Τουρκικά F-16: Τι σημαίνει το μπλόκο στην τροπολογία Μενέντεζ – Το παρασκήνιο της απόφασης

Το αμερικανικό αυτό «μπλόκο», άλλωστε, αποτελούσε τεράστιο «αγκάθι» για την τουρκική κυβέρνηση, κάτι που είχε εκφράσει δημοσίως πολλάκις και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Κατά τη διάρκεια των επαφών και των συνεντεύξεών του στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, ο Τούρκος πρόεδρος είχε δηλώσει χωρίς περιστροφές ότι οι σχέσεις των ΗΠΑ με την χώρα του «δεν είναι ιδανικές» αυτή τη στιγμή ενώ είχε προειδοποιήσει πως σε περίπτωση που δεν επιλυθεί το ζήτημα, η Άγκυρα θα αναγκαστεί να «φροντίσει τον εαυτό της».

Τι σημαίνει, όμως, αυτή η απόσυρση των τροπολογιών Μενέντεζ;

Και κατά πόσο καταδεικνύει μια αλλαγή στη στάση της Ουάσινγκτον απέναντι στην Τουρκία, που το τελευταίο διάστημα απειλεί ακατάπαυστα την Αθήνα και απειλεί να αποσταθεροποιήσει ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο με τις σπασμωδικές και προκλητικές ενέργειές της;

Ο φιλέλληνας γερουσιαστής και Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας Ρόμπερτ -Μπομπ- Μενέντεζ είχε καταθέσει τροπολογία που προέβλεπε συγκεκριμένους όρους για την αγορά και την αναβάθμιση των F-16 από πλευράς της Τουρκίας.

Και αυτοί οι όροι προϋπέθεταν τη «συμμόρφωση» του Τούρκου προέδρου για το θέμα των ρωσικών S-400 και την παύση των επιθετικών ενεργειών απέναντι στην Ελλάδα.

Πιο συγκεκριμένα, στο κείμενο που είχε κατατεθεί αναφερόταν ότι:

«Ο Πρόεδρος δεν μπορεί να πουλήσει ή να εγκρίνει άδεια για την εξαγωγή νέων αεροσκαφών F-16 ή τεχνολογία αναβάθμισης ή κιτ εκσυγχρονισμού F-16 σε οποιαδήποτε αρχή, σύμφωνα με τις προβλέψεις του Νόμου περί Ελέγχου Αμυντικών Εξαγωγών, στην κυβέρνηση της Τουρκίας ή σε οποιονδήποτε οργανισμό ή όργανο της Τουρκίας, εκτός και εάν ο πρόεδρος πιστοποιήσει στην Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας και στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων και στις Επιτροπές Άμυνας του Κογκρέσου:

1) ότι μια τέτοια μεταφορά είναι προς το εθνικό συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών

2) αυτή η πιστοποίηση πρέπει να περιλαμβάνει λεπτομερή περιγραφή των συγκεκριμένων μέτρων που έχουν ληφθεί για να διασφαλιστεί ότι τέτοια F-16 δεν θα χρησιμοποιηθούν από την Τουρκία για τις επαναλαμβανόμενες μη εξουσιοδοτημένες υπερπτήσεις πάνω από την Ελλάδα».

Όπως μεταδίδει η ΕΡΤ, η τροπολογία βρέθηκε εκτός, καθώς δεν υπήρχε ευρεία συναίνεση και έτσι δεν εντάχθηκε στην εκδοχή του Σώματος για τον αμυντικό προϋπολογισμό (NDAA).

O πρόεδρος της Επιτροπής Αμυντικών Υποθέσεων της Γερουσίας συνέταξε ένα νέο κείμενο, το οποίο περιλαμβάνει μόνο τις τροπολογίες για τις οποίες δεν υπήρχαν διαφωνίες.

Επιφυλάξεις εξέφρασαν οι Ρεπουμπλικάνοι συμπρόεδροι των Επιτροπών Διεθνών και Άμυνας της Γερουσίας -με πληροφορίες να αναφέρουν πως υπάρχουν παρασκηνιακές πιέσεις από πλευράς της κυβέρνησης για να προχωρήσει η πώληση και αναβάθμιση των F-16 στη Τουρκία.

Αυτό δεν σημαίνει ότι θα προχωρήσει απαραίτητα η πώληση των F-16 και η αναβάθμιση των τουρκικών μαχητικών, ωστόσο φαίνεται ότι η αμερικανική κυβέρνηση επιθυμεί να έχει τον τελικό λόγο σε τέτοιου είδους αποφάσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά τη συνάντηση του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Τζο Μπάιντεν στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο, η υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Σελέστ Γουαλέντερ είχε δηλώσει ότι οι ΗΠΑ στηρίζουν τον εκσυγχρονισμό των μαχητικών της Τουρκίας επειδή η χώρα συμβάλλει στο ΝΑΤΟ και κατ’ επέκταση την αμερικανική ασφάλεια.

