Εμβόλιο κορωνοϊού: Στην κόψη του ξυραφιού ΕΕ, Μ. Βρετανία και AstraZeneca

Η ανακοίνωση της εταιρίας ότι μέχρι το τέλος του Μάρτη θα παραδώσει 60% λιγότερα εμβόλια από τα συμφωνηθέντα με την ΕΕ, προκάλεσε μια πολύ σοβαρή κρίση που ξεπέρασε τα υγειονομικά όρια και εξελίχθηκε σε μείζον πολιτικό ζήτημα. Η απόφαση της
ΕΕ να ενεργοποιήσει το άρθρο 16 της Συνθήκης για το Brexit, εμποδίζοντας τις εξαγωγές εμβολίων από την Ιρλανδία προς τη Μεγάλη Βρετανία, προκάλεσε θύελλα σε Μπέλφαστ, Δουβλίνο και Λονδίνο. Πέρα από αυτό καθαυτό το ζήτημα των εμβολίων, η απόφαση της ΕΕ τίναζε με το «καλημέρα» ένα από τα πιο βασικά σημεία της συμφωνίας του Brexit αλλά και της ειρηνευτικής διαδικασίας στη Βόρεια Ιρλανδία: Επανέφερε δηλαδή το «σκληρό» σύνορο μεταξύ της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας και της Βόρειας Ιρλανδίας.

Τελικά κάτω από τη γενική κατακραυγή, η ΕΕ έκανε στροφή 180 μοιρών και πήρε πίσω την απόφαση. Μάλιστα το Bloomberg χρεώνει την αστοχία προσωπικά στην επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Ο μηχανισμός

Αυτό που δεν πήρε πίσω η ΕΕ ήταν ο «μηχανισμός διαφάνειας κι ελέγχου» για τις εξαγωγές εμβολίων από κράτη-μέλη σε τρίτες χώρες. Πλέον απαιτείται άδεια για να γίνουν τέτοιες εξαγωγές, κάτι που σημαίνει ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να μπει stop. Αναμφίβολα το μέτρο αποτελεί τον ορισμό του «εμβολιαστικού εθνικισμού» κι επαναφέρει έναν ιδιότυπο οικονομικό προστατευτισμό.

Επιπλέον, σύμφωνα με την Guardian, η ΕΕ πιέζει την AstraZeneca να διοχετεύσει στην ηπειρωτική Ευρώπη ποσότητες εμβολίων που παρασκευάζονται στη Μεγάλη Βρετανία. Υπενθυμίζεται ότι η ΕΕ έχει ήδη πληρώσει στην AstraZeneca 300 εκατομμύρια ευρώ. Ωστόσο, η Μεγάλη Βρετανία είχε κάνει την παραγγελία τα 3 μήνες νωρίτερα και θεωρεί ότι έχει προτεραιότητα στην προμήθεια εμβολίων.

Οι δηλώσεις

Ο υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας, Κλεμάν Μπον, έκανε μια δήλωση αναφορικά με το εμβόλιο της AstraZeneca που είναι ενδεικτική του κλίματος:

«Εάν υπάρχει ένα βιομηχανικό πρόβλημα, αυτό μπορεί να γίνει, το κατανοούμε. Όμως, εάν υπάρξει μια προτίμηση προς τους Βρετανούς, αυτό είναι ένα πρόβλημα. Πρόκειται για σοβαρές κατηγορίες, επομένως δεν γίνονται ελαφρά τη καρδία. Δεν λέω ότι υπάρχει ένα πρόβλημα, όμως εάν είχαμε ένα πρόβλημα και ευνοούσαν άλλους προορισμούς, άλλες χώρες από εμάς, εκεί θα υπερασπιζόμασταν τα συμφέροντά μας, με πιθανές κυρώσεις, όπως η ακύρωση παραγγελιών από το συγκεκριμένο εργαστήριο.»

Ο Κλεμάν Μπον είπε ακόμα ότι «Θα υπερασπιστώ με νύχια και με δόντια αυτό το ευρωπαϊκό πλαίσιο στην αγορά των εμβολίων. Φανταστείτε τι θα γινόταν εάν κάθε ευρωπαϊκή χώρα έκανε τα τηλεφωνήματά της για να διαπραγματευτεί τις δόσεις, δεν θα κερδίζαμε υποχρεωτικά από αυτόν τον ανταγωνισμό. Θα ήταν ο πόλεμος στην Ευρώπη, ενδεχομένως ακόμη και κυριολεκτικά.»

Από τη μεριά της, η βρετανίδα υπουργός Εμπορίου Λιζ Τρας δήλωσε, σύμφωνα με το ΑΠΕ, ότι:

«Είναι ζωτικής σημασίας να κρατήσουμε ανοιχτά τα σύνορα, αντιστεκόμαστε στον εθνικισμό των εμβολίων και στον προστατευτισμό. Είμαστε ικανοποιημένοι που η ΕΕ παραδέχτηκε ότι η επίκληση του Άρθρου 16. Ήταν ένα λάθος και δεν θα το ακολουθήσει αυτό. Είμαστε απολύτως πεπεισμένοι ότι μπορούμε να συνεχίσουμε την υλοποίηση του προγράμματός μας. Έχουμε λάβει την διαβεβαίωση της ΕΕ ότι δεν θα διαταραχθούν οι προμήθειες των εμβολίων με βάση τα συμβόλαια.»

Θα υπάρξει συνέχεια, είναι σίγουρο.