Αν. Ξανθός: Σχέδιο έκτακτης ανάγκης με επιστράτευση ιδιωτικών κλινικών και στρατιωτικών νοσοκομείων

Έτσι, στη μετα-covid εποχή, απαιτείται ένα νέο ΕΣΥ και μια νέα Δημόσια Υγεία που θα υποστηρίζεται με νέους πόρους (ανθρώπινους και υλικούς) και νέο συμμετοχικό- δημοκρατικό-αξιοκρατικό μοντέλο διοίκησης.

Στη διαπίστωση αυτή, καταλήγει ο πρώην υπουργός Υγείας επί ΣΥΡΙΖΑ κ. Ανδρέας Ξανθός, με αφορμή το αφιέρωμα του CNNGreece.

Ο κ. Ξανθός, στηλιτεύει τη διαχείριση της πανδημίας από την κυβέρνηση, επισημαίνοντας, ότι χρειαζόμαστε μία νέα υγειονομική στρατηγική με προτεραιότητα μία σειρά μέτρων, όπως πειστικό εμβολιαστικό restart, στοχευμένη παρέμβαση Αγωγής Υγείας, δραστική ενίσχυση του ΕΣΥ, σχέδιο έκτακτης ανάγκης με επίταξη των μεγάλων ιδιωτικών κλινικών και επιστράτευση των στρατιωτικών νοσοκομείων, για να αποτραπεί το ολοσχερές black out των δημόσιων δομών.

Για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, ο πρώην υπουργός τονίζει ότι «με 124 εκατ. ευρώ λιγότερα το 2022 και με μηδενικές προσλήψεις στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ), δεν μπορεί να οικοδομηθεί ένα βιώσιμο και αποτελεσματικό δίκτυο πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας».

Αναφορικά με τις συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα, υπογραμμίζει, ότι «Σε μια χώρα με το πιο ιδιωτικοποιημένο σύστημα υγείας στην Ευρώπη (το 40% των δαπανών υγείας είναι ιδιωτικές), αυτό που χρειαζόμαστε είναι διεύρυνση και όχι συρρίκνωση του «δημόσιου χώρου» στην Υγεία».

Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:

- Kύριε Ξανθέ, έχετε τοποθετηθεί πολλές φορές στο θέμα της πανδημίας και θα ήθελα να σας ρωτήσω τι διαφορετικό θα κάνατε εάν ήσασταν στην κυβέρνηση, αναφορικά με τη διαχείριση και τον επιχειρησιακό σχεδιασμό της υγειονομικής κρίσης;

Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θεωρεί ότι στη σημερινή φάση της πανδημίας και με δεδομένη τη συνολική αποτυχία στη διαχείριση, χρειάζεται μια νέα υγειονομική στρατηγική με προτεραιότητα:

α. πειστικό εμβολιαστικό restart, με διερεύνηση του κοινωνικού προφίλ των ανεμβολίαστων και στοχευμένη παρέμβαση Αγωγής Υγείας στην κοινότητα και στους πληθυσμούς υψηλής ευαλωτότητας (ηλικιωμένοι, καρκινοπαθείς, πρόσφυγες-μετανάστες, Ρομά, άστεγοι κλπ). Το στοίχημα είναι να αποκατασταθεί η αξιοπιστία του εμβολιαστικού εγχειρήματος και να «εμβολιάσουμε» με εμπιστοσύνη και ασφάλεια την κοινωνία

β. αναχαίτιση της διασποράς στην κοινότητα με περιοριστικά μέτρα που δεν εστιάζονται μόνο στους ανεμβολίαστους, με αποφυγή συγχρωτισμού στους χώρους εργασίας και διασκέδασης -μέσα μεταφοράς-σχολεία-αμφιθέατρα –αθλητικές και κοινωνικές εκδηλώσεις, με καλή ιχνηλάτηση των κρουσμάτων και έγκαιρη φροντίδα (νοσηλευτική-φαρμακευτική) των περιστατικών με πιθανότητα σοβαρών παρενεργειών

. δραστική ενίσχυση του ΕΣΥ (νοσοκομεία -ΚΥ-ΤΟΜΥ- κοινοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας- ΚΕΦΙΑΠ ) και των υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας της χώρας, με έμφαση στους κρίσιμους «κρίκους» του συστήματος (ΠΦΥ, προνοσοκομειακή φροντίδα, ΤΕΠ, κλινικές και ΜΕΘ-covid , αποθεραπεία–αποκατάσταση για το σύνδρομο long covid ) και με στόχο να συνδυαστεί η ποιοτική φροντίδα των ασθενών με κορωνοϊό και η κάλυψη των άλλων υγειονομικών αναγκών της κοινωνίας , αποφεύγοντας με κάθε τρόπο το «εσωτερικό lock down» των δημόσιων δομών υγείας

