Τσίπρας: Να επενδύσουμε στη νέα γενιά - Νέο παραγωγικό μοντέλο καινοτομίας και βιωσιμότητας

Τα Βασικά σημεία της ομιλίας του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ ήταν τα εξής: :

«Το πρόβλημα: Η χώρα έχει στη διάθεση της ένα υψηλότατης κατάρτισης εξειδικευμένο δυναμικό το οποίο αδυνατεί να εντάξει στο παραγωγικό της μοντέλο.

Η απάντηση της κυβέρνησης σήμερα εντείνει το πρόβλημα: Ένα παραγωγικό σχέδιο παντελώς αναντίστοιχο με τις ανάγκες μιας οικονομίας που επενδύει στη γνώση και την προστιθέμενη αξία. Και ταυτόχρονα ρυθμίσεις για την εργασία που διαμορφώνουν ένα ακόμα σκληρότερο πλαίσιο εκμετάλλευσης.

Υπάρχει λοιπόν ένας μεγάλος αριθμός επιστημόνων οι οποίοι σύμφωνα με κάθε κριτήριο είναι άριστοι, και για τους οποίους δεν υπάρχει μία σταθερή πολιτική ως προς το μέλλον τους.

Σήμερα πάρα πολλοί νέες και νέοι επιστήμονες εργάζονται σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα κάτω από ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες και χωρίς να υπάρχει ένα ομογενοποιημένο καθεστώς εργασιακών όρων.

Δημιουργείται η εξής κατάσταση. Από τη μία έχουμε επιστήμονες άνεργους, υποαμειβόμενους, εργαζόμενους σε τελείως άλλο αντικείμενο από το επιστημονικό τους πεδίο και από την άλλη κόσμο ο οποίος έφυγε στο εξωτερικό για να βρει καλύτερες συνθήκες. Το θέμα του brain drain αποτελεί ένα ιδιαίτερα οξυμένο πρόβλημα για την χώρα μας.»

Λόγοι φυγής

Στη συνέχεια, ο κ. Τσίπρας αναφέρθηκε στους λόγους φυγής: Αναξιοκρατία, νεποτισμός, γραφειοκρατία. Κυρίως όμως οφείλεται στην αναντιστοιχία προσφοράς και ζήτησης εργασίας που οδηγεί τους εξειδικευμένους επιστήμονες σε υψηλά ποσοστά ανεργίας, υποαπασχόλησης, ετεροαπασχόλησης, κτλ. Οι λόγοι φυγής αυτών όμως είναι παράλληλα και οι λόγοι που ταλαιπωρούν και αυτούς που έκαναν την επιλογή να μείνουν εδώ και να παλέψουν για κάτι καλύτερο.

Σε τι οφείλεται η αναντιστοιχία προσφοράς και ζήτησης εργασίας; Εδώ υπάρχει ένας μύθος, στα όρια της συκοφαντίας μιας ολόκληρης γενιάς ελλήνων επιστημόνων. Δεν είναι το πρόβλημα ότι «παράγουμε περισσότερους πτυχιούχους απ’ όσους θα έπρεπε» που λέει η κυβέρνηση της ΝΔ και χαράσσει πολιτική σε αυτή την κατεύθυνση. Η Ελλάδα άλλωστε είναι κοντά στο μέσο όρο της ΕΕ και των χωρών του ΟΟΣΑ.

Οφείλεται κυρίως στην περιορισμένη ζήτηση για πτυχιούχους γιατί οι επιχειρήσεις δεν παράγουν σύνθετα προϊόντα και υπηρεσίες. Χαρακτηριστικό ότι έχουμε: Χαμηλό ποσοστό απασχολούμενων σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας στο σύνολο απασχολούμενων, χαμηλό ποσοστό εξαγωγών αγαθών υψηλής τεχνολογίας, περιορισμένες δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη, παρά τις εξαιρετικά σημαντικές αυξήσεις που καταφέραμε εμείς.

Το έργο του ΣΥΡΙΖΑ

Ο κ. Τσίπρας μίλησε ακόμα για το έργο της κυβέρνησής του:

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ είχε μια συγκροτημένη πολιτική για τη συγκράτηση αλλά και την επιστροφή του εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού στους εξής άξονες:

-Ενίσχυση Ακαδημαϊκής - Ερευνητικής Αριστείας (Υποτροφίες για υποψήφιους διδάκτορες –διδάκτορες- μεταδιδάκτορες, Στήριξη των νέων ερευνητών και τη δημιουργία ερευνητικών ομάδων /ΕΛΙΔΕΚ, IKY, ΥΠ.ΟΙ.ΑΝ), στήριξη της απασχόλησης - επιχειρηματικότητας - καινοτομίας (Ενίσχυση της αυτοαπασχόλησης πτυχιούχων τριτοβάθμιας, Νεοφυών Επιχειρήσεων, της Ε&Α σε επιχειρήσεις- Ερευνώ- Δημιουργώ- Καινοτομώ, της καινοτομίας και της Επιχειρηματικότητας στα Πανεπιστήμια / ΥΠ.ΟΙ.ΑΝ, ΥΠΠΕΘ).

Οι προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ

Ο Αλέξης Τσίπρας υπογράμμισε:

Δεσμευόμαστε με συγκεκριμένες προτάσεις για τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα.