Σε εκείνη τη Σύνοδο ο Τούρκος πρόεδρος είχε συναινέσει στην υπό όρους ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στην βορειοατλαντική συμμαχία.

Κατά τους αναλυτές, η υποχώρηση αυτή του Αμερικανού προέδρου έγινε κατόπιν ανατολίτικου παζαριού του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος απειλούσε με βέτο την ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ.

Παρότι ο φιλοκυβερνητικός τύπος έσπευσε να πανηγυρίσει τη χθεσινή εξέλιξη, η αντίστοιχη τροπολογία του Ελληνοαμερικανού βουλευτή Κρις Πάπας παραμένει «ζωντανή» και το τελικό κείμενο του αμυντικού προϋπολογισμού θα αποφασιστεί μετά από διαπραγματεύσεις ανάμεσα στα δύο Σώματα.

Και ο Μπομπ Μενέντεζ, όμως, φαίνεται πως δεν έχει πει ακόμη την τελευταία του λέξη.

«Η Τουρκία δεν θα τα πάρει τα F-16. Ήταν μόνο ένα εμπόδιο στον δρόμο μας. Η Τουρκία πρέπει πρώτα να γίνει ένας καλός σύμμαχος του ΝΑΤΟ» σχολίασε σχετικά, μιλώντας στην ιστοσελίδα Hellas Journal, ο Γερουσιαστής Μενέντεζ.

Μάλιστα, ο Μπομπ Μενέντεζ, ως Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων, έχει δικαίωμα να ασκήσει βέτο στην πώληση όπλων στην Τουρκία -δικαίωμα που διατηρεί, όμως, και ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν.

Σε συνέντευξή του στο CNN Greece τον Ιούλιο, ο Κρις Πάπας είχε εκφράσει την ανησυχία του για το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο και είχε τονίσει πως ο πρόεδρος Ερντογάν πρέπει να λογοδοτήσει για τη στάση του.

Αντίδραση από τον ΣΥΡΙΖΑ και η απάντηση Οικονόμου

Η χθεσινή εξέλιξη προκάλεσε την αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, που σε σημερινή του ανακοίνωση τονίζει:

«Με την απόφαση που έλαβε χθες η Γερουσία να απορρίψει τους όρους που περιόριζαν την πώληση των μαχητικών αεροσκαφών F-16, η Τουρκία όχι μόνο δεν τιμωρείται για την ευθεία αμφισβήτηση της κυριαρχίας της Ελλάδας και την υπογραφή νέων παράνομων μνημονίων με τη Λιβύη, αλλά επιβραβεύεται».

Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης τονίζει ότι «η απόφαση αυτή αποτελεί άλλη μια εξαιρετικά σοβαρή ήττα του δόγματος Μητσοτάκη, του 'πιστού και προβλέψιμου συμμάχου' που τα δίνει όλα χωρίς να διεκδικεί τίποτα».

«Την ίδια στιγμή, μάλιστα, που η Ρωσία αναβαθμίζει τις σχέσεις της με το ψευδοκράτος», προσθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ και αναφέρει, τέλος, ότι «η κυβέρνηση Μητσοτάκη καθίσταται ολοένα και πιο επικίνδυνη για τα εθνικά συμφέροντα».

Η απάντηση από πλευράς της κυβέρνησης, διά στόματος του κυβερνητικού εκπροσώπου Γιάννη Οικονόμου, ήταν άμεση:

«Το Γραφείο Τύπου του ΣΥΡΙΖΑ και το Πρακτορείο Ειδήσεων, Anadolu, είναι οι μόνοι που θέλησαν να παρουσιάσουν ένα στάδιο στη διαδικασία διαβούλευσης του νομοσχεδίου της Γερουσίας για τον αμυντικό προϋπολογισμό των Η.Π.Α. σαν τετελεσμένη απόφαση. Μια υπόθεση που κανείς δεν μπορεί να προεξοφλήσει όσον αφορά το πότε και, κυρίως, πώς και με ποιους όρους θα καταλήξει. Το μόνο βέβαιο είναι ότι μέχρι τότε η Ελλάδα, χάρη στις επιλογές της Κυβέρνησης, έχει αλλάξει καταλυτικά υπέρ της την ισορροπία δυνάμεων στο πεδίο. Δυστυχώς, αυτά είναι “ψιλά γράμματα” για τον ΣΥΡΙΖΑ που επέλεξε να αποτελεί την εθνική εξαίρεση στην ψήφιση της εξοπλιστικής ενίσχυσης των ενόπλων μας δυνάμεων και των αμυντικών συμφωνιών της Πατρίδας μας με τη Γαλλία και τις Η.Π.Α., ενώ παράλληλα θεωρεί ότι τα εθνικά θέματα προσφέρονται για φθηνή και ανεύθυνη αντιπολίτευση».