Προσχέδιο συμπερασμάτων ΕΕ: «Στρογγυλεμένες» διατυπώσεις για Τουρκία

Το προσχέδιο του κείμενου που τέθηκε ενώπιον των υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ δεν ικανοποιεί τις θέσεις της Ελλάδας και της Κύπρου, αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες, καθώς η διατύπωση έχει «αμβλυνθεί» υπέρ των τουρκικών θέσεων σε σχέση με την πιο ισορροπημένη προσέγγιση που είχε προτείνει ο ύπατος εκπροσώπου της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική.

Το κείμενο θα τεθεί επί τάπητος στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 25ης και 26ης Μαρτίου που θα πραγματοποιηθεί με τηλεδιάσκεψη.

Υπενθυμίζεται ότι ακόμη και η πιο «ισορροπημένη» έκθεση Μπορέλ είχε ελλείψεις, «όπως παραδείγματος χάριν το casus belli, οι αναφορές σε τουρκικές παραβατικότητες, όπως ο τρόπος διατύπωσης για τα Βαρώσια ή ευθείες παραβιάσεις του Διεθνούς Δικαίου για τη Θάλασσα, της UNCLOS» όπως είχε δηλώσει χτες, Δευτέρα, κατά την άφιξή του στο Συμβούλιο ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας. Ο ίδιος πάντως υπογράμμισε ότι «οφείλουμε να κρατήσουμε το θετικό: η Ευρώπη προσλαμβάνει την Τουρκία ως πρόβλημα και προτείνει τη διπλή ατζέντα», δηλαδή τα θετικά μέτρα αλλά και τη δυνατότητα λήψης μέτρων.

Το προσχέδιο των συμπερασμάτων, που έφερε στο φως της δημοσιότητας το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων (ΚΥΠΕ), σύμφωνα με πληροφορίες απορρίπτεται από τη Λευκωσία, η οποία το θεωρεί προβληματικό όσον αφορά στην προσέγγιση της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι της Άγκυρας.

Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, που συμμετείχε σήμερα μέσω τηλεδιάσκεψης στη συνεδρίαση του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, τόνισε πως «μόνο αν η Τουρκία αποδείξει με συνέπεια την ευρωπαϊκή της πορεία και απέχει από προκλητικές ενέργειες μπορεί να υπάρξει θετική ατζέντα».

«Η θετική ατζέντα δεν θα πρέπει να λειτουργήσει ως επιβράβευση της Τουρκίας απλά επειδή επέστρεψε στο τραπέζι των διερευνητικών επαφών με την Ελλάδα, αλλά να ανταποκρίνεται σε μια συνεπή ευθυγράμμισή της με τις ευρωπαϊκές αξίες και το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Η Τουρκία πρέπει να αποδείξει την προθυμία της να επιλύσει τις διαφορές μέσω του διαλόγου και σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο. Και πρέπει να το κάνει με μόνιμο, ειλικρινή, συνεπή τρόπο» είπε ο κ. Βαρβιτσιώτης.

Το προσχέδιο συμπερασμάτων

Το προσχέδιο του κειμένου συμπερασμάτων, όπως αυτό δημοσιεύτηκε από το ΚΥΠΕ, αναφέρει ότι αν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις διατηρήσιμης αποκλιμάκωσης, τα κράτη μέλη δεσμεύονται να χρησιμοποιήσουν τα μέσα και τις επιλογές που διαθέτουν για να υπερασπιστούν τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της ΕΕ.

Κατά τα άλλα, ανοίγει το δρόμο για εκσυγχρονισμό της συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης με την Τουρκία, κάνει λόγο για επανέναρξη διαλόγων υψηλού επιπέδου με την Τουρκία, υπό την προϋπόθεση ότι η τρέχουσα αποκλιμάκωση θα διατηρείται, βάζει την Τουρκία στη θέση του συνομιλητή για τη Λιβύη. Το κείμενο καλεί επίσης την Κομισιόν να διερευνήσει τον τρόπο ενίσχυσης της συνεργασίας με την Τουρκία σχετικά με τις επαφές μεταξύ των ανθρώπων και την κινητικότητα, γεγονός που «κλείνει το μάτι» στην Αγκυρα, όσον αφορά στο αίτημά της για κατάργηση της βίζας στους Τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν στην ΕΕ.

Υπάρχει επίσης ευρεία αναφορά στο μεταναστευτικό και το προσφυγικό, με έμφαση στη συνεργασία με την Τουρκία στους τομείς αυτούς.

Για το Κυπριακό επαναλαμβάνεται απλώς η δέσμευση για μια συνολική διευθέτηση του προβλήματος και την επανάληψη των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών.

