Ένταση και «γκρίζες ζώνες» η στρατηγική Ερντογάν στο Αιγαίο
Σε νέα περίοδο υψηλής έντασης εισέρχονται οι ελληνοτουρκικές σχέσεις καθώς οι συνεχόμενες παραβιάσεις στο Αιγαίο από τη γείτονα χώρα υποκρύπτουν την επαναφορά της στρατηγικής των «γκρίζων ζωνών» στο Αιγαίο από τον Ταγίπ Ερντογάν. Την ίδια ώρα, προκαλεί έντονη ανησυχία μία ενδεχόμενη μεταβολή στην πολιτική της Τουρκίας στο προσφυγικό, κάτι που θα προκαλέσει νέο προσφυγικό «τσουνάμι».
Σε αυτό το πλαίσιο ερμηνεύεται και η απομάκρυνση του Νταβούτογλου, με τον οποίο η ελληνική πλευρά είχε δημιουργήσει ένα κανάλι συνεννόησης. Δεν είναι τυχαίο ότι τις τελευταίες εβδομάδες οι τουρκικές δυνάμεις έχουν ανεβάσει στο «κόκκινο» την ένταση στο Αιγαίο. Άλλωστε, οι Οινούσσες - που αποτελούν συχνά πεδίο τουρκικών παραβιάσεων - και οι παρακείμενες βραχονησίδες, Πασάς και Βάτος έχουν συμπεριληφθεί από το 1997 σε Έκδοση των Τουρκικών Ενόπλων Δυνάμεων σε λίστα «τουρκικών νησιών που παράνομα κατέχει η Ελλάδα», αναφέρεται σε δημοσίευμα του "Έθνους της Κυριακής". Σε αυτήν την έκδοση, η ομάδα των νησιών που περιλαμβάνονται ονομαστικά είναι: Ζουράφα, Αντίψαρα, Οινούσσες, Πασά, Βάτος, Τοκμάκια, Κασονήσι Σάμου, Σεργίτσι Λήμνου.
Άλλες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο Ερντογάν προχωράει ακόμη περισσότερο την επιθετική στρατηγική του. Σύμφωνα με την «Καθημερινή», η αλλαγή στάσης της Τουρκίας και η αναβάθμιση της επιθετικότητάς της συνδέεται με τη θεώρηση ότι πλέον 17 νησιά δεν αποτελούν «γκρίζα ζώνη» αλλά εδάφη της.
Η κλιμακούμενη ένταση στα ελληνοτουρκικά έχει προκαλέσει ανησυχία και στις ΗΠΑ, οι οποίες διαμορφώνουν μακρόπνοη στρατηγική με χρονική επέκταση της παρουσίας του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο.
‘Όμως, εξίσου σημαντικές ανησυχίες υπάρχουν και στην Ε.Ε., η οποία μετά από πολύμηνες διαβουλεύσεις έχει διαμορφώσει μία κοινή απάντηση στο θέμα του προσφυγικού με τη συνεργασία της Τουρκίας και μία ενδεχόμενη μεταβολή της στρατηγικής του Ερντογάν στο ζήτημα, θα προκαλούσε νέα προσφυγική κρίση στην Ευρώπη αλλά και θα είχε ως αποτέλεσμα η Ελλάδα να δεχθεί ένα νέο μεταναστευτικό κύμα στο έδαφός της.
Θερμό επεισόδιο φοβάται ο Π. Καμμένος
Για κίνδυνο σοβαρού επεισοδίου ή ακόμα και ατυχήματος έκανε λόγο ο Πάνος Καμμένος θέτοντας προ των ευθυνών της την Τουρκία και τονίζοντας πως θα φέρει την ευθύνη για ό,τι συμβεί. Μιλώντας στην εφημερίδα «Καθημερινή», ο υπουργός Άμυνας αναφέρθηκε στις συνεχείς τουρκικές προκλήσεις και τις παραβιάσεις του εναέριου χώρου, καθώς επίσης και στις παρενοχλήσεις πλοίων του ΝΑΤΟ που περιπολούν στο Αιγαίο.
Περιέγραψε, μάλιστα και ένα περιστατικό που σημειώθηκε πρόσφατα με κυβερνήτη ολλανδικής φρεγάτας να έρχεται αντιμέτωπος με τουρκική τορπιλάκατο η οποία έκανε επικίνδυνους ελιγμούς. Ο γ.γ. του ΝΑΤΟ ενημέρώθηκε άμεσα και το επεισόδιο έληξε εκεί, ωστόσο ο κ. Καμμένος δεν έκρυψε την ανησυχία του και ενημέρωσε τον γ.γ. του ΝΑΤΟ ότι σε περίπτωση ατυχήματος την ευθύνη θα φέρει αποκλειστικά η Τουρκία.
