλίμα, ο Νίκος Δένδιας διακρίνει «παράθυρο ευκαιρίας», επισημαίνοντας ότι η Ελλάδα θα πρέπει να αξιοποιήσει την αλλαγή συμπεριφοράς της Τουρκίας, καθώς πλέον εκλείπει η τουρκική παραβατικότητα, τόσο επί του πεδίου, όσο και στο επίπεδο της ρητορική. Στο ίδιο μήκος κύματος και το tweet της τουρκικής πρεσβείας στην Αθήνα, που τονίζει:

«Συγχαίρουμε τον ελληνικό λαό και την κυβέρνηση της Ελληνικής Δημοκρατίας για την Εθνική Επέτειό τους».

«Νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα»

Στο Μαξίμου, πάντως, έχουν πλήρη επίγνωση των δυσκολιών στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με τον Υπουργό Εξωτερικών να υπογραμμίζει ότι μπορεί να είναι νωρίς για ασφαλή συμπεράσματα, αλλά αυτό που προέχει είναι η διατήρηση της θετικής ατμόσφαιρας.

Στην Αθήνα, επιμένουν στην πάγια θέση για «λύσεις που είναι αμοιβαία συμφέρουσες είναι βιώσιμες και επιπλέον εδραιώνουν τον αμοιβαίο αλληλοσεβασμό και όχι τον φόβο και την απειλή».

Σύμφωνα πάντα με το ρεπορτάζ, όσο περνούν οι μέρες, βλέπουμε όλο και περισσότερες κινήσεις στο πεδίο των συμβόλων και στο πλαίσιο της λογικής που καλεί σε αποκλιμάκωση των ελληνο-τουρκικών σχέσεων. Ειδικά οι σημερινές επιστολές, είναι κινήσεις έμπλεες συμβολισμού, καθώς έρχονται την ημέρα που οι Έλληνες γιορτάζουν την έναρξη του αγώνα για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού.

Με έντονο συμβολισμό ήταν και η κίνηση της Τουρκίας να στηρίξει την ελληνική υποψηφιότητα στο ΣΑ του ΟΗΕ, καθώς το συγκεκριμένο όργανο είναι ο θεματοφύλακας του Διεθνούς Δικαίου.

Από εκεί και πέρα, στην Αθήνα παραμένουν επιφυλακτικοί. Για παράδειγμα την Παρασκευή, ο εκπρόσωπος της Τουρκικής Προεδρίας έθεσε εμμέσως πλην σαφώς τη γνωστή αναθεωρητική ατζέντα στο Αιγαίο, λέγοντας ότι δεν είναι η Τουρκία αυτή που κάνει παραβιάσεις σε ουρανό και θάλασσα, αμφισβητώντας ουσιαστικά την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.

Επίσης, θα αποτελούσε έκπληξη να δούμε την Τουρκία να κάνει πίσω στις πάγιες θέσεις, όσον αφορά πχ την «αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου» ή το «τουρκολυβικό μνημόνιο».

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι πηγές της ΕΡΤ, «δεν μπορούμε να περιμένουμε κάτι χειροπιαστό για την επόμενη περίοδο, άλλωστε είναι και οι εκλογές σε Ελλάδα και Τουρκία που συνηγορούν σε κάτι τέτοιο. Προτεραιότητα είναι το καλό κλίμα που υπάρχει να προστατευθεί και να ''κληροδοτηθεί'' στις κυβερνήσεις που θα προκύψουν μετά τις εκλογές».

Το «βήμα» της Τουρκίας προς τη Δύση

Σε αυτή τη φάση η Τουρκία καλείται να αποφασίσει αν θα κάνει ένα βήμα προς το Δύση και πώς θα διαμορφωθούν οι σχέσεις της με την Ελλάδα. Αν θα επιδιώξει βελτίωση και στα ελληνοτουρκικά, παράλληλα με την εξομάλυνση των σχέσεων με ΕΕ και ΗΠΑ, ή αν θα δώσουν βάρος στις σχέσεις Τουρκίας - Δύσης, πιέζοντας στα ελληνοτουρκικά, κάτι που θα δυσκολέψει την Ελλάδα.

Με δεδομένο ότι οι θέσεις και οι διεκδικήσεις της Άγκυρας δεν έχουν αλλάξει από τη μία μέρα στην άλλη, ο προγραμματισμός και ο σχεδιασμός των επόμενων κινήσεων από την πλευρά της Αθήνας χαρακτηρίζεται απαραίτητος. Αρμόδιες πηγές πάντως εξακολουθούν να τοποθετούν τις όποιες εξελίξεις μετά τις εκλογές σε Αθήνα και Άγκυρα.