Στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης Ελλάδα και Αλβανία για τις θαλάσσιες ζώνες

Μετά τη συνάντηση, ο κ. Δένδιας δήλωσε: «Έχοντας εξετάσει ενδελεχώς το ζήτημα, συμφωνήσαμε να προχωρήσουμε Ελλάδα και Αλβανία από κοινού στην υποβολή του ζητήματος αυτού στη διεθνή δικαιοσύνη, στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Η συμφωνία αυτή βασίζεται στη σταθερή προσήλωση των δύο χωρών στη διεθνή νομιμότητα και την αρχή της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών.»

Ο υπουργός Εξωτερικών προσέθεσε ότι:

«Αναφερθήκαμε επίσης στη συμφωνία Ελλάδας και Αλβανίας το 1996 και συμφωνήσαμε ότι αυτή η συμφωνία χρειάζεται εμβάθυνση και ενδυνάμωση. Να προχωρήσουμε από κοινού σε μια νέα συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών και να οργανώσουμε G2G συνάντηση και μηχανισμό μεταξύ των δύο φίλων χωρών».

Το εμπόλεμο

Οι δύο πλευρές συζήτησαν επίσης τα ζητήματα του εμπόλεμου που αποτελεί, όπως σημείωσε ο κ. Δένδιας, έναν «αναχρονισμό», αλλά δήλωσε βέβαιος για την επίλυσή του. Συζήτησαν επίσης για τα μέλη της μειονότητας και το πνεύμα που πρέπει να διέπει τις σχέσεις καλής γειτονίας.

«Δεν πρέπει να χάσουμε άλλο καιρό. Έχουμε καταφέρει στις σχέσεις μας πολλά και σε εμάς εναπόκειται να πάμε τις σχέσεις μας ακόμη πιο μπροστά. Είδα με χαρά τις προόδους που η αλβανική πλευρά έχει κάνει στους τομείς των θεμάτων που αφορούν την ελληνική μειονότητα», τόνισε και εκτίμησε ότι «όλα μπορούν και είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν στο πλαίσιο της θετικής μας ατζέντας».

Τέλος, είπε ότι η είσοδος της Αλβανίας στην ΕΕ είναι κοινός στόχος, ενώ υπενθύμισε ότι η Ελλάδα υποστηρίζει σταθερά την ευρωπαϊκή πορεία των Δυτικών Βαλκανίων.

Το ιστορικό

Τον Απρίλιο του 2009 ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής και η Υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη υπέγραψαν στην Αλβανία τη συμφωνία για την ΑΟΖ και τα θαλάσσια σύνορα. Ο κ. Καραμανλής, μετά την υπογραφή της συμφωνίας μίλησε στο Κοινοβούλιο της γειτονικής χώρας. Με βάση τη συμφωνία οριοθετείτο η υφαλοκρηπίδα και οι άλλες θαλάσσιες ζωνών, τις οποίες δικαιούνται οι δύο χώρες, βάσει των διατάξεων του Διεθνούς Δικαίου. Η συμφωνία βασίστηκε, όπως δήλωσαν οι επικεφαλής των δύο κρατών, στις διατάξεις της Συμβάσεως του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και στην αρχή της λεγομένης «μέσης γραμμής».

Πριν φτάσουν σε συμφωνία οι δύο χώρες είχαν προηγηθεί σχεδόν τρία χρόνια εντατικές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας και Αλβανίας. Μετά από δύο μήνες, και μετά τις εκλογές στη γειτονική χώρα, η αντιπολίτευση έστειλε τη Συμφωνία στο Αλβανικό Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο την ακύρωσε ισχυριζόμενο ότι ήταν ετεροβαρής.

Το Μάιο του 2015 τη στιγμή που βρισκόταν σε εξέλιξη ο διαγωνισμός για την έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στο Ιόνιο, η Αλβανία με ρηματική διακοίνωση προς το Υπουργείο Εξωτερικών, αμφισβητούσε την οριοθέτηση της ΑΟΖ στα θαλάσσια σύνορά μας. Ζητούσε μάλιστα να μην επιτραπεί η έρευνα στο οικόπεδο 1 ισχυριζόμενη ότι η αυτό καταλαμβάνει μέρος της Αλβανικής υφαλοκρηπίδας.

Στη συνέχεια, επί υπουργία του Νίκου Κοτζιά, συνεχίστηκαν οι διαπραγματεύσεις με εντατικό ρυθμό και οι δύο χώρες έφτασαν πολύ κοντά σε συμφωνία.

Η εισαγγελική έρευνα

Να σημειωθεί ότι στην Αλβανία είχε γίνει εισαγγελική έρευνα κατά της επιτροπής εμπειρογνωμόνων που συμμετείχαν στη διαμόρφωση της αρχικής συμφωνίας. Η προσφυγή στον εισαγγελέα είχε γίνει από το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας τον Μάιο 2014, δηλαδή λίγους μήνες μετά την ανάληψη των κυβερνητικών ηνίων από το Σοσιαλιστικό Κόμμα του Έντι Ράμα. Τα μέλη της επιτροπής κατηγορούνταν για παραβίαση του αλβανικού Ποινικού Κώδικα (άρθρο 210), σύμφωνα με τον οποίο είναι ποινικώς κολάσιμη η υπογραφή διακρατικών συμφωνιών που παραχωρούν εθνικό έδαφος και προκαλούν βλάβη στην ακεραιότητα της χώρας. Τελικά η προσφυγή τέθηκε στο αρχείο.

Η εισαγγελική έρευνα χαρακτηρίστηκε τότε ως ενέργεια επιβεβαίωσης της συνεπούς πατριωτικής στάσης του πρωθυπουργού Έντι Ράμα στο θέμα αυτό, εφόσον ήταν ο ίδιος που, τον Οκτώβριο 2009, (δηλαδή έξι μήνες μετά την υπογραφή της συμφωνίας από τις δύο κυβερνήσεις), από τη θέση τότε του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, προσέφυγε στο Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας.

Διαβάστε αναλυτικά: Τα κρυφά μονοπάτια στην ακύρωση της ελληνοαλβανικής συμφωνίας για την ΑΟΖ