Οι δικές μας προτεραιότητες από δω και πέρα: Ένα νέο σύγχρονο παραγωγικό μοντέλο στη βάση της καινοτομίας και της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Η δική μας θεώρηση εκκινεί από την αξιοποίηση όλου αυτού του ανθρώπινου δυναμικού.

Πρώτο επίπεδο είναι η επένδυση στην έρευνα και την γνώση. Ειδικά σήμερα, που αποδείχτηκε ότι χωρίς της επιστήμη θα ήμασταν σε ένα πλήρες οικουμενικό αδιέξοδο. Και επίσης, στον διεθνή καταμερισμό μετά την πανδημία, είναι σαφές ότι προβάδισμα θα έχουν οι χώρες που μπορούν να παράξουν προστιθέμενη αξία.

Δεύτερο επίπεδο είναι πώς αλλάζουμε το παραγωγικό μοντέλο για να «κουμπώσει» πάνω του το δυναμικό που διαθέτουμε. Δεν μπορεί η Ελλάδα να έχει σήμερα το ίδιο παραγωγικό μοντέλο με προηγούμενες δεκαετίες όταν ο εργασιακός της πληθυσμός ήταν κατά τελείως διαφορετικός.

Για παράδειγμα, δηλαδή, σχεδιάζουμε μια οικονομία στην οποία το ζήτημα της δίκαιης πράσινης μετάβασης είναι κεντρικό. Εκεί θα χρειαστούμε τον κόσμο που είναι ειδικευμένος στα ζητήματα αυτά. Υπάρχει κόσμος που έχει ειδικευτεί στα ζητήματα των νέων αγροτικών καλλιεργειών, τις ΑΠΕ, τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων, την μετατροπή των κτηρίων σε eco-friendly, κ.α. Το ίδιο και στο κομμάτι της ψηφιακής μετάβασης. Υπάρχει κόσμος που μπορεί να δουλέψει στον ιδιωτικό τομέα, αλλά και το κυριότερο να φτιάξει νέα εγχειρήματα, νέες επιχειρήσεις στον κλάδο αυτό. Επίσης σημαντικό, το κράτος μπαίνει σε μια διαδικασία ψηφιακής εξέλιξης. Είναι παράλογο, το κράτος να ζει εσαεί με outsourcing στον τομέα αυτό, όταν το ίδιο παράγει μέσα από τα πανεπιστήμια του, τους δικούς του experts. Το ίδιο και στον τομέα του πολιτισμού, που έχει υποτιμηθεί εγκληματικά πόσο μπορεί να συμβάλει στην αναπτυξιακή πορεία του τόπου. Αντί να τσιμεντώνουμε την Ακρόπολη, καλό θα ήταν να δούμε πώς θα αξιοποιήσουμε τους διδάκτορες της ιστορίας και της αρχαιολογίας, πώς θα αναβαθμίσουμε τους χώρους πολιτισμού, τα μνημεία και τα μουσεία. Είναι πολλές οι πτυχές που μπορούμε να συζητήσουμε. Το βασικό επαναλαμβάνω είναι αν αυτοί οι άνθρωποι είναι στο επίκεντρο ή τους θεωρούν πλεονάζον προσωπικό.

Τρίτο επίπεδο είναι το εργασιακό. Πρέπει να αποκατασταθεί ένα αίσθημα ασφάλειας, ώστε να απελευθερωθεί όλη η δημιουργικότητα και η γνώση που σήμερα καταπιέζεται σε 10ωρα για 700 ευρώ. Στη χώρα με τη μεγαλύτερη ανεργία της ΕΕ και κυρίως στους νέους, η κυβέρνηση επιλέγει να φέρει ένα νομοσχέδιο πλήρους απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων που καταργεί το 8ωρο και θεσμοθετεί το 10ωρο, μειώνει τους μισθούς μέσα από τις απλήρωτες υπερωρίες και την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και διευκολύνει αθρόες απολύσεις. Βάζει τους όρους για μία νέα γενιά ανέργων, υποαμειβόμενων νέων επιστημόνων και εν τέλει για νέο κύμα brain drain.

Το κοινωνικό ζήτημα

Κλείνοντας, ο κ. Τσίπρας επισήμανε:

Τέλος, είναι και το κοινωνικό ζήτημα. Σήμερα στην Ελλάδα γίνεται μια προσπάθεια ακύρωσης ενός κοινωνικού συμβολαίου δεκαετιών, στη βάση του οποίου κάθε πολίτης μπορεί μέσω της μόρφωσης και των σπουδών του να ζήσει μια καλύτερη ζωή.

Σήμερα στοχοποιούνται συλλήβδην, πανεπιστήμια, φοιτητές, ερευνητές, διδακτορικοί την ώρα μάλιστα που η κυβέρνηση πετά 25.000 νέους και νέες εκτός πανεπιστημίων, με το νέο σύστημα πρόσβασης στα ΑΕΙ. Αυτή είναι μια εξέλιξη καταστροφική για το μέλλον της χώρας.

Εμείς θα είμαστε στον αντίποδα της. Θεωρούμε ότι ο μόνος τρόπος για να έχει αυτή η χώρα μέλλον και να πάψει να μοιάζει με τον Σίσσυφο όπου κάθε δεκαετία θα προσπαθεί να επουλώσει τις πληγές της προηγούμενης, είναι να επενδύσει στις πιο παραγωγικές της γενιές για να πετύχει τρεις θεμελιώδεις στόχους: Οικονομική ανάπτυξη, κοινωνική συνοχή, περιβαλλοντική ισορροπία.