Μεταναστευτικό - Τουρκία: Ικανοποίηση στην κυβέρνηση για τις αποφάσεις της ΕΕ

Το μήνυμα των ευρωπαίων ηγετών προς την Αγκυρα μετά τη Σύνοδο Κορυφής, η οποία έλαβε χώρα το προηγούμενο διήμερο στις Βρυξέλλες, συνοδεύεται από την παραπομπή του ζητήματος ατην Κομισιόν προκειμένου να λάβει τα κατάλληλα μέτρα σε σχέση με τη διαφύλαξη των συνόρων.

Μιλώντας μετά τη λήξη των εργασιών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Κορυφής, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε ότι η ΕΕ εξέφρασε την στήριξή του στις χώρες-μέλη για το ζήτημα της προστασίας των συνόρων, ζητώντας από την Τουρκία να τηρήσει τις δεσμεύσεις της σε ό,τι αφορά τις μεταναστευτικές ροές.

Ειδικότερα, όπως τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης τη Σύνοδο Κορυφής απασχόλησε το ζήτημα του μεταναστευτικού και εξέφρασε την ικανοποίησή του καθώς, όπως ανέφερε, μετά από παρεμβάσεις του ιδίου το τελικό κείμενο συμπερασμάτων είναι σημαντικά βελτιωμένο σε σχέση με την αρχική εκδοχή.

«Υπάρχει ρητή αναφορά, επίκληση στην Τουρκία να τηρήσει τη συμφωνία ΕΕ Τουρκίας του 2016, κάτι που δεν υπήρχε στο αρχικό κείμενο» δήλωσε ο πρωθυπουργός. Σημείωσε, ακόμη, ότι υπάρχει ρητή αναφορά και για μη αποδοχή εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού για άλλους σκποπούς -κάτι που αφορά και την Τουρκία και την περίπτωση Λευκορωσίας, όπως είπε ο πρωθυπουργός.

Χρηματοδότηση για τον Έβρο

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ακόμη, ότι εκφράστηκε με απόλυτη σαφήνεια η «αποφασιστικότητα της ΕΕ για τη φύλαξη εξωτερικών συνόρων και ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Κομισιόν να προτείνει τις όποιες αναγκαίες αλλαγές στο νομικό οικοδόμημα της ΕΕ και συγκεκριμένα μέτρα και χρηματοδότηση ώστε να μπορέσουμε να προστατεύσουμε αποτελεσματικά τα εξωτερικά σύνορα».

«Η Ελλάδα προς το παρόν χρηματοδοτεί το φράκτη στον Έβρο με εθνικούς πόρους. Αν θέλουμε να είμαστε σοβαροί και αποτελεσματικοί δεν υπάρχει κανένας λόγος για τέτοιου είδους παρεμβάσεις να μην μπορούν να χρηματοδοτηθούν από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Συγκεκριμένα, το Άρθρο 20 των Συμπερασμάτων αναφέρει ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να προτείνει τυχόν αναγκαίες αλλαγές στο νομικό πλαίσιο της ΕΕ και συγκεκριμένα μέτρα που θα υποστηρίζονται από επαρκή χρηματοδοτική στήριξη για τη διασφάλιση άμεσης και κατάλληλης αντίδρασης σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ και τις διεθνείς υποχρεώσεις, περιλαμβανομένων των θεμελιωδών δικαιωμάτων», επιτρέποντας έτσι την εκταμίευση ευρωπαϊκών κονδυλίων για τις ανάγκες της φύλαξης.

Σε ερώτηση σχετικά με τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι η Ελλάδα και Κύπρος ενημέρωσαν το Συμβούλιο για τις εξελίξεις, σημειώνοντας:

«Το τι γίνεται στη δική μας γειτονιά αποκτά πλέον και σημαντική ενεργειακή διάσταση για την ΕΕ. Τα συμπεράσματα του προηγούμενου Συμβουλίου ως προς την Τουρκία ισχύουν στο ακέραιο. Έχει να διαλέξει μεταξύ δύο δρόμων -ειλικρινούς συνεργασίας με βάση το Διεθνές Δίκαιο ή τις προκλητικότητας. Νομίζω γνωρίζει πολύ καλά ποιες είναι οι συνέπειες των επιλογών της και θέλω να ελπίζω ότι αντιλαμβάνεται πια το πλαίσιο των αποφάσεων του Ευρωπαικού Συμβουλίου και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις εάν συνεχίσει την προκλητικότητα. Η Ελλάδα έχει αποδείξει πως είναι δύναμη νομιμότητας και σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο».

Οι περιπτώσεις Τουρκίας και Λευκορωσίας

Σχετικά με την εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού, ο κ. Μητσοτάκης είπε πως είναι πλέον σαφές για όλους ότι γίνεται «μία πολύ επικίνδυνη συνήθεια».

