Τουρκικά F-16: Τα σενάρια και οι «εναλλακτικές» της Άγκυρας
Θέσεις «μάχης» παίρνουν τα μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου μετά τις πληροφορίες ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν ετοιμάζεται να ζητήσει επίσημα την έγκριση της πώλησης F-16 στην Τουρκία, ταυτόχρονα μάλιστα με την πώληση F-35 στην Ελλάδα.
Οι αντιδράσεις κορυφαίων Αμερικανών γερουσιαστών και βουλευτών ήταν άμεσες, με τον πρόεδρο της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας άλλα και εξέχοντα μέλη του Κογκρέσου να ξεκαθαρίζουν πως δεν θα επιτρέψουν την πώληση νέων μαχητικών αλλά ούτε και των κιτ αναβάθμισης που ζητά η Άγκυρα για τα F-16 που ήδη διαθέτει.
Το πρώτο «επεισόδιο» αναμένεται να παιχτεί στις 18 Ιανουαρίου όταν ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου θα μεταβεί στην Ουάσιγκτον για να συναντήσει τον Αμερικανό ομόλογό του, Άντονι Μπλίνκεν.
Οι δύο υπουργοί Εξωτερικών θα συζητήσουν για όλα τα ανοιχτά ζητήματα με την αμερικανική πλευρά να επιδιώκει την κάμψη των τουρκικών αντιστάσεων στο ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ. Η Άγκυρα, ωστόσο, προσέρχεται στον διάλογο έτοιμη να ζητήσει σημαντικά ανταλλάγματα, εκβιάζοντας ουσιαστικά την Ουάσιγκτον για τα F-16.
Στους διαδρόμους του Κογκρέσου επικρατεί έντονη κινητικότητα και το κλίμα δεν είναι ιδιαίτερα θερμό για την Τουρκία. Εκτός από τον Ρόμπερτ Μενέντεζ που επανέλαβε την πρόθεση του να μπλοκάρει την πώληση F-16 στην Άγκυρα, την αντίθεση του εξέφρασε και ο Κρις Πάπας, τονίζοντας μάλιστα ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας όχι μόνο δεν βελτιώθηκε αλλά έγινε ακόμη πιο επιθετική έναντι της Αθήνας και της Λευκωσίας.
Αντιδράσεις όμως, προκαλεί και το σενάριο για την ταυτόχρονη εισαγωγή στο Κογκρέσο και του ελληνικού αιτήματος για F-35, σε μια προσπάθεια να «χρυσώσουν το χάπι» της Αθήνας, όπως υποστηρίζουν έμπειροι διπλωμάτες. «Πρόκειται για έναν ελιγμό που στοχεύει στο να ικανοποιήσει την ελληνική πλευρά, η οποία παρά την πώληση νέων F-16 στην Τουρκία, θα διατηρήσει το τεχνολογικό πλεονέκτημα αφού θα διαθέτει μαχητικά αεροσκάφη 5ης γενιάς ενώ το πιο προηγμένο μαχητικό των γειτόνων θα είναι 4ης .
Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι ακόμη σαφές με ποιον τρόπο θα επιχειρηθεί να ξεπεραστεί ο νόμος CAATSA ώστε η Τουρκία να αποκτήσει τελικά νέα αεροσκάφη αλλά και να πειστούν οι Αμερικανοί Γερουσιαστές που επισημαίνουν ότι τα μαχητικά θα χρησιμοποιηθούν εναντίον των Κούρδων της Συρίας αλλά και για υπερπτήσεις πάνω από ελληνικά νησιά.
Την ίδια ώρα, όμως, η Τουρκία αντιλαμβάνεται ότι ξεμένει από επιλογές. Μια ενδεχόμενη άρνηση από το Κογκρέσο θα έκλεινε για τουλάχιστον 3-4 χρόνια το κεφάλαιο «νέα μαχητικά» προκαλώντας μεγάλα επιχειρησιακά προβλήματα στην Αεροπορία των γειτόνων.
Το τουρκικό αεροσκάφος 5ης γενιάς που έκανε την πρώτη του «πτήση» πριν από λίγες εβδομάδες θα χρειαστεί πολλά χρόνια εξέλιξης προτού καταστεί επιχειρησιακό, αν γίνει ποτέ, και η στροφή στη ρωσική αγορά θα σημάνει το οριστικό τέλος στις σχέσεις της Άγκυρας με τη δύση.
Πολλοί βέβαια, προεξοφλούν ότι μπροστά σε ένα νέο «όχι» του Κογκρέσου, η Τουρκία θα επιλέξει τη λύση των βρετανικών Eurofighter, για τα οποία έχει ήδη κάνει κάποιες πρώτες επαφές.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως, ότι η ενσωμάτωση αυτού του τύπου θα έχει τεράστιο κόστος για την Τουρκία, η οποία ακόμη και αν το επωμιστεί, δεν θα λύσει οριστικά το πρόβλημα των διαθεσιμοτήτων αφού χρειάζεται τουλάχιστον 120 νέα ή αναβαθμισμένα μαχητικά.