H Tουρκία εκβίαζει την Ευρώπη και "απειλεί" την Ελλάδα με ανθρωπιστική κρίση

Όλα αυτά, τη στιγμή που χιλιάδες πρόσφυγες στην Ειδομένη αλλά και στα κέντρα φιλοξενίας σε όλη τη χώρα, δεν γνωρίζουν τι επιφυλάσσει η επόμενη ημέρα σε αυτούς και τις οικογένειές τους.

Χαρακτηριστικές του κλίματος ήταν οι δηλώσεις του Ολλανδού πρωθυπουργού, προεδρεύοντος της Ε.Ε., ο οποίος προειδοποίησε για ανθρωπιστική κρίση στην Ελλάδα αν η Σύνοδος δεν καταλήξει σε συμφωνία. Αντιπροσωπευτική της κατάστασης ήταν η φράση «δεν υπάρχει εναλλακτική από την συμφωνία με την Τουρκία».

Από την άλλη πλευρά, πολλές ευρωπαϊκές χώρες, με προεξάρχουσα την Αυστρία δεν θέλουν να βάλουν «νερό στο κρασί τους» και παραμείνουν οχυρωμένες πίσω από το κλείσιμο του Βαλκανικού Δρόμου. Αναμένεται να γίνει σκληρό παζάρι στο ευρωπαϊκό πεδίο και στη συνέχεια με την Τουρκία, στην προγραμματισμένη για το πρωί της Παρασκευής, στη συνάντηση των Ντόναλντ Τουσκ και Ζαν Κλοντ Γιούνκερ με τον Αχμέτ Νταβούτογλου.

Σύμφωνα με δήλωση Τούρκου αξιωματούχου στο Reuters, η γείτονα χώρα θα διαπραγματευτεί με τους Ευρωπαίους στη βάση της συμφωνίας που είχε επιτευχθεί στην προηγούμενη Σύνοδο και αναφέρει ότι δεν θα πρέπει να επιτραπεί σε χώρες όπως η Κύπρος να εμποδίσουν την επίτευξη συμφωνίας. Στον αντίποδα αυτών των θέσεων ήταν οι δηλώσεις του Προέδρου της Κύπρου Νίκου Αναστασιάδη.

«Yπάρχουν εμπόδια, αλλά ελπίζω ότι στη διάρκεια των συζητήσεων που θα γίνουν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα υπάρξει συμβιβασμός. Φυσικά, η Κύπρος δεν είναι το εμπόδιο. Σε ό,τι μας αφορά, από την αρχή θέσαμε την προϋπόθεση ότι κάθε υποψήφια χώρα πρέπει να υλοποιήσει τις δικές της υποχρεώσεις.

» Και είναι φανερό ότι δυστυχώς, ως τώρα, η Τουρκία δεν έχει υλοποιήσει τις υποχρεώσεις της, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Άγκυρας και το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο. Συνεπώς, πιστεύω ότι ίσως να υπάρξουν εναλλακτικές οι οποίες να μας δίδουν διέξοδο. Θα πρέπει να περιμένετε ως αύριο» δήλωσε.

Σε ερώτηση αν θα έκανε χρήση βέτο, ο κ. Αναστασιάδης απάντησε: «Ασφαλώς, εφόσον η Τουρκία δεν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της δεν έχουμε άλλη επιλογή.»

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος συνοδεύει στις Βρυξέλλες τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, υποστήριξε ότι «η Κύπρος δεν δέχεται πιέσεις, ούτε βολιδοσκοπείται ως προς τη στάση της στο θέμα των ενταξιακών κεφαλαίων της Τουρκίας».

Χαρακτηριστική της διάστασης απόψεων που παρατηρείται μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας, είναι η δήλωση του Βέλγου πρωθυπουργού, Σαρλ Μισέλ, που τόνισε πως "η Τουρκία έχει ζητήσει πολλά, δεν δέχομαι διαπραγματεύσεις που συνιστούν εκβιασμό".

Ο Αλέξης Τσίπρας βασίζεται στη στήριξη της Άγκελα Μέρκελ και του Φρανσουά Ολάντ για τις ελληνικές επιδιώξεις, κυρίως όσον αφορά στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου επανεισδοχής και την επιτάχυνση της διαδικασίας μετεγκατάστασης των προσφύγων.

"Αδημονώ να καταλήξουμε σε μια αξιόπιστη συμφωνία έτσι ώστε να μπορέσουμε να μειώσουμε ή ακόμη και να άρουμε τις παράνομες ροές μεταναστών από την Τουρκία προς τα ελληνικά νησιά, αλλά ταυτοχρόνως να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ένα νομικό πλαίσιο στιβαρό έτσι ώστε να μπορέσουν οι πρόσφυγες από την Τουρκία να προσεγγίσουν την Ευρώπη εν γένει", τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής.

Η Άγκελα Μέρκελ από την πλευρά της, τόνισε πως όλοι όσοι εισέρχονται παράνομα στην Ελλάδα θα πρέπει να επιστρέφονται στην Τουρκία.