Τέλος, καλείται ο ύπατος εκπρόσωπος, Ζοζέπ Μπορέλ, να προετοιμάσει μία διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο, ικανοποιώντας το αίτημα του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Αναλυτικά, το προσχέδιο του κειμένου συμπερασμάτων, που δημοσίευσε το ΚΥΠΕ, αναφέρει:

1. "Πραγματοποιήσαμε μια συζήτηση για την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο και για τις σχέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία και σημειώσαμε την κοινή ανακοίνωση σχετικά με την «κατάσταση των πολιτικών, οικονομικών και εμπορικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας» που εκπόνησε ο Ύπατος Εκπρόσωπος και η Κομισιόν όπως ζήτησε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο".
2. "Υπενθυμίζουμε το στρατηγικό ενδιαφέρον της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο και στην ανάπτυξη μιας συνεργασίας και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία. Χαιρετίζουμε την πρόσφατη αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω της διακοπής των παράνομων δραστηριοτήτων γεώτρησης, της επανάληψης διμερών συνομιλιών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και της ανανεωμένης εμπλοκής στο Κυπριακό υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών"
3. "Υπό την προϋπόθεση ότι η τρέχουσα αποκλιμάκωση διατηρείται και υπόκειται στις καθιερωμένες προϋποθέσεις που ορίζονται στα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, προκειμένου να ενισχυθεί περαιτέρω η πρόσφατα πιο θετική δυναμική, η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να συνεργαστεί με την Τουρκία για να ενισχύσει τη συνεργασία σε έναν αριθμό τομέων κοινού ενδιαφέροντος και λαμβάνουν περαιτέρω αποφάσεις κατά τη σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Ιούνιο:

α) σχετικά με την οικονομική συνεργασία, καλούμε το Συμβούλιο να εργαστεί για μια εντολή εκσυγχρονισμού της Τελωνειακής Ένωσης, διασφαλίζοντας την αποτελεσματική εφαρμογή της σε όλα τα κράτη μέλη και καλούμε παράλληλα την Επιτροπή να ξεκινήσει συνομιλίες με την Τουρκία για να αντιμετωπίσει τις τρέχουσες δυσκολίες στην εφαρμογή της·

β) συμφωνούμε περαιτέρω να ξεκινήσουμε διαλόγους υψηλού επιπέδου με την Τουρκία σε θέματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, όπως η δημόσια υγεία, το κλίμα και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, καθώς και περιφερειακά θέματα όπως η Λιβύη, με στόχο την προώθηση του κοινού ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Τουρκίας στην ειρήνη και τη σταθερότητα στο περιβάλλον τους, και καλούν όλους τους παράγοντες να συμβάλουν θετικά στην επίλυση των περιφερειακών κρίσεων·

γ) καλούμε την Κομισιόν να διερευνήσει τον τρόπο ενίσχυσης της συνεργασίας με την Τουρκία σχετικά με τις επαφές μεταξύ των ανθρώπων και την κινητικότητα.

4. "Επαναβεβαιώνουμε την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε περίπτωση ανανεωμένων προκλήσεων ή μονομερών ενεργειών κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, να χρησιμοποιήσουν τα μέσα και τις επιλογές που διαθέτει για να υπερασπιστούν τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της."
5. "Εκτιμούμε τη φιλοξενία περίπου 4 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων από την Τουρκία και συμφωνούμε ότι η βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους πρόσφυγες και τις κοινότητες υποδοχής θα συνεχιστεί. Καλούμε την Κομισιόν να προτείνει στο Συμβούλιο ένα χρηματοδοτικό πλαίσιο για τη συνέχιση της χρηματοδότησης των Σύρων προσφύγων στην Τουρκία, την Ιορδανία και τον Λίβανο."
6. "Όσον αφορά τη διαχείριση της μετανάστευσης, καλούμε την Κομισιόν να διερευνήσει την ενίσχυση της συνεργασίας με την Τουρκία για να διασφαλίσει την περαιτέρω εφαρμογή της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, ιδίως σε τομείς όπως η προστασία των συνόρων, η καταπολέμηση της παράνομης μετανάστευσης και η αύξηση της επανεισδοχής μεταναστών."
7. "Υπενθυμίζουμε τα προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και παραμένουμε πλήρως δεσμευμένοι για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού. Προσβλέπουμε στην επανάληψη των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, στις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συμμετάσχει ως παρατηρητής."
8. "Καλούμε τον Ύπατο Εκπρόσωπο να προχωρήσει στις εργασίες της Πολυμερούς Διάσκεψης για την Ανατολική Μεσόγειο."
9. "Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα επανέλθει στο θέμα αυτό κατά τη σύνοδό του τον Ιούνιο."