Χαρακτηριστική ήταν η σημερινή δήλωση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Προκόπη Παυλόπουλου, ο οποίος ανέφερε: «Ναι μεν δεν διεκδικούμε από κανέναν κάτι που δεν μας ανήκει, πλην όμως εμείς οι Έλληνες είμαστε αποφασισμένοι, χωρίς οιονδήποτε συμβιβασμό, να υπερασπισθούμε με το αίμα μας την ακεραιότητα της Πατρίδας και την κυριαρχία της, με βάση το σύνολο του Διεθνούς Δικαίου», τόνισε από τη Νάουσα, με την ευκαιρία της 194ης επετείου του Ολοκαυτώματος της πόλης από τα τουρκικά στρατεύματα.
Η στρατηγική των ΗΠΑ
Η κλιμάκωση της τουρκικής παραβατικότητας και οι συχνές εντάσεις που παρατηρούνται στο Αιγαίο δεν έχουν προκαλέσει ανησυχία μόνο στο υπουργείο Άμυνας αλλά και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, καθώς επιθυμία των ΗΠΑ είναι αφενός να μην προκληθούν επεισόδια, αφετέρου να αποδώσει η επιχείρηση του ΝΑΤΟ.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της «Καθημερινής», οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ως βασικό στόχο να επιλυθούν τα όποια προβλήματα Ελλάδας-Τουρκίας το συντομότερο δυνατό και να παραμείνει το ΝΑΤΟ στο Αιγαίο για δεκαετίες «επεκτείνοντας με σχέδιο και ένα νέο δόγμα τη δράση του στη Μεσόγειο».
Το προσφυγικό, οι κινήσεις της Ρωσίας στη συγκεκριμένη περιοχή, η προστασία των ενεργειακών οδών και διάφορες άλλες παράμετροι, καθιστούν το Αιγαίο και την Ελλάδα περιοχή μείζονος σημασίας για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Αθήνα είναι ενήμερη για τα νέα δεδομένα, ωστόσο το γεγονός ότι έχει κι άλλα ανοιχτά μέτωπα τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο δεν τη βοηθά στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των όποιων κινδύνων.
Οι ΗΠΑ γνωρίζουν κάθε λεπτομέρεια για τις τεταμένες σχέσεις που επικρατούν το τελευταίο διάστημα ανάμεσα στις δύο χώρες σε διπλωματικό επίπεδο και ήδη έχουν γίνει προσπάθειες να εκτονωθεί η κατάσταση μέσω επαφών με τα υπουργεία Άμυνας και Εξωτερικών Ελλάδας και Τουρκίας.
Οπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, σε συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ στις 15 Απριλίου, έγινε μια πρώτη συζήτηση για εγκατάλειψη της παθητικής άμυνας, όταν ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, αποδέχθηκε εισήγηση για κλείδωμα των τουρκικών αεροσκαφών και πλοίων και λειτουργίας της αεράμυνας.
Τι έλεγε ο ναύαρχος Τζέιμς Σταυρίδης στο CNN Greece
O Τζέιμς Σταυρίδης (James G. Stavridis), Κοσμήτορας της Σχολής «Fletcher School of Law and Diplomacy» στο Πανεπιστήμιο «Tufts» της Βοστόνης και πρώην Ανώτατος Διοικητής του ΝΑΤΟ, σε αποκλειστική συνέντευξή του στο CNN Greece ανέφερε για το ζήτημα των τουρκικών παραβιάσεων: «Η Τουρκία διαρκώς παραβιάζει τον κυριαρχικό εναέριο χώρο και τα χωρικά ύδατα και πρέπει να σταματήσει τη διεξαγωγή αυτών των αποστολών οι οποίες είναι αποσταθεροποιητικές. Η Ελλάδα έχει δείξει μεγάλη αυτοσυγκράτηση. Και οι δύο πλευρές πρέπει να ενθαρρυνθούν να χρησιμοποιήσουν τη διπλωματία και το διάλογο για να λύσουν οποιεσδήποτε εδαφικές διαμάχες. Όπως είδαμε στην κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους από τις τουρκικές δυνάμεις, αυτές οι καταστάσεις μπορεί γρήγορα να βρεθούν εκτός ελέγχου".