Στο τραπέζι η αλλαγή του εκλογικού νόμου - Η αυτοδυναμία με 36% και τα άλλα σενάρια

Το Μαξίμου επισήμως δεν τοποθετείται στις σχετικές εισηγήσεις, ωστόσο δηλώσεις υπουργών της κυβέρνησης το τελευταίο διάστημα είναι ενδεικτικές του προβληματισμού και των προθέσεων σε ανώτερα κλιμάκια του κυβερνώντος κόμματος.

Μιλώντας το Σάββατο σε τηλεοπτική εκπομπή, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου επισήμανε πως «η ανάγκη της σταθερότητας προβάλλει τώρα πολύ πιο έντονη και πιο απαιτητική απ’ ό,τι προηγουμένως» για να σχολιάσει ότι «αυτό δεν μπορεί να το προσπεράσει κανείς».

Τη «σκυτάλη» πήρε δύο ημέρες αργότερα ο υπουργός Επικρατείας, Γιώργος Γεραπετρίτης, που παρατήρησε ότι εξαιτίας της τοξικότητας στο πολιτικό κλίμα καθίστανται δύσκολες οι συνεργασίες. «Θέλω να παραμείνω θεσμικός, αυτός είναι ο εκλογικός νόμος, όμως δεν μπορεί να ξεφεύγει της προσοχής μας ότι αυτή τη στιγμή διαμορφώνεται ένα κλίμα, το οποίο υποβαθμίζει την πιθανότητα των συνεργασιών» τόνισε, διερωτώμενος: «Όταν το ΚΙΝΑΛ που είναι ένα κόμμα, πολύ σημαντικό στη διαμόρφωση των πλειοψηφιών, έχει τη σαφή τοποθέτηση ότι δεν συνεργάζεται με το πρώτο κόμμα, τότε ποια είναι η εναλλακτική;».

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης διαβεβαίωνε στο παρελθόν ότι ο εκλογικός νόμος δεν πρόκειται να αλλάξει. «Με ρωτάτε αν θα ξαναλλάξω τον εκλογικό νόμο» είχε δηλώσει στις 29 Μαρτίου, στο φόρουμ του Οικονομικού Ταχυδρόμου για να απαντήσει: «Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα[…] Είμαι ένας υπεύθυνος θεσμικός πολιτικός ο οποίος έχει μάθει να πορεύεται με κανόνες».

Ωστόσο, πολλά άλλαξαν από τότε, το σενάριο της μετεκλογικής συνεργασίας με το ΠΑΣΟΚ δεν είναι ορατό μετά την υπόθεση των υποκλοπών και αυτό που υπερθεματίζει τώρα ο πρωθυπουργός είναι το επιχείρημα ότι η χώρα χρειάζεται περισσότερο από ποτέ μια πολιτική σταθερότητα.

Το επιχείρημα αυτό επικαλέστηκε και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος στην ενημέρωση των πολιτικών, ο οποίος ερωτηθείς σχετικά επανήλθε στο ίδιο μοτίβο και άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο για αλλαγές στον εκλογικό νόμο. Όπως είπε, «η πάγια θέση της παράταξής μας είναι ότι ο εκλογικός νόμος πρέπει να αποτυπώνει τους εκλογικούς συσχετισμούς και να οδηγεί σε ισχυρές και σταθερές κυβερνήσεις» και «να αποτρέπει την ακυβερνησία και τον σχηματισμό αδύναμων κυβερνήσεων».

Στο ίδιο μήκος κύματος ο Άδωνις Γεωργιάδης δήλωσε στα «Παραπολιτικά FM 90,1» ότι «πρώτο και κυρίαρχο ζήτημα στη χώρα είναι να έχει κυβέρνηση», ενώ και ο Άκης Σκέρτσος τόνισε στην ΕΡΤ: «Χρειαζόμαστε νόμους που να διασφαλίζουν τη δημιουργία σταθερών κυβερνήσεων γιατί δεν υπάρχει περιθώριο για πειραματισμούς, για αδύναμες κυβερνήσεις». «Πρέπει να βγει κυβέρνηση που θα παίρνει γρήγορες αποφάσεις, όχι σαν γενική συνέλευση πολυκατοικίας» δήλωσε από την πλευρά του ο πρόεδρος της Βουλής, Κώστας Τασούλας. Αλλά και ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, δήλωσε ότι το υπουργείο είναι έτοιμο για αλλαγή του εκλογικού συστήματος, αν και διευκρίνισε ότι δεν έχει ζητηθεί η προετοιμασία μιας τέτοιας αλλαγής.

Τα σενάρια

Το επικρατέστερο σενάριο είναι η επιστροφή στο νόμο Παυλόπουλου, που προβλέπει μπόνους 50 εδρών στο πρώτο κόμμα. Με αυτόν τον εκλογικό νόμο έγιναν όλες οι εκλογικές αναμετρήσεις από το 2012 μέχρι το 2019 και με αυτόν εξελέγη κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ δύο φορές χωρίς να διαμαρτυρηθεί για την έλλειψη αναλογικότητας μεταξύ εκλογικού σώματος και την εκπροσώπηση των κομμάτων στη Βουλή.

Ο νόμος Παυλόπουλου εξασφαλίζει αυτοδυναμία στο πρώτο κόμμα με ένα ποσοστό που κυμαίνεται στο 36-36,5%, αν τα κόμματα που μένουν εκτός Βουλής συγκεντρώσουν περίπου 8%. Με το υπάρχον εκλογικό σύστημα το ποσοστό για την αυτοδυναμία είναι περίπου 38,5% έως 39%.

Ένα δεύτερο σενάριο είναι εκείνο του «κλιμακωτού» μπόνους, ξεκινώντας από 20 επιπλέον έδρες στο πρώτο κόμμα που θα συγκεντρώσει ποσοστό 20% και από εκεί και πέρα δίνει μία έδρα ανά μισή ποσοστιαία μονάδα πάνω από το 25%.

Μία τρίτη σκέψη στο κυβερνητικό επιτελείο, την οποία δημοσιεύει η «Καθημερινή», βάζει στην εξίσωση τη διαφορά μεταξύ των κομμάτων. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, για κάθε μία ποσοστιαία μονάδα μεταξύ των κομμάτων να υπάρχει έξτρα μπόνους μίας έδρας. Εάν δηλαδή το πρώτο με το δεύτερο κόμμα απέχουν 6 μονάδες, θα παίρνει το πρώτο κόμμα επιπλέον 6 έδρες, εκτός από αυτές που δικαιούται από το μπόνους.

Η απόφαση, πάντως, για αλλαγή του εκλογικού νόμου δεν είναι ειλημμένη. Συνεργάτες του πρωθυπουργού λένε σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις ότι ουσιαστικά θα έχουν μία ξεκάθαρη εικόνα με τις μετρήσεις που θα διεξαχθούν αμέσως μετά τις εμφανίσεις των πολιτικών αρχηγών στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, χωρίς να αποκλείεται όμως να να ξεκαθαρίσει ο πρωθυπουργός το τοπίο νωρίτερα, στη συνέντευξη Τύπου που θα δώσει την Κυριακή 11 Σεπτεμβρίου στο Βελλίδειο.