«Στα σκοινιά» ΗΠΑ - Τουρκία μετά τις κυρώσεις για τους S 400 - Σε επιφυλακή η Αθήνα

Είναι φανερό πως η απόφαση της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών να προχωρήσει στην επιβολή κυρώσεων εναντίον της συμμάχου χώρας της στο ΝΑΤΟ, της Τουρκίας, για την αγορά του ρωσικού πυραυλικού συστήματος αεράμυνας, αυξάνει την ένταση μεταξύ των δύο χωρών δρομολογώντας ένα «ντόμινο» σημαντικών εξελίξεων.

Οι κυρώσεις απευθύνονται κατά του προέδρου Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας της τουρκικής Προεδρίας της Δημοκρατίας Ισμαήλ Ντεμίρ και εναντίον τριών ακόμη Τούρκων εργαζομένων της, όπως ανακοίνωσε το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών και περιλαμβάνουν πάγωμα περιουσιακών στοιχείων και περιορισμούς χορήγησης ταξιδιωτικών θεωρήσεων.

Επίσης, απαγορεύεται η έκδοση από τις ΗΠΑ αδειών εξαγωγών και εξουσιοδοτήσεων στην Τουρκική Αμυντική Βιομηχανία SSB.

Κι ενώ πολλοί είναι αυτοί που επισημαίνουν ότι η αμερικανική κυβέρνηση έκανε ό,τι δίστασε να κάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση πριν από λίγες ημέρες, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών χαρακτήρισε τις αμερικανικές κυρώσεις «ανεξήγητες» αφού η Ουάσινγκτον, όπως τόνισε η Άγκυρα, απέρριψε επανειλημμένα την προσφορά της να δημιουργηθεί μια κοινή ομάδα εργασίας.

Σε απάντηση στις κυρώσεις, η Άγκυρα υποστηρίζει ότι ο ισχυρισμός των ΗΠΑ ότι οι S-400 θα δημιουργήσουν πρόβλημα στα συστήματα του ΝΑΤΟ, στερείται τεχνικής βάσης, ενώ κατηγορεί την Ουάσινγκτον ότι αρνήθηκε να αποδεχθεί «την πρότασή μας για επίλυση του ζητήματος μέσω διαλόγου και διπλωματίας».

Η Τουρκία προειδοποίησε επίσης ότι «θα λάβει τα απαραίτητα μέτρα ενάντια σε αυτήν την απόφαση», η οποία αναπόφευκτα θα επηρεάσει τις διμερείς σχέσεις.

Αίσθηση προκαλεί και ο ιδιαίτερα επιθετικός τόνος του τουρκικού ΥΠΕΞ στην κατακλείδα πρόταση της ανακοίνωσης:

«Καλούμε τις ΗΠΑ να αναθεωρήσουν το σοβαρό λάθος τους και να ανακαλέσουν την απόφασή τους το συντομότερο δυνατό».

Ερντογάν: Δεν μας σταματούν οι κυρώσεις

Νωρίτερα, παρά το ράπισμα από τις ΗΠΑ και τις προειδοποιήσεις από την ΕΕ, ο Ταγίπ Ερντογάν συνέχιζε στους οικείους προκλητικούς του τόνους.

Σε ομιλία του μετά το υπουργικό συμβούλιο, διεμήνυσε ότι οι κυρώσεις δεν αποθαρρύνουν την Τουρκία από τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων της.

«Μας θλίβει η ενίσχυση της ρητορικής των κυρώσεων, όμως οι πιέσεις δεν θα σταματήσουν την Άγκυρα από την πολιτική που εξυπηρετεί τα συμφέροντά της», διεμήνυσε ο Τούρκος πρόεδρος.

«Τα μέτρα δεν θα σταματήσουν τις προσπάθειές μας να υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματά μας», προσέθεσε.

Πομπέο: Είχαμε προειδοποιήσει

Νωρίτερα, η δήλωση του Αμερικανού ΥΠΕΞ, Μάικ Πομπέο, ήταν απολύτως σαφής.

Ο κ. Πομπέο κατέστησε σαφές ότι η επιβολή των κυρώσεων στην Τουρκία ήρθε ως απότοκο του κινδύνου που συνιστούν οι S-400 τόσο για την ασφάλεια της στρατιωτικής τεχνολογίας και του προσωπικού των ΗΠΑ όσο και το ίδιο το ΝΑΤΟ συνολικά.

Είπε χαρακτηριστικά ο κ. Πομπέο:

«Σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβάλλουν κυρώσεις ενάντια στη Διεύθυνση Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκικής Δημοκρατίας (SSB), σύμφωνα με το Άρθρο 231 του Νόμου CAATSA (Νόμος για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής Μέσω Κυρώσεων) για τη συνειδητή εμπλοκή σε μια σημαντική συναλλαγή με τη Rosoboronexport, την κύρια εταιρεία εξαγωγής όπλων της Ρωσίας, που προμήθευσε το σύστημα πυραύλων εδάφους-αέρος S-400. Οι κυρώσεις περιλαμβάνουν απαγόρευση όλων των αμερικανικών αδειών εξαγωγής και αδειών στην SSB και πάγωμα περιουσιακών στοιχείων και περιορισμούς θεώρησης στον Ισμαήλ Ντεμίρ, πρόεδρο της SSB και άλλους αξιωματικούς της SSB.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες κατέστησαν σαφές στην Τουρκία στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο και σε πολλές περιστάσεις ότι η αγορά του συστήματος S-400 θα έθετε σε κίνδυνο την ασφάλεια της αμερικανικής στρατιωτικής τεχνολογίας και του προσωπικού των ΗΠΑ και θα παρείχε σημαντικά κεφάλαια στον αμυντικό τομέα της Ρωσίας, καθώς και πρόσβαση των Ρώσων στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις και την αμυντική βιομηχανία. Ωστόσο, η Τουρκία αποφάσισε να προχωρήσει στην προμήθεια και τη δοκιμή των S-400, παρά τη διαθεσιμότητα εναλλακτικών, διαλειτουργικών συστημάτων του ΝΑΤΟ για την κάλυψη των αμυντικών της απαιτήσεων. Αυτή η απόφαση είχε ως αποτέλεσμα την αναστολή της Τουρκίας και την εν αναμονή της απομάκρυνσης από την παγκόσμια συνεργασία F-35 Joint Strike Fighter.