δ. σχέδιο έκτακτης ανάγκης στην αιχμή του 4ου επιδημικού κύματος, με επίταξη των μεγάλων ιδιωτικών κλινικών και επιστράτευση των στρατιωτικών νοσοκομείων, για να αποτραπεί το ολοσχερές black out των δημόσιων δομών και η επαγγελματική εξουθένωση (burn out ) του προσωπικού τους

ε. αξιοποίηση καλών πρακτικών άλλων ευρωπαϊκών χωρών (πχ Γαλλία, Πορτογαλία), στο θέμα της οργάνωσης του συστήματος υγείας και των εμβολιασμών

στ. ενδυνάμωσης του Δημόσιου Συστήματος Υγείας και του ανθρώπινου δυναμικού του, με δέσμη μέτρων όπως η αυτόματη προκήρυξη όλων των κενούμενων λόγω συνταξιοδότησης θέσεων στα νοσοκομεία-ΚΥ, η διασφάλιση της μόνιμης εργασιακής προοπτικής των συμβασιούχων και, κυρίως, η σοβαρή αναβάθμιση των συνθηκών αμοιβής, εργασίας και εκπαίδευσης στο σύστημα, με νέο πλαίσιο κινήτρων προσέλκυσης γιατρών σε άγονες περιοχές και ειδικότητες. Μόνο έτσι μπορεί να αντιμετωπιστεί η κρίση στελέχωσης στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας και να αντιστραφεί το brain drain των νέων γιατρών-επαγγελματιών υγείας. Όλα τα παραπάνω προαπαιτούν επιπλέον δημοσιονομικό χώρο και στρατηγική σύγκλισης με το μέσο όρο της Ευρώπης στις δημόσιες δαπάνες υγείας( 7% του ΑΕΠ) και όχι προφανώς σημαντικές περικοπές πόρων (νοσοκομεία-ΥΠΕ-ΠΦΥ- παροχές ΕΟΠΥΥ) όπως προβλέπει ο προϋπολογισμός του 2022.

- Μιλώντας σε πρόσφατη εκδήλωση του Ιδρύματος Ωνάση, αναφερθήκατε στην ανάγκη το κέντρο βάρους της υγείας, να μεταφερθεί από το νοσοκομείο στην κοινότητα, πράγμα που σημαίνει ότι χρειαζόμαστε ένα ισχυρό δίκτυο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, με ενίσχυση του οικογενειακού γιατρού και κατ΄οίκον φροντίδα. Ωστόσο στην Ελλάδα υπάρχει ακόμη έλλειμμα στο πεδίο αυτό. Πώς θα οικοδομήσουμε ένα ισχυρό και αποτελεσματικό δίκτυο ΠΦΥ, το οποίο προφανώς θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τη μετά COVID εποχή;

Χρειάζεται αλλαγή προτεραιοτήτων στη χρηματοδότηση του ΕΣΥ και επένδυση στις δημόσιες δομές ΠΦΥ. Απαιτείται ανάπτυξη και όχι εγκατάλειψη του νέου μοντέλου των αποκεντρωμένων μονάδων οικογενειακής ιατρικής (ΤΟΜΥ) που έχουν αξιολογηθεί θετικά από ειδική επιστημονική ομάδα εξωτερικών αξιολογητών, από τον ΠΟΥ και την ΕΕ και από έρευνες ικανοποίησης των εξυπηρετούμενων πολιτών. Και επίσης, είναι αναγκαία η διασύνδεση των δομών της ΠΦΥ (ΚΥ-ΤΟΜΥ-ΠΙ) με τις πρωτοβάθμιες δομές Ψυχικής Υγείας, τις κοινωνικές δομές των Δήμων ( Βοήθεια στο Σπίτι , ΚΑΠΗ, ΚΗΦΗ) και τις υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας των Περιφερειών, με τελικό στόχο την οργανωμένη πρόληψη και προαγωγή της υγείας, την κοινοτική, κατ’οίκον και γηριατρική φροντίδα, την ιατρική της εργασίας, τη δραστική παρέμβαση στους συμπεριφορικούς αλλά και στους κοινωνικούς προσδιοριστές της ασθένειας. Πάντως με 124 εκατ. ευρώ λιγότερα το 2022 και με μηδενικές προσλήψεις στην ΠΦΥ, δεν μπορεί να οικοδομηθεί ένα βιώσιμο και αποτελεσματικό δίκτυο πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας.

