ΔΕΘ 2020: Τα μηνύματα που έστειλε ο Τσίπρας

Με μια ομιλία που διήρκησε περισσότερο από μία ώρα και μια συνέντευξη Τύπου που ξεπέρασε τις τέσσερις ώρες, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ παρουσίασε όσο πιο διεξοδικά γινόταν τις θέσεις του κόμματος του. Σίγουρα έδειξε ότι