Προσερχόμενος στη Σύνοδο ο Ντέιβιντ Κάμερον τόνισε πως "θα στηρίξουμε την επανεισδοχή των μεταναστών στην Τουρκία όταν μπαίνουν στα ελληνικά νησιά", ενώ ο Βέρνερ Φάιμαν από την πλευρά του τόνισε πως όλες οι παράνομες οδοί πρέπει να κλείσουν. Θα δεχτούμε πρόσφυγες, αλλά όχι όσους μπαίνουν παράνομα, ξεκαθάρισε ο αυστριακός καγκελάριος.

Από την πλευρά του ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ τόνισε πως για να γίνει δεκτό το αίτημα της Τουρκίας για απελευθέρωση της βίζας πρέπει να γίνουν σεβαστά και τα 72 κριτήρια που απαιτούνται.

Στη συνάντηση που είχε με τους ηγέτες της Γερμανίας και της Γαλλίας, λίγο πριν την έναρξη της Συνόδου Κορυφής, ο Αλέξης Τσίπρας έθεσε στο τραπέζι του διαλόγου τέσσερις βασικούς άξονες.

Πρώτον, την άσκηση πίεσης στην Τουρκία για μείωση των ροών μέσα από την εφαρμογή του σχεδίου δράσης και την αποτελεσματικότερη λειτουργία της επιχείρησης του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο.

Δεύτερον, την εφαρμογή του διμερούς πρωτοκόλλου επανεισδοχής.

Τρίτον, την επιτάχυνση της μετεγκατάστασης και την εφαρμογή ενός αξιόπιστου συστήματος επανεγκατάστασης από την Τουρκία.

Τέταρτον, τη στήριξη της Ελλάδας μέσω παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας και οικονομικής ενίσχυσης.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι τρεις ηγέτες εκτίμησαν πως έχουν σημειωθεί σημαντικά βήματα για μια καλή, λειτουργική και αποτελεσματική συμφωνία με την Τουρκία. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, η Ελλάδα ζήτησε πίστωση χρόνου για την εφαρμογή της συμφωνίας και τεχνική υποστήριξη, έτσι ώστε να λειτουργήσει με αξιόπιστο τρόπο το ελληνικό σύστημα ασύλου, ενώ συμφωνήθηκε πως όλες οι διαδικασίες που θα απορρέουν από τη συμφωνία θα είναι νόμιμες, συμβατές με το διεθνές δίκαιο και τη συνθήκη της Γενεύης.

Την αισιοδοξία ότι θα επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας στη Σύνοδο Κορυφής για το προσφυγικό, εξέφρασαν οι πρόεδροι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και Μάρτιν Σουλτς.

Ο Ζ. Κ. Γιούνκερ τόνισε πως η υπό διαμόρφωση συμφωνία είναι απολύτως σύμφωνη με το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο και διασφαλίζει την ατομική εξέταση καθενός που αιτείται άσυλο. Επιπλέον, ο πρόεδρος της Επιτροπής, τόνισε πως κανένας δεν πρέπει να αφεθεί μόνος του σε αυτήν την κρίση.

Από την πλευρά του ο Μ. Σουλτς υπογράμμισε πως υπάρχει ανάγκη για μια ευρωπαϊκή συμφωνία που θα σέβεται τα διεθνή πρότυπα και θα σπάει το επιχειρηματικό μοντέλο των διακινητών. Επιπλέον, χαιρέτισε την ανάλυση της Επιτροπής ότι είναι νομικά αποδεκτή η υπό διαμόρφωση συμφωνία, ενώ κάλεσε όλα τα κράτη-μέλη να συμμετάσχουν στα προγράμματα μετεγκατάστασης και επανεγκατάστασης. “Είναι εντυπωσιακό πως κάποια κράτη-μέλη επιτίθενται με κριτικό τρόπο στις λύσεις που προτείνουμε αλλά δεν δέχονται να πάρουν πρόσφυγες”, ανέφερε χαρακτηριστικά.

Πριν την Σύνοδο Κορυφής είχαν τηλεφωνική επικοινωνία ο πρόεδρος της πΓΔΜ, Γκιόργκε Ιβάνοφ με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, κατά τη διάρκεια της οποίας συζητήθηκε τόσο η κατάσταση στα ελληνοσκοπιανά σύνορα με τους πρόσφυγες, όσο και το αίτημα της πΓΔΜ για ευρωπαϊκή συνδρομή για το θέμα.

Την ελπίδα ότι τα εμπόδια θα ξεπεραστούν και θα υπάρξει συμβιβασμός στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, εξέφρασε από τις Βρυξέλλες, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, προσερχόμενος στη Σύνοδο του ΕΛΚ. «Υπάρχουν εμπόδια, αλλά ελπίζω ότι στη διάρκεια των συζητήσεων που θα γίνουν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο θα υπάρξει συμβιβασμός. Φυσικά, η Κύπρος δεν είναι το εμπόδιο» δήλωσε.