- Είστε αδιαπραγμάτευτος, ότι μιλάτε για ένα υγειονομικό σύστημα με δημόσιο, ποιοτικό και αξιοπρεπές χαρακτήρα. Αποκλείετε εντελώς το μοντέλο των συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα;

Η πανδημία ανέδειξε την υπεροχή και την αξία των δημόσιων συστημάτων υγείας και ακύρωσε το νεοφιλελεύθερο ιδεολόγημα για τον δήθεν αποδοτικότερο και αποτελεσματικότερο ιδιωτικό τομέα. Οι διεθνείς συστάσεις (ΠΟΥ-ΟΟΣΑ-Παγκόσμια Τράπεζα) είναι για την επένδυση στα δημόσια συστήματα και όχι για την εκχώρηση «κερδοφόρων» τμημάτων τους στην αγορά, όπως προβλέπει το κυβερνητικό σχέδιο των ΣΔΙΤ. Είναι άλλο πράγμα η επικουρική και συμπληρωματική λειτουργία του ιδιωτικού τομέα υγείας, από τον οποίο το Κράτος και ο ΕΟΠΥΥ θα συνεχίσουν να αγοράζουν υπηρεσίες που δεν μπορούν να καλύψουν με πληρότητα οι δημόσιες δομές και άλλο πράγμα η εκχώρηση των «φιλέτων» του ΕΣΥ σε ιδιώτες επενδυτές και στις ασφαλιστικές εταιρείες, για να βγάλουν κέρδη από τη λειτουργία του. Σε μια χώρα με το πιο ιδιωτικοποιημένο σύστημα υγείας στην Ευρώπη (το 40% των δαπανών υγείας είναι ιδιωτικές), αυτό που χρειαζόμαστε είναι διεύρυνση και όχι συρρίκνωση του «δημόσιου χώρου» στην Υγεία.

- Πώς βλέπετε το ΕΣΥ μετά από πέντε ή δέκα χρόνια; τι πρέπει να κρατήσουμε από τα διδάγματα της πανδημίας και τι να αφήσουμε πίσω;

Το μεγάλο δίδαγμα της πανδημίας είναι ότι χωρίς Δημόσια Υγεία δεν υπάρχει ούτε οικονομική πρόοδος, ούτε ανάπτυξη, ούτε κοινωνική συνοχή και ευημερία. Αυτό οφείλουμε να το λάβουμε σοβαρά υπόψη μας στην ιεράρχηση των αναγκών και στο μελλοντικό σχεδιασμό. Η πανδημία είναι ίσως η τελευταία ευκαιρία να ανασυγκροτήσουμε το Δημόσιο Σύστημα Υγείας στη χώρα μας και να αντιμετωπίσουμε τα δομικά του προβλήματα, όπως είναι ο νοσοκομειοκεντρικός του χαρακτήρας, η μη εκπροσώπηση των ληπτών υπηρεσιών υγείας και των ασθενών στα όργανα διοίκησης του, το έλλειμα αξιολόγησης της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών και η μη ορθολογική κατανομή των διαθέσιμων πόρων, η υστέρηση στην τεχνολογία αιχμής και στο σύγχρονο -αλλά με κοινωνική ευαισθησία- management, η κεντρικοποίηση προμηθειών, το ανεπαρκές πλαίσιο μισθολογικών-επιστημονικών-κοινωνικών κινήτρων για την προσέλκυση έμπειρου ιατρικού δυναμικού στο ΕΣΥ και ειδικά στην επαρχία. Η βασική ιδέα λοιπόν για τη μετα-covid εποχή, είναι ότι έχουμε νέες ανάγκες και προκλήσεις που η πανδημία έφερε στο προσκήνιο, οι οποίες για να καλυφθούν με καθολικό, ισότιμο και ποιοτικό τρόπο, απαιτείται ένα νέο ΕΣΥ και μια νέα Δημόσια Υγεία που θα υποστηρίζεται με νέους πόρους (ανθρώπινους και υλικούς) και νέο συμμετοχικό- δημοκρατικό-αξιοκρατικό μοντέλο διοίκησης.