Στη Νέα Υόρκη το βλέμμα για τα ελληνοτουρκικά - Δεν επιβεβαιώνεται συνάντηση Μητσοτάκη με Ερντογάν

Στην αμερικανική μεγαλούπολη θα βρεθούν εντός της εβδομάδας τόσο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, όσο και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, αλλά και ο πρόεδρος της Κύπρου, Νίκος Αναστασιάδης.

Παρά το βεβαρημένο πρόγραμμα επαφών των τριών στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, το θέμα που ρίχνει βαριά τη σκιά του θα είναι τα ελληνοτουρκικά, ασχέτως αν τελικά πραγματοποιηθεί συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού με το Τούρκο πρόεδρο, την οποία έσπευσε να προαναγγείλει πριν την αναχώρησή του από την Κωνσταντινούπολη ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δεν επιβεβαίωσε όμως το Μέγαρο Μαξίμου.

«Εμείς θα πραγματοποιήσουμε το αίτημα του Μητσοτάκη στις ΗΠΑ. Εκεί έχουμε συνάντηση μαζί του», είπε ο Τούρκος πρόεδρος.

Στην Αθήνα, ωστόσο, πηγές του Μεγάρου Μαξίμου διευκρίνιζαν στο CNN Greece ότι δεν υπάρχει προγραμματισμένη συνάντηση των δύο ηγετών στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών την επόμενη εβδομάδα, καθώς δεν συμπίπτει το πρόγραμμα τους. Αυτό εξάλλου είχε πει και ο ίδιος ο πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ στη Θεσσαλονίκη, ότι δηλαδή δεν υπάρχει προγραμματισμένη συνάντηση με τον κ. Ερντογάν.

Οι ίδιες πηγές του Μεγάρου Μαξίμου παρατηρούσαν όμως ότι μία συνάντηση των δύο ηγετών θα ήταν πιθανή εάν ο κ. Ερντογάν παρέτεινε την παραμονή του στην Νέα Υόρκη κατά δύο ημέρες.

Υπενθυμίζεται ότι οι κ.κ. Μητσοτάκης και Ερντογάν είχαν συναντηθεί στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ πριν από δύο χρόνια, στις 25 Σεπτεμβρίου του 2019.

Ο κ. Ερντογάν πάντως πέραν από την συνάντησή του με τον κ. Μητσοτάκη έκανε ιδιαίτερη μνεία στην Ελλάδα, εκφράζοντας ανοικτά την ενόχλησή του για την απόφαση της EUMED9 που αφορούσε στην Τουρκία: «Σε αυτή τη συνάντηση των '9' που διοργάνωσαν έγιναν ανεπιθύμητες δηλώσεις. Βέβαια το υπουργείο Εξωτερικών μας έδωσε τις απαραίτητες απαντήσεις. Εκεί (σ.σ. στη συνάντηση) θα δούμε πόσο ειλικρινείς είναι και πόσο θα αντισταθούν».

Τριμερής για το Κυπριακό

Σημαντική στο ευρύτερο πλέγμα των ελληνοτουρκικών και του Κυπριακού θεωρείται και η τριμερής συνάντηση που θα λάβει χώρα στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης μεταξύ του Νίκου Αναστασιάδη, του Τουρκοκύπριου ηγέτη Ερσίν Τατάρ και του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες.

Ο πήχης των προσδοκιών για τη συγκεκριμένη συνάντηση βρίσκεται αρκετά χαμηλά, με δεδομένη την ακλόνητη θέση του κ. Τατάρ για λύση δύο κρατών. Ωστόσο, ο Κύπριος πρόεδρος θα έχει την ευκαιρία να θέσει εκ νέου τις θέσεις της Λευκωσίας τόσο στην κατ' ιδίαν συνάντησή του με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, όσο και στη σειρά συνομιλιών που θα έχει με ηγέτες και αξιωματούχους χωρών και οργανώσεων.

Επαφές Δένδια λίγο πριν το ταξίδι στην Ουάσινγκτον

Σε υπουργικό επίπεδο, στη Νέα Υόρκη θα βρεθεί και ο Νίκος Δένδιας, όπου θα έχει ένα πλούσιο πρόγραμμα επαφών: Θα συμμετάσχει σε συνάντηση των ΥΠΕΞ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα απευθύνει διαδικτυακά χαιρετισμό στην εκδήλωση για την παρουσίαση του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Εξωστρέφειας με στόχο την περαιτέρω προώθηση της ελληνικής οικονομικής διπλωματίας, αλλά και η ευρύτερη ενίσχυση της εικόνας της χώρας μας στο εξωτερικό, και αναμένεται να συναντηθεί με τους ομολόγους του της Γκάμπια, της Κόστα Ρίκα, της Κύπρου, της Αλγερίας, της Κιργιζίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Παναμά, της Αρμενίας, της Αιγύπτου και της Γκάνα.