«Σε ότι μας αφορά, από την αρχή θέσαμε την προϋπόθεση ότι κάθε υποψήφια χώρα πρέπει να υλοποιήσει τις δικές της υποχρεώσεις. Και είναι φανερό ότι δυστυχώς, ως τώρα, η Τουρκία δεν έχει υλοποιήσει τις υποχρεώσεις της, σύμφωνα με το Πρωτόκολλο της Άγκυρας και το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο. Συνεπώς, πιστεύω ότι ίσως να υπάρξουν εναλλακτικές οι οποίες να μας δίδουν διέξοδο. Θα πρέπει να περιμένετε ως αύριο», πρόσθεσε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

To προσχέδιο της συμφωνίας

Σύμφωνα με όσα μετέδωσε το βράδυ της Τετάρτης το πρακτορείο Reuters το προσχέδιο πάνω στο οποίο θα συζητήσουν σήμερα οι αρχηγοί των κρατών αποτελείται από 8 σημεία. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα καταλήξουν σε ένα κοινό κείμενο, επί του οποίου θα συνεχιστεί η συζήτηση αύριο με τον τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου. Σύμφωνα με το προσχέδιο:

1. Όλοι οι νέοι παράνομοι μετανάστες που έρχονται από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά θα επιστρέφονται στην Τουρκία. Όλοι οι μετανάστες που έρχονται στα νησιά θα καταγράφονται και όσοι δεν κάνουν αίτηση ασύλου ή εκείνοι των οποίων η αίτηση ασύλου απορρίπτεται θα επιστρέφονται στην Τουρκία.

Τουρκία και Ελλάδα, με την συνδρομή των θεσμών και οργάνων της ΕΕ, θα λάβουν τα απαραίτητα μέτρα και θα συμφωνήσουν διμερώς σε κάθε αναγκαία ρύθμιση, συμπεριλαμβανόμενης και της παρουσίας Τούρκων αξιωματούχων στα ελληνικά νησιά, για να διασφαλιστεί η συνεργασία και η ομαλή λειτουργία των ρυθμίσεων αυτών. Τα έξοδα θα καλυφθούν από την ΕΕ. Οι μετανάστες που βρίσκονται ήδη στα ελληνικά νησιά θα μεταφερθούν σε κέντρα υποδοχής στην ηπειρωτική Ελλάδα.

2. Για κάθε Σύρο που θα επιστρέφεται από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία, άλλος Σύρος θα επανεγκαθίσταται από την Τουρκία στην ΕΕ. Προτεραιότητα θα δίνεται σε μετανάστες που δεν έχουν προσπαθήσει να μπουν παράνομα ή δεν έχουν μπει στο παρελθόν παράνομα στην ΕΕ. Σε περίπτωση που καλυφθούν οι θέσεις προσφύγων που έχουν προβλεφθεί, θα αναθεωρηθεί ο μηχανισμός.

3. Η Τουρκία θα λάβει όλα τα αναγκαία μέτρα να εμποδίσει τη δημιουργία νέων θαλάσσιων ή χερσαίων μεταναστευτικών οδών από την Τουρκία στην ΕΕ και θα συνεργαστεί με γειτονικές χώρες και την ΕΕ για το σκοπό αυτό.

4. Όταν έχουν σταματήσει ή τουλάχιστον μειωθεί σημαντικά οι παράνομοι είσοδοι μεταξύ της Τουρκίας και της ΕΕ, θα ενεργοποιηθεί το Εθελοντικό Σχέδιο Ανθρωπιστικής Εισόδου και τα μέλη της ΕΕ θα συνδράμουν σε εθελοντική βάση στο σχέδιο αυτό.

5. Θα επιταχυνθεί η διαδικασία κατάργησης της βίζας για Τούρκους υπηκόους που ταξιδεύουν στην ΕΕ το αργότερο μέχρι το τέλος του Ιουνίου του 2016.

6. Η ΕΕ, σε συνεργασία με την Τουρκία, θα επιταχύνει την καταβολή της αρχικής χορήγησης των 3 δισεκατομμυρίων ευρώ για τους πρόσφυγες στην Τουρκία και θα διασφαλίσει χρηματοδότηση για άτομα που βρίσκονται υπό προσωρινή προστασία στην Τουρκία, πριν το τέλος Μαρτίου. Το ανώτατο όριο που μπορεί να δοθεί στην Τουρκία από την ΕΕ για τους πρόσφυγες είναι άλλα 3 δις ευρώ, μέχρι το τέλος του 2018.

7. Η ΕΕ, σε συνεργασία με την Τουρκία, θα προετοιμαστεί για την απόφαση του ανοίγματος νέων κεφαλαίων στις διαπραγματεύσεις για ένταξη στην ΕΕ το συντομότερο δυνατόν, βάσει των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του περασμένου Οκτωβρίου. (Το Κεφάλαιο 17 άνοιξε τον περασμένο Δεκέμβριο.)

8. Η ΕΕ και τα μέλη της θα συνεργαστούν με την Τουρκία σε κάθε κοινή προσπάθεια για την βελτίωση των ανθρωπιστικών συνθηκών μέσα στη Συρία η οποία θα επιτρέψει στον πληθυσμό της χώρας και τους πρόσφυγες να ζήσουν σε περιοχές που είναι περισσότερο ασφαλείς.