Σε «ενεργειακή ασφυξία» οδηγεί ο Πούτιν την Ευρώπη - Σχέδιο έκτακτης ανάγκης ετοιμάζει η ΕΕ

Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί τελούν υπ' ατμόν προς διασφάλιση ότι οι κινήσεις της ρωσικής Gazprom θα έχουν τον ελάχιστο δυνατό αντίκτυπο στους Ευρωπαίους καταναλωτές. Σε έκτακτη συνεδρίαση προσέρχονται την προσεχή Δευτέρα οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ για την κατάρτιση σχεδίου δράσης.

Σε αυτό το ασταθές πλαίσιο, η ελληνική κυβέρνηση τελεί σε σταθερό συντονισμό με τους εταίρους της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, επισημαίνοντας πως η χώρα διαθέτει ενεργειακή επάρκεια· υπάρχει ο απαιτούμενος σχεδιασμός και «δεν πρόκειται να αιφνιδιαστεί» από ένα πιθανό κλείσιμο της ρωσικής στρόφιγγας.

Σε έκτακτη, ευρεία σύσκεψη υπό τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, στο Μέγαρο Μαξίμου τονίστηκε πως η Ελλάδα «είναι ενεργειακά ασφαλής» και δεν αναμένεται να προκύψει διαταραχή στην προμήθεια της χώρας.

Οι επόμενες πληρωμές προς την Gazprom πρόκειται να καταβληθούν το τρίτο 10ήμερο του Μαΐου.

«Αν η Ρωσία μας κόψει το φυσικό αέριο, ας πούμε στις 20-21 Μαΐου, η χώρα έχει λάβει τα μέτρα της έτσι ώστε να μην κατεβάσουμε τον διακόπτη. Δεν υπάρχει περίπτωση να κατεβάσουμε τον διακόπτη. Δεν υπάρχει περίπτωση να αιφνιδιαστούμε προς την κατεύθυνση αυτή» επισήμανε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, μιλώντας κατόπιν της σύσκεψης στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΪ.

«Ενεργειακός πόλεμος»

Ο «αποκλεισμός» Βουλγαρίας και Πολωνίας από το ρωσικό φυσικό αέριο συνιστά, κατά γενική ανάγνωση, τη σοβαρότερη μέχρι στιγμής απάντηση εκ μέρους της Μόσχας στη στρατιωτική ενίσχυση του Κιέβου από τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες -και δη πλέον με βαρέα όπλα- καθώς και σε πέντε «γύρους» κυρώσεων.

Προ των πυλών βρίσκεται και το έκτο ευρωπαϊκό «πακέτο» κυρώσεων, στο πλαίσιο του οποίου έχει τεθεί επί τάπητος και η επιβολή πετρελαϊκού εμπάργκο.

Οι τιμές του φυσικού αερίου αυξήθηκαν υπό το φως των εξελίξεων, εντούτοις αναλυτές εκτιμούν, βάσει δημοσιεύματος των New York Times, ότι η επίπτωση -εφόσον περιοριστεί «εδώ» και δεν «αγγίξει» περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες- δεν θα είναι πολύ σοβαρή για το σύνολο της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου.

Αντιδρώντας στη ρωσική κίνηση, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μίλησε για «απόπειρα εκβιασμού» της Ευρώπης από τον Βλαντιμίρ Πούτιν, διαμηνύοντας πως «η απάντηση της ΕΕ θα είναι άμεση, ενωμένη και συντονισμένη», και επισημαίνοντας πως η Βουλγαρία και η Πολωνία λαμβάνουν τώρα φυσικό αέριο από γειτονικές χώρες.

Η Πολωνία φέρεται άλλωστε να είχε προετοιμαστεί για ενδεχόμενη διακοπή των παραδόσεων· ο πρωθυπουργός της, Ματέους Μοραβιέτσκι, διαμήνυσε σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε την Τετάρτη ότι ουδεμία περίπτωση υπάρχει να πληρώσει η χώρα το ρωσικό φυσικό αέριο σε ρούβλια, και κάλεσε τους εταίρους του να πράξουν το ίδιο.

Η Πολωνία, είπε ο Μοραβιέτσκι, θα κάνει τα πάντα ώστε να επιβληθούν στη Ρωσία πρόστιμα για τη διακοπή της μεταξύ τους σύμβασης, αφού σταμάτησε τις παραδόσεις φυσικού αερίου κατά παράβαση των συμβατικών υποχρεώσεών της. Η διακοπή των παραδόσεων «δεν είναι νόμιμη» και δεν είναι σύμφωνη με τη σύμβαση, υπογράμμισε.

«Η Πολωνία και η Βουλγαρία λαμβάνουν φυσικό αέριο από γειτονικές χώρες στην ΕΕ και αυτό δείχνει την αλληλεγγύη μεταξύ μας», δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν κατά τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε από τις Βρυξέλλες, στη σκιά της διακοπής της ροής φυσικού αερίου σε Σόφια και Βαρσοβία και των ρωσικών απειλών για κλείσιμο της στρόφιγγας και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Αποδέκτης των απειλών έγινε και η Γερμανία, την επομένη της «στροφής» του Βερολίνου με την έγκριση της παράδοσης βαρέος οπλισμού προς ενίσχυση της ουκρανικής άμυνας στη μάχη του Ντονμπάς.