Η σημερινή δράση στέλνει ένα σαφές μήνυμα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα εφαρμόσουν πλήρως το Άρθρο 231 της CAATSA και δεν θα ανεχθούν σημαντικές συναλλαγές με τους τομείς της άμυνας και των μυστικών πληροφοριών της Ρωσίας. Προτρέπω επίσης την Τουρκία να επιλύσει αμέσως το πρόβλημα των S-400 σε συντονισμό με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Τουρκία είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος και ένας σημαντικός περιφερειακός εταίρος ασφάλειας για τις Ηνωμένες Πολιτείες και επιδιώκουμε να συνεχίσουμε την παραγωγική μας συνεργασία δεκαετιών στον τομέα της άμυνας, αφαιρώντας το εμπόδιο της κατοχής της Τουρκίας των S-400 το συντομότερο δυνατό».

Σε ανάρτησή του στο Twitter, ο Μάικ Πομπέο, αναφέρει:

«Παρά τις προειδοποιήσεις μας, η Τουρκία προχώρησε στην αγορά και τη δοκιμή του συστήματος των S-400 από τη Ρωσία. Οι σημερινές κυρώσεις αποδεικνύουν ότι οι ΗΠΑ θα εφαρμόσουν πλήρως τον νόμο CAATSA. Δεν θα ανεχθούμε σημαντικές συναλλαγές με τον αμυντικό τομέα της Ρωσίας».

Ικανοποίηση του ελληνικού ΥΠΕΞ για τις κυρώσεις

Στον αντίποδα κινήθηκε η ελληνική πλευρά και ειδικότερα το υπουργείο Εξωτερικών, το οποίο εξέφρασε την ικανοποίησή της χώρας μας για την επιβολή κυρώσεων των ΗΠΑ εναντίον της Τουρκίας

Η ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών αναφέρει τα εξής:

«Η Ελλάδα, χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ, παρατηρεί με ικανοποίηση τη σημερινή ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ σχετικά με την επιβολή κυρώσεων εναντίον της Διεύθυνσης Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκικής Δημοκρατίας, στον Πρόεδρο της, καθώς και άλλα στελέχη της, σε εφαρμογή του Τμήματος 231 του Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act (CAATSA)».

Ρωσία - Λαβρόφ: Παράνομες οι κυρώσεις των ΗΠΑ έναντι της Τουρκίας

Ωστόσο, παρά τη θετική αντίδραση της χώρας μας έναντι των αμερικανικών κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας, η Αθήνα παραμένει σε επιφυλακή, γεγονός που αντικατοπτρίζεται από δύο πολύ σημαντικά στοιχεία:

• την κλιμακούμενη τουρκική προκλητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο και
• τις απειλές του Ρετζέπ Ερντογάν περί δυναμικής υπεράσπισης των τουρκικών συμφερόντων.

Προκαλεί η Άγκυρα: Αναγγέλλει με Navtex ασκήσεις με πραγματικά πυρά ανάμεσα σε Θάσο και Λήμνο

Ακάρ: Oι Navtex της Ελλάδας είναι σε πλήρη αντίθεση με τις αρχές καλής γειτονίας

Τουρκία: Νέες Navtex για αποστρατικοποίηση έξι νησιών του Αιγαίου

Είναι χαρακτηριστική, άλλωστε, η δήλωση που έκανε την Κυριακή από το βήμα της Βουλής ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Παναγιωτόπουλος, ο οποίος τόνισε ότι οι Ένοπλες Δυνάμεις βρίσκονται σε αυξημένη επιτήρηση λόγω της συνεχιζόμενης τουρκικής προκλητικότητας.

«Με τη γείτονα πιο προκλητική και εξοπλισμένη εμείς δεν το ρισκάρουμε», είπε χαρακτηριστικά.

Η τοποθέτηση του κ. Παναγιωτόπουλου εδράζεται στο γεγονός ότι και οι τρεις Κλάδοι στο Πεντάγωνο διατηρούν το καθεστώς επιφυλακής, παραμένοντας στον ύψιστο βαθμό επιχειρησιακής ετοιμότητας.

Στρατιωτικές πηγές ανέφεραν πως υπάρχει ανησυχία ότι η Άγκυρα ενδεχομένως να προσπαθήσει να προκαλέσει, ακόμη και μέσα στις επόμενες ώρες μια κατάσταση κρίσης στην Ανατολική Μεσόγειο.

Μάλιστα, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, ο στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος έχει δώσει σαφείς εντολές άμεσης αποκατάστασης τυχόν προβλημάτων και επαναφοράς σε πλήρη επιχειρησιακή κατάσταση όλων των μέσων και οπλικών συστημάτων με ετοιμότητα άμεσης αντίδρασης όταν και όπου απαιτηθεί.

Άλλωστε, όπως επισημαίνουν εδώ και αρκετό καιρό στρατιωτικοί και διπλωματικοί αναλυτές, μέχρι την επίσημη αλλαγή ηγεσίας στις ΗΠΑ τα πράγματα παραμένουν εξαιρετικά ρευστά.