«Όταν αντιμετωπίσαμε πέρυσι κρίση στον Έβρο είχαμε τη στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πολλοί θεώρησαν πως ίσως αυτό ήταν μεμονωμένο γεγονός, η συστηματική εργαλειοποίηση μεταναστών για την επίτευξη άλλων πολιτικών γεωπολιτικών στόχων, όμως βλέπουμε τώρα με αυτό που γίνεται στη Λευκορωσία ότι μπορεί να γίνει μία πολύ επικίνδυνη συνήθεια χωρών που θέλουν με αυτό τον τρόπο να ασκήσουν πίεση στην ΕΕ».

Υπό αυτό το πρίσμα, ανέφερε πως υπάρχει μία σοβαρή μετατόπιση στο Συμβούλιο για την αποτελεσματικότερη φύλαξη των ευρωπαϊκών συνόρων. «Αντιλαμβάνονται ολοένα και περισσότεροι πως η αδυναμία φύλαξης των ευρωπαϊκών συνόρων συντείνει στην υπονόμευση της ζώνης του Σένγκεν» ανέφερε ο πρωθυπουργός.

«Παρατηρώ ως εκ τούτου μια ολοένα και μεγαλύτερη εναρμόνιση χωρών με τις δικές μας θέσεις, καθώς η Ελλάδα ήταν η πρώτη που υπέστη αυτήν την υβριδική απειλή» σημείωσε ο πρωθυπουργός.

Τα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ για το μεταναστευτικό

Οι ευρωπαίοι ηγέτες τονίζουν στα συμπεράσματά τους ότι «δεν θα δεχθούν καμία προσπάθεια από τρίτες χώρες να εργαλειοποιήσουν μετανάστες για πολιτικούς σκοπούς» και «καταδικάζουν όλες τις υβριδικές επιθέσεις στα σύνορα της ΕΕ», συμπεριλαμβανομένων και εκείνων στο ανατολικό χερσαίο σύνορο στον Έβρο, στις οποίες θα απαντήσουν αναλόγως.

Ειδικότερα, στο Άρθρο 18 των Συμπερασμάτων αναφέρεται πως «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Τουρκία να διασφαλίσει την πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας του 2016 και έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας», ενώ στο άρθρο 19 σημειώνεται πως «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν θα δεχθεί καμία απόπειρα τρίτων χωρών να εργαλειοποιήσουν τους μετανάστες για πολιτικούς σκοπούς. Καταδικάζει όλες τις υβριδικές επιθέσεις στα σύνορα της ΕΕ και θα αντιδράσει καταλλήλως».

Επισημαίνεται, επίσης, ότι «η ΕΕ θα συνεχίσει να αντικρούει την εν εξελίξει υβριδική επίθεση που ξεκίνησε από το καθεστώς της Λευκορωσίας, συμπεριλαμβανομένης της υιοθέτησης επιπλέον περιοριστικών μέτρων εναντίον προσώπων και νομικών οντοτήτων, με τρόπο σταδιακό και επειγόντως»

Αναφέρεται ακόμη ότι «σύμφωνα με τη δήλωσή του τον Μάρτιο του 2021 και τα συμπεράσματά του τον Ιούνιο του 2021, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επαναλαμβάνει την προσδοκία του ότι θα κινητοποιηθεί εγκαίρως, η χρηματοδότηση για τους Σύρους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής στην Τουρκία, την Ιορδανία, τον Λίβανο και άλλα μέρη της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου».

Επιπλέον, «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί την Επιτροπή να προτείνει κάθε αναγκαία αλλαγή στο νομικό πλαίσιο της ΕΕ και συγκεκριμένα μέτρα που θα υποστηρίζονται από κατάλληλη χρηματοδοτική στήριξη για να διασφαλιστεί μια άμεση και κατάλληλη απάντηση συμβατή το ευρωπαϊκό δίκαιο και τις διεθνείς υποχρεώσεις, συμπεριλαμβανομένων των θεμελιωδών δικαιωμάτων».

Όπως αναφέρθηκε επίσης προηγουμένως, το Άρθρο 20 των Συμπερασμάτων προτείνει τυχόν αναγκαίες αλλαγές στο νομικό πλαίσιο της ΕΕ και συγκεκριμένα μέτρα που θα υποστηρίζονται από επαρκή χρηματοδοτική στήριξη για τη διασφάλιση άμεσης και κατάλληλης αντίδρασης, ανοίγοντας το δρόμο για εκταμίευση ευρωπαϊκών κονδυλίων για τη φύλαξη των συνόρων στον Έβρο.

Υπενθυμίζεται η ανάγκη να διασφαλιστούν οι επιστροφές μεταναστών και η πλήρης εφαρμογή των συμφωνιών επανεισδοχής και υπογραμμίζεται ότι «η ΕΕ παραμένει αποφασισμένη να διασφαλίσει τον αποτελεσματικό έλεγχο των εξωτερικών συνόρων».

Τέλος, οι «27» υπογραμμίζουν ότι «θα πρέπει να διατηρηθούν οι προσπάθειες για να μειωθούν οι δευτερογενείς μετακινήσεις και για να διασφαλιστεί μια δίκαιη ισορροπία μεταξύ της ευθύνης και της αλληλεγγύης μεταξύ των κρατών-μελών».