Εργασιακό νομοσχέδιο: Τι προβλέπεται για 8ωρο, υπερωρίες και διευθέτηση χρόνου εργασίας

Το εργασιακό νομοσχέδιο θα εισαχθεί στις αρμόδιες επιτροπές προς επεξεργασία την Τρίτη και αναμένεται να ψηφιστεί από την Ολομέλεια την Πέμπτη 17 Ιουνίου.

«Το νομοσχέδιο αντιμετωπίζει σύγχρονα, πραγματικά προβλήματα των εργαζομένων και ιδιαίτερα των γυναικών και των νέων, αποκαθιστά αδικίες, καταργεί αναχρονιστικές ρυθμίσεις, προσαρμόζει το πλαίσιο της εργασιακής νομοθεσίας στις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές», αναφέρει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εργασίας.

Πιο συγκεκριμένα, αυξάνεται το πλαφόν των υπερωριών στις 150 ώρες ετησίως -από 96 ώρες που είναι σήμερα- στη βιομηχανία και 120 ώρες στους λοιπούς κλάδους. Σε επιχειρήσεις στις οποίες εφαρμόζεται συμβατικό ωράριο εργασίας έως 40 ώρες την εβδομάδα, ο εργαζόμενος μπορεί να απασχολείται πέντε επιπλέον ώρες την εβδομάδα κατά την κρίση του εργοδότη (υπερεργασία).

Οι ώρες αυτές υπερεργασίας αμείβονται με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 20% και δεν συνυπολογίζονται στα επιτρεπόμενα όρια υπερωριακής απασχόλησης.

Μισθωτοί απασχολούμενοι υπερωριακώς δικαιούνται για κάθε ώρα νόμιμης υπερωρίας, έως τρεις ώρες ημερησίως και μέχρι τη συμπλήρωση 150 ωρών ετησίως, αμοιβή ίση με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40%.

Ωράριο - Υπερωρίες - Διευθέτηση χρόνου εργασίας

Οκτάωρο: Αναδιατυπώνεται για νομοτεχνικούς λόγους η διάταξη με την οποία επιβεβαιώνεται και νομικά η ισχύς του 8ωρου/5θήμερου/40ωρου, όπως εφαρμόζεται σήμερα.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, «επί της ουσίας πάντως δεν υπάρχει καμία απολύτως αλλαγή στα ζητήματα αυτά σε σχέση με το μέχρι σήμερα ισχύον καθεστώς».

Διευθέτηση του χρόνου εργασίας: Προβλέπεται μια βελτίωση νομοτεχνικής φύσης που δεν αλλάζει την αρχική ρύθμιση του νομοσχεδίου και επίσης διευκρινίζεται ότι το ωράριο εργασίας στο πλαίσιο συστήματος διευθέτησης του χρόνου εργασίας θα δηλώνεται και στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ.

Επίσης, όπως αναφέρει στην ανακοίνωσή του το υπουργείο Εργασίας, θεσπίζεται:

• Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας που αποτελεί πρωτοποριακό εργαλείο ελέγχου της αδήλωτης και υποδηλωμένης εργασίας.
• Η δυνατότητα 4ήμερης εργασίας την εβδομάδα στο πλαίσιο της διευθέτησης του χρόνου εργασίας.
• Η χορήγηση του διαλείμματος μετά από 4 ώρες εργασίας (αντί για 6 ώρες)
• Η αύξηση των επιτρεπόμενων υπερωριών στις 150 ώρες το χρόνο και εξίσωση σε βιομηχανία και λοιπούς κλάδους όπως συμβαίνει στην Ευρώπη (Σήμερα είναι: 96 ώρες/έτος στη βιομηχανία και 120 ώρες/έτος στις μη βιομηχανικές επιχειρήσεις). Παράλληλα αυξάνεται η αμοιβή για τις υπερωρίες για τις οποίες δεν τηρούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες έγκρισης και ορίζεται στο καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120% (από 80% που ίσχυε ως τώρα)
• Η επέκταση της δυνατότητας εργασίας τις Κυριακές με την ισχύουσα αυξημένη αμοιβή στους κλάδους που έχουν ήδη ανακοινωθεί.

Οι κυριότερες ρυθμίσεις αναλυτικά

Συλλογικό εργατικό/ συνδικαλιστικό δίκαιο

Απαγόρευση παράνομης απεργίας: Ορίζεται ότι εάν κριθεί παράνομη απεργία ή στάση εργασίας που έχει κηρυχθεί από πρωτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση, δεν επιτρέπεται (μια πρακτική που ακολουθείτο σε ορισμένες περιπτώσεις μέχρι σήμερα), η κήρυξη απεργίας από την αντίστοιχη δευτεροβάθμια ή τριτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση για το ίδιο θέμα.

Αστική ευθύνη συνδικαλιστών: Προστίθεται διάταξη σύμφωνα με την οποία τόσο οι συνδικαλιστές που πραγματοποιούν καταλήψεις, αποκλεισμούς, ή ασκούν βία, εμποδίζοντας τους εργαζόμενους που δεν συμμετέχουν στην απεργία να εργαστούν, όσο και η συνδικαλιστική τους οργάνωση, θα έχουν αστική ευθύνη. Η ευθύνη δεν βαραίνει το σύνολο των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου αλλά εκείνους που προβαίνουν σε αυτές τις πράξεις, ενώ η καταβολή αποζημίωσης προϋποθέτει την άσκηση αγωγής από την θιγόμενη επιχείρηση.