Η επίσκεψη Δένδια στην άλλη άκρη του Ατλαντικού αποκτά μία επιπλέον σημασία, καθώς θα αποτελέσει τρόπον τινά το «πρελούδιο» για τη δεύτερη επίσκεψή του στην άλλη ακτή του Ατλαντικού και συγκεκριμένα στην Ουάσιγκτον, στις 14 Οκτωβρίου.

Ένα ταξίδι που χαρακτηρίζεται βαρύνουσας σημασίας, καθώς κατά τη διάρκειά του είναι προγραμματισμένη η υπογραφή της ανανεωμένης Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας, η οποία αυτή τη φορά θα έχει πενταετή διάρκεια. Κατά την παραμονή του στην Ουάσιγκτον ο κ. Δένδιας θα έχει συνομιλίες με τον Αμερικανό ομόλογό του Άντονι Μπλίνκεν και θα συμμετάσχει στον στρατηγικό διάλογο Ελλάδας - ΗΠΑ, ο οποίος λαμβάνει χώρα πρώτη φορά διά ζώσης από τον Οκτώβριο του 2019, όταν είχε πραγματοποιηθεί στην Αθήνα πριν το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού.

Το συνεχιζόμενο παζάρι με τις ΗΠΑ για τις βάσεις λαμβάνει χώρα σε μία συγκυρία που παρατηρείται μεταστροφή της πολιτικής των ΗΠΑ έναντι της Τουρκία. Η αρχική οργή για την αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400 από την Άγκυρα φαίνεται να αμβλύνεται και στην Ουάσινγκτον επικρατούν δεύτερες σκέψεις υπό το βάρος των εξελίξεων στο Αφγανιστάν και την προσφορά της Τουρκίας να αναλάβει ενεργό ρόλο μετά την αμερικανική αποχώρηση. Το Αφγανιστάν εξάλλου ήταν ένα από τα βασικά θέματα στην ατζέντα του Τούρκου υφυπουργού Εξωτερικών, Σεντάτ Ονάλ, στις πολιτικές διαβουλεύσεις που είχε, στις 16 και 17 Σεπτεμβρίου, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Νέα διελκυστίνδα Αθήνας-Αγκυρας

Στη σκιά όλης αυτής της διπλωματικής κινητικότητας καταγράφεται η αυξανόμενη ένταση στα ανοικτά της Κρήτης αλλά και την τουρκική ενόχληση από τη διακήρυξη στην πρόσφατη συνάντηση των EUMED9 που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα.

Μάλιστα, σε ανακοίνωση του τουρκικού ΥΠΕΞ η διακήρυξη χαρακτηρίστηκε μεροληπτική, χωρίς όραμα και αποσυνδεδεμένη από την πραγματικότητα. «Καλούμε τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που την υπέγραψαν να εγκαταλείψουν την μόνοπλευρη στάση τους. Ακολουθούν την Ελλάδα και την Κύπρο τυφλά υπό το πρόσχημα της αλληλεγγύης» σημείωνε μεταξύ άλλων η ανακοίνωση.

Στη διακήρυξη της Συνόδου υπογραμμίζεται με σαφήνεια η αντίθεση των εννέα ευρωπαϊκών χωρών της Μεσογείου απέναντι σε οποιαδήποτε απόπειρα εργαλειοποίησης του μεταναστευτικού, ο σεβασμός της ακεραιότητας της Κύπρου αλλά και η αδήριτη ανάγκη για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών με ειρηνικό τρόπο.

«Μια ειρηνική, σταθερή, ασφαλής και ευημερούσα Μεσόγειος συνιστά στρατηγική προτεραιότητα της ΕΕ», τόνισαν οι εννέα ηγέτες των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου στην πολιτική διακήρυξή τους.

Επιπλέον, οι κινήσεις της Τουρκίας να παρενοχλήσει και να εκδώσει αντι-navtex για τη δράση του ερευνητικού πλοίου Nautical Geo μεταξύ Κρήτης και Κάσου προκάλεσε την αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών.

Με εντολή του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Δένδια, δόθηκαν οδηγίες στην ελληνική πρεσβεία στην Άγκυρα να πραγματοποιήσει έντονο διάβημα διαμαρτυρίας αναφορικά με την παρενόχληση του ερευνητικού πλοίου Nautical Geo, καθώς και την έκδοση παράτυπης τουρκικής navtex.

Το γαλλικών συμφερόντων υπό σημαία Μάλτας ερευνητικό πλοίο «Nautical Geo», που διεξάγει έρευνες μεταξύ Κρήτης και Κάσου, στο πλαίσιο της χαρτογράφησης της πιθανής πορείας του αγωγού East Med, εμποδίζεται από τουρκικά πολεμικά κάθε φορά που βρίσκεται πέραν των χωρικών υδάτων (6 ν.μ.).

Η ελληνική πλευρά είχε εκδώσει Navtex για έρευνες μεταξύ 16 και 22 Σεπτεμβρίου με την Τουρκία να προχωρήσει σε αντι-NAVTEX, βάσει της οποίας η Αθήνα δεν έχει δικαιοδοσία έξω από τα έξι ναυτικά μίλια ανατολικά της Κρήτης.