Δυτικά Βαλκάνια: Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν ανοίγει ακόμη την «πόρτα»

Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, αναγνώρισε πως συνεχίζεται η συζήτηση μεταξύ των «27» σχετικά με το εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να δεχθεί νέα μέλη, παρόλο που επαναδιατυπώνεται η δέσμευση για μελλοντική ένταξή τους στο ευρωπαϊκό μπλοκ.

«Εντελώς ειλικρινά, υπάρχει συζήτηση μεταξύ των '27' για την ικανότητά μας να δεχθούμε νέα μέλη» δήλωσε ο Σαρλ Μισέλ σε συνέντευξη Τύπου μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου Κορυφής ΕΕ - Δυτικών Βαλκανίων.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, παραδέχθηκε επίσης από πλευράς της πως οι μπλοκαρισμένες ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας πλήττουν την αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην περιοχή.

Από γερμανικής πλευράς, η απερχόμενη καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ επαναβεβαίωσε τη δέσμευση της ΕΕ να δώσει στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων την προοπτική ένταξης, τόνισε ωστόσο ότι δεν θεωρεί ότι θα πρέπει να δοθεί ήδη μια ημερομηνία ένταξης.

«Αισθανόμαστε δεσμευμένοι να δώσουμε στις έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων την προοπτική να ενταχθούν στην ΕΕ» δήλωσε η Μέρκελ προσθέτοντας ότι «παρόλες τις δυσκολίες, πιστεύουμε όλοι ότι αυτές οι χώρες ανήκουν στην Ευρώπη».

Σε ό,τι αφορά τη Βόρεια Μακεδονία, εξέφρασε την ελπίδα ότι μπορούν το συντομότερο δυνατό να ξεπεραστούν τα εμπόδια που εμποδίζουν την ενταξιακή της πορεία, καθώς «αυτό θα ήταν προς το ευρωπαϊκό συμφέρον», ενώ τόνισε ότι η Ευρώπη χρειάζεται τη συνεργασία με τις χώρες της περιοχής, κυρίως σε ό,τι αφορά το θέμα της μετανάστευσης.

Η ίδια απέρριψε, πάντως, οποιοδήποτε αίτημα να οριστεί συγκεκριμένη ημερομηνία για την ένταξη αυτών των χωρών.

«Δεν πιστεύω πραγματικά στο να θέτεις μια ημερομηνία. Πιστεύω στο να τηρούμε τις υποσχέσεις μας. Όταν οι όροι θα έχουν εκπληρωθεί, τότε θα μπορεί να γίνει η ένταξη» δήλωσε η Άνγκελα Μέρκελ, επισημαίνοντας ότι μια ημερομηνία θα έθετε την ΕΕ υπό πίεση, ανεξαρτήτως εάν οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων είχαν εκπληρώσει του όρους ένταξης ή μη.

Ως κεντρικά σημεία στα οποία απαιτείται πρόοδος, η Γερμανίδα καγκελάριος ανέδειξε το κράτος Δικαίου, τη δικαιοσύνη και την ελευθερία του Τύπου.

Η προοπτική ένταξης μετατίθεται στο μέλλον

Η διαδικασία διεύρυνσης παραμένει «ακινητοποιημένη» και οι ηγεσίες των έξι βαλκανικών χωρών δεν θα πρέπει να περιμένουν την απεμπλοκή της στο προσεχές μέλλον.

«Το μήνυμα είναι ότι τα Δυτικά Βαλκάνια ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα θέλουμε στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Είμαστε μια ευρωπαϊκή οικογένεια» δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στους δημοσιογράφους προσερχόμενη στην σύνοδο στο Μπερντό της Σλοβενίας. Εντούτοις για μία ακόμη φορά η ΕΕ μετέθεσε στο μέλλον την προοπτική ένταξης.

Τα Δυτικά Βαλκάνια χουν την στήριξη της προεδρεύουσας Σλοβενίας. Ωστόσο, οι διαφωνίες είναι πολύ ισχυρές: Ορισμένοι ανησυχούν για μεταναστευτική ροή που θα προέρχεται από τις χώρες αυτές, άλλοι θεωρούν εξαιρετικά ανεπαρκείς τις μεταρρυθμίσεις, για παράδειγμα ως προς τις προδιαγραφές λειτουργίας της δημοκρατίας.

Η Γαλλία, η Δανία και η Ολλανδία έχουν παγώσει τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Αλβανία και την Βόρεια Μακεδονία από το 2019.

Από την πλευρά της, η Βουλγαρία προβάλλει την ιστορική της γλωσσική και πολιτιστική διαφορά με τα Σκόπια για να δικαιολογήσει το βέτο της στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων.

Όσο για το Κόσοβο και την Σερβία, η οποία δεν αναγνωρίζει την ανεξαρτησία της πρώην επαρχίας της, οι ταραγμένες τους σχέσεις αποτελούν μεγάλο εμπόδιο στην ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κατά την διάρκεια της πρόσφατης περιοδείας της στην περιοχή, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είχε δηλώσει πως ελπίζει ότι θα υπάρξει πρόοδος μετά τις βουλευτικές εκλογές της 14ης Νοεμβρίου στην Βουλγαρία.

«Εχουμε ετοιμαστεί πολλές φορές για έναν γάμο, αλλά οι προσκεκλημένοι δεν ήρθαν» της είχε απαντήσει πρωθυπουργός της Αλβανίας, Εντι Ράμα. «Αν και δεν ετοιμαζόμαστε πια [για τον γάμο], συνεχίζουμε να δείχνουμε την αγάπη μας», πρόσθεσε ωστόσο.

Έπειτα από διαπραγματεύσεις, τα κράτη-μέλη της ΕΕ δέχθηκαν να επαναλάβουν «την δέσμευσή τους απέναντι στην διαδικασία διεύρυνσης» ώστε να αποφύγουν την ρήξη της εμπιστοσύνης. Αλλά δεν συναίνεσαν στο αίτημα της Σλοβενίας για την θέσπιση του χρονικού ορίζοντα του 2030.