Ποσοστό εγγυημένης υπηρεσίας: Η ελάχιστη εγγυημένη υπηρεσία κατά τη διάρκεια απεργιών στην κοινή ωφέλεια, ορίζεται κατ’ αρχήν σε 33 %, αλλά προβλέπεται ότι μπορεί να μειωθεί με ΚΥΑ που εκδίδουν ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και ο καθ’ ύλην αρμόδιος Υπουργός κατόπιν τεκμηριωμένου αιτήματος ή συμφωνίας των κοινωνικών εταίρων. Σε περίπτωση που δεν επέλθει η συμφωνία για το προσωπικό ελάχιστης εγγυημένης υπηρεσίας, η διαφορά παραπέμπεται στη μεσολάβηση του ΟΜΕΔ.

Προστασία συνδικαλιστών: Η αγωγή για να κριθεί εάν ένας συνδικαλιστής έχει απολυθεί εγκύρως συζητείται με τις ίδιες ταχύτατες διαδικασίες που ισχύουν σε περίπτωση αγωγής για την κήρυξη μιας απεργίας ως παράνομης. Η ανάγκη για ταχεία εκδίκαση της υπόθεσης προκύπτει από το ότι εάν ο απολυθείς δικαιωθεί μετά από χρόνια, θα έχει αποκλεισθεί από τη συνδικαλιστική δράση. Επίσης απλοποιείται η ειδοποίηση των συνδικαλιστικών στελεχών για τη λήψη συνδικαλιστικής άδειας, η οποία θα πρέπει να λαμβάνει χώρα είτε μία εβδομάδα πριν τη λήψη της άδειας όταν είναι εκ των προτέρων γνωστός ο λόγος, είτε, σε όλως έκτακτες περιπτώσεις, ακριβώς πριν τη λήψη της (διαγράφηκε μια τρίτη ενδιάμεση περίπτωση).

ΕΓΣΣΕ: Προστέθηκε ότι με Εθνικές Γενικές Συλλογικές Συμβάσεις μπορεί να καθορίζονται και μισθολογικοί όροι, οι οποίοι ισχύουν μόνο για τους συμβαλλόμενους στη σύναψη της ΕΓΣΣΕ, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο ν. 4093/2012.

ΣΣΕ: Η μη κωδικοποίηση των συλλογικών συμβάσεων δεν θα επιφέρει την ακύρωση της συλλογικής σύμβασης που υπεγράφη, όπως προβλεπόταν στο σχέδιο στη δημόσια διαβούλευση, αλλά απλώς δεν θα ισχύουν οι παλαιοί όροι συλλογικών συμβάσεων που δεν κωδικοποιήθηκαν.

Μητρώο συνδικαλιστικών οργανώσεων: Διευκρινίστηκαν οι συνέπειες από τη μη καταχώριση των στοιχείων -και επικαιροποίηση αυτών- των συνδικαλιστικών οργανώσεων στο σχετικό μητρώο (ΓΕΜΗΣΟΕ).
Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης ότι προϋπόθεση για κήρυξη απεργίας και εκλογή Διοικητικού Συμβουλίου είναι να υπάρχει διαθέσιμο σύστημα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας ενώ απαγορεύει την ενίσχυση συνδικαλιστικών οργανώσεων από εργοδότες και κόμματα.

Σε δηλώσεις του με αφορμή την κατάθεση του νομοσχεδίου ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Κωστής Χατζηδάκης, επισημαίνει:

«Το νομοσχέδιο για την προστασία της εργασίας είναι ένα μεγάλο βήμα μπροστά. Η Ελλάδα ακολουθεί τις πολιτικές των πιο προηγμένων ευρωπαϊκών χωρών και αυτό δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από κανέναν. Συνδυάζουμε την προώθηση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας με την προστασία των εργαζομένων. Προτάσσουμε το βασικό ζήτημα της αγοράς εργασίας που είναι η μαύρη και υποδηλωμένη εργασία και το αντιμετωπίζουμε με την ψηφιακή κάρτα εργασίας και με τη νέα, Ανεξάρτητη Διοικητική Αρχή της Επιθεώρησης Εργασίας. Μεταφέρουμε επιτυχημένες ευρωπαϊκές πρακτικές σε μια σειρά από θέματα όπως οι υπερωρίες, η λειτουργία ορισμένων κλάδων τις Κυριακές, η διευθέτηση του χρόνου εργασίας, η ενίσχυση των γονικών αδειών, η αντιμετώπιση της βίας και της σεξουαλικής παρενόχλησης στην εργασία, η τηλεργασία, η προστασία των εργαζομένων στα delivery και στα courier, η εξίσωση των αποζημιώσεων για τους εργατοτεχνίτες με αυτές των υπαλλήλων. Εισάγουμε παράλληλα μια σειρά ρυθμίσεις για διαφάνεια στο συνδικαλισμό και μέτρα τα οποία, ενώ προστατεύουν ασφαλώς το δικαίωμα στην απεργία, προστατεύουν εξίσου το κοινωνικό σύνολο από αντίστοιχες καταχρήσεις. Είναι ένα νομοσχέδιο εκσυγχρονισμού του εργατικού δικαίου, που δίνει δύναμη τόσο στον εργαζόμενο, όσο και στην οικονομία».