Η Gazprom συγκεκριμένα προειδοποίησε ότι θα διακοπεί το φυσικό αέριο και στη Γερμανία, την Ουγγαρία και τη Σερβία, το οποίο διέρχεται μέσω της Πολωνίας και της Βουλγαρίας, σε περίπτωση μη εγκεκριμένης παρακράτησής του από τη Βαρσοβία και τη Σόφια.

«Η Βουλγαρία και η Πολωνία είναι χώρες διέλευσης. Σε περίπτωση μη εγκεκριμένης παρακράτησης του ρωσικού φυσικού αερίου που διέρχεται προς τρίτες χώρες, οι διερχόμενες ποσότητες θα μειωθούν κατ’ αναλογία», τόνισε η Gazprom.

«Η Ρωσία εκβιάζει»

Εγκαλώντας τη Ρωσία ότι επιχειρεί να εκβιάσει την Ευρώπη με το κλείσιμο της στρόφιγγας του φυσικού αερίου, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε την Τετάρτη πως η απάντηση της ΕΕ θα είναι «άμεση, ενωμένη και συντονισμένη».

«Πρώτον, θα διασφαλίσουμε ότι οι αποφάσεις της Gazprom θα έχουν τις λιγότερες δυνατές επιπτώσεις στους Ευρωπαίους καταναλωτές» επισήμανε η Φον Ντερ Λάιεν, σημειώνοντας ότι συνεδρίασε ήδη η ομάδα συντονισμού της ΕΕ για το φυσικό αέριο, κατά την οποία, η Πολωνία και η Βουλγαρία, ενημέρωσαν για την κατάσταση.

«Και οι δύο χώρες λαμβάνουν αέριο από τους γείτονές τους στην ΕΕ. Αυτό δείχνει την αλληλεγγύη μεταξύ μας, αλλά και την αποτελεσματικότητα παλαιότερων επενδύσεων, όπως οι διασυνδέσεις και άλλες υποδομές φυσικού αερίου» δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.

«Δεύτερον, η Επιτροπή θα συνεχίσει το έργο της για να διασφαλίσει την επαρκή προμήθεια και αποθήκευση φυσικού αερίου, μεσοπρόθεσμα» είπε η Φον ντερ Λάιεν.

«Το ευρωπαϊκό σχέδιο δράσης REPowerEU θα μας βοηθήσει να μειώσουμε σημαντικά την εξάρτησή μας από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, ήδη από φέτος. Έχουμε, επίσης, εξασφαλίσει συμφωνία με τις ΗΠΑ για προμήθεια επιπλέον υγροποιημένο αέριο (LNG), φέτος και τα επόμενα χρόνια. Θα εργαστούμε χέρι-χέρι με τα κράτη-μέλη να διασφαλίσουμε εναλλακτικές πηγές προμήθειας φυσικού αερίου και από άλλους εταίρους», πρόσθεσε η ίδια.

Ανέφερε, επίσης, ότι η Επιτροπή θα παρουσιάσει το σχέδιο για την επιτάχυνση της πράσινης μετάβασης, στα μέσα Μαΐου.

«Η τελευταία επιθετική κίνηση της Ρωσίας μας υπενθυμίζει ότι χρειαζόμαστε να εργαστούμε με αξιόπιστους εταίρους και να χτίσουμε την ενεργειακή μας ανεξαρτησία», ανέφερε η πρόεδρος της Επιτροπής.

Και συνέχισε λέγοντας ότι «το Κρεμλίνο απέτυχε πάλι στην απόπειρά του να διχάσει τα κράτη-μέλη», προσθέτοντας ότι «η εποχή των ρωσικών ορυκτών καυσίμων στην Ευρώπη φτάνει στο τέλος της».

Εξάλλου, ερωτηθείσα για τις πληρωμές σε ρούβλια από κάποιες εταιρείες εισαγωγής ρωσικού αερίου, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι αυτό συνιστά «παραβίαση» των κυρώσεων κατά της Μόσχας.

«Περίπου το 97% όλων των συμβολαίων προβλέπουν πληρωμές σε δολάρια ή ευρώ. Είναι ξεκάθαρο ότι το αίτημα της Ρωσίας να πληρωθεί σε ρούβλια είναι μονομερής απόφαση και δεν συνάδει με τα συμβόλαια. Οι εταιρείες με τέτοια συμβόλαια δεν θα πρέπει να ενδώσουν στις απαιτήσεις της Ρωσίας, κάτι τέτοιο θα ήταν παραβίαση των κυρώσεων με υψηλό κίνδυνο για τις εταιρείες», ανέφερε.

Καταλήγοντας, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι η ΕΕ εργάζεται εντατικά επί του έκτου πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας, το οποίο θα περιλαμβάνει και το ζήτημα του πετρελαίου και αναμένεται να εγκριθεί σύντομα. Τόνισε, επίσης, ότι η σημερινή κίνηση του Κρεμλίνου είναι μία κίνηση που χτυπάει την ίδια, τη ρωσική οικονομία, διότι χάνει σημαντικά έσοδα.

• Δείτε πώς κάλυψε σε Liveblog το CNN Greece την 63η ημέρα του πολέμου στην Ουκρανία