Turkaegean: Πώς οδηγηθήκαμε στην έγκρισή του από την ΕΕ

Η χρήση του όρου Turkeagean από την Τουρκία «πλήγωσε» την ελληνική πλευρά, καθώς η Άγκυρα κατάφερε να κατοχυρώσει τον όρο στην Ε.Ε. με τη μορφή εμπορικού σήματος για την τουριστική της καμπάνια και μάλιστα πριν από πολλούς μήνες, χωρίς η Αθήνα να αντιδράσει, όπως προδίδει ο χρονικός ορίζοντας της απόφασης.

Σε επικοινωνία που είχε το CNN Greece με το EUIPO, το Γραφείο Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ, το οποίο διαχειρίζεται τα δικαιώματα εμπορικών σημάτων, ανέφερε τα εξής:

«Η αίτηση της Τουρκίας ελήφθη τον Ιούλιο του 2021, δημοσιεύτηκε για ενστάσεις τον Σεπτέμβριο του 2021 (καμία δεν ελήφθη) και καταχωρήθηκε τον Δεκέμβριο του 2021».

Φαίνεται, λοιπόν, πως η ελληνική πλευρά «πιάστηκε στον ύπνο», αφού την περίοδο εκείνη δεν κατέθεσε ένσταση για να ανατρέψει την κατοχύρωση ενός όρου («Τουρκο-αιγαίο» στα ελληνικά) που, μπορεί μεν να στοχεύει στην προσέλκυση τουριστών από την Τουρκία, αποτελεί, όμως ακραία αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο, γεγονός που όπως ήταν επόμενο αξιοποιήθηκε από την αντιπολίτευση.

Η πρώτη αντίδραση της κυβέρνησης, μέσω του κυβερνητικού εκπροσώπου, Γιάννη Οικονόμου ήταν ότι «ο τρόπος με τον οποίο έγινε η καταχώρηση δεν επέτρεψε στο να διατυπωθεί κάποια ένσταση εκείνο το διάστημα», διαβεβαιώνοντας ότι «βεβαίως και θα γίνει προσφυγή».

Όταν ξεκαθαρίστηκε ότι η ελληνική πλευρά -ή οποιαδήποτε άλλη πλευρά αισθανόταν ότι ο συγκεκριμένος όρος προσβάλει τα συμφέροντά της- είχαν περιθώριο τριών μηνών να υποβάλλουν μήνυση, ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης αναφέρθηκε σε «αστοχία» διατάσσοντας ΕΔΕ και ζητώντας συγγνώμη.

«Ουδέποτε ενημερώθηκα και δεν αντέδρασα ή μπορούσα να το αποτρέψω και δεν το έκανα», έλεγε την 1η Ιουλίου ο υπουργός υποστηρίζοντας πως: «Οι Τούρκοι έκαναν αίτηση απευθείας στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό και όχι σε μας, εκεί μία εξεταστής από κάποια βόρεια χώρα, είδε το θέμα καθαρά γραφειοκρατικά, δηλαδή διαπίστωσε ότι ουδείς άλλος είχε κατοχυρώσει αυτό το σήμα και το έδωσε στον πρώτο αιτούντα, δηλαδή σε αυτή την περίπτωση στην Τουρκία. Με την ίδια διαδικασία καθημερινά κατοχυρώνονται αυτομάτως χιλιάδες εμπορικά σήματα. Δεν υπήρξε καμία έγκριση από ανώτερο πολιτικό επίπεδο, ούτε η Κομισιόν ή η ΕΕ δεν έχουν ευθύνη… Όλο αυτό έγινε σε χαμηλό γραφειοκρατικό επίπεδο εξ ου και δεν υπήρξε πολιτική αντίδραση».

Το EUIPO -το οποίο εδρεύει στην Ισπανία και όχι σε κάποια βόρεια χώρα- απάντησε τα εξής στο CNN Greece: «Οι εξουσίες του EUIPO είναι περιορισμένες και, κατά συνέπεια, το EUIPO δεν έχει τη διακριτική ευχέρεια να αποκλίνει από το ισχύον κανονιστικό πλαίσιο. Επιπλέον, το EUIPO καθορίζει την πρακτική του σε θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας στις κατευθυντήριες οδηγίες του, οι οποίες ενημερώνονται σε συνεννόηση με ενώσεις χρηστών, εθνικά γραφεία πνευματικής ιδιοκτησίας και ακαδημαϊκούς.

Μολονότι ένα καταχωρισμένο σήμα δεν μπορεί να ακυρωθεί αυτεπάγγελτα από το EUIPO, οποιοσδήποτε ασκεί αίτηση ακυρότητας και αποδεικνύει ότι το σήμα παραβιάζει τις διατάξεις περί δημόσιας τάξης ή ηθικής του κανονισμού μπορεί να το πράξει. Στην ιστοσελίδα μας, μπορείτε να βρείτε όλες τις πληροφορίες σχετικά με τις διαδικασίες ακύρωσης διαθέσιμες για διαβούλευση».

Απευθυνθήκαμε εκ νέου στο ΕUIPO, για να ρωτήσουμε αν μέχρι σήμερα η ελληνική ή οποιαδήποτε άλλη πλευρά έχει καταθέσει αίτημα ακυρότητας για τον όρο Turkaegean. Το Γραφείο μάς παρέπεμψε στη δημόσια βάση δεδομένων του, το eSearch Plus, η οποία ανανεώνεται καθημερινά και εφόσον υποβληθεί κάποια αίτηση ακύρωσης μπορεί κανείς να δει πότε έγινε αυτό και από ποιον. Μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές (μεσημέρι 25ης Ιουλίου), για τον όρο Turkaegean δεν είχε υποβληθεί καμία αίτηση ακυρότητας, κάτι για το οποίο η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευθεί.

Γιατί απορρίφθηκε το αντίστοιχο αίτημα από τις ΗΠΑ

Η Τουρκία υπέβαλε δύο διαφορετικές αιτήσεις για την κατοχύρωση του εν λόγω εμπορικού σήματος, μία στην Ευρωπαϊκή Ένωση και μία στις ΗΠΑ. Το αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Ένωση έγινε δεκτό στις 15 Δεκεμβρίου του 2021, με βάση την απόφαση της Επιτροπής Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας.

Στις 3 Ιουνίου 2022 έγινε η κοινοποίηση της απορριπτικής απόφασης της αρμόδιας αμεριμανικής υπηρεσίας, στην οποία ο νομικός σύμβουλος που εξέτασε την υπόθεση, αναφέρει αναλυτικά τέσσερις λόγους.

Ένας από αυτούς, ο οποίος μάλιστα προκαλεί ερωτήματα για την σοβαρότητα με την οποία δρομολογήθηκε το όλο εγχείρημα και την προφανή έλλειψη τεχνογνωσίας, είναι ότι «η αίτηση δεν κατατέθηκε από αμερικανικό Δικηγορικό Γραφείο, όπως προβλέπεται».

Η αρμόδια ομοσπονδιακή υπηρεσία των ΗΠΑ αναφέρει επίσης στο σκεπτικό της απόφασης ότι «πρέπει να γίνει ακριβής περιγραφή της χρήσης του όρου», ότι δεν επιτρέπεται η χρήση παρένθεσης και εισαγωγικών (με αυτό τον τρόπο είχε γίνει η καταχώρηση του όρου) και ότι δεν υπάρχει επισυναπτόμενη στην αίτηση η ηλεκτρονική διεύθυνση αλληλογραφίας του αιτούντος.

Η προθεσμία για να ζητηθεί αναθεώρηση της απορριπτικής απόφασης λήγει στις 3 Δεκεμβρίου του 2022.

«Η Αθήνα έχει μπερδευτεί»

Η καθυστερημένη αντίδραση της Ελλάδας πάντως απασχόλησε και μερίδα του τουρκικού Τύπου, με ορισμένα γειτονικά Μέσα να αναφέρονται στο γεγονός, γράφοντας χαρακτηριστικά πως «Η Αθήνα έχει μπερδευτεί».

Χαρακτηριστικό είναι το δημοσίευμα της Yeni Safak στις 29 Ιουνίου, που γράφει πως η κίνηση της Τουρκίας μπέρδεψε την Ελλάδα, προκαλώντας «σεισμό στην ελληνική πολιτική σκηνή».

Και προσθέτει: «Πολλοί άνθρωποι σε όλη τη χώρα, από ακαδημαϊκούς μέχρι πολιτικούς, αντέδρασαν στην απόφαση της ΕΕ και έκαναν δηλώσεις με στόχο την κυβέρνηση. Ο Γιώργος Κατρούγκαλος από την αντιπολίτευση κατακεραύνωσε την κυβέρνηση Μητσοτάκη, σημειώνοντας ότι η απόφαση ήταν απαράδεκτη. Ο εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης Γιάννης Οικονόμου από την πλευρά του, δήλωσε ότι η Τουρκία δεν θα δημιουργήσει ένα brand στο οποίο έχει αποκλειστικά δικαιώματα και ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα θα αντιταχθεί στην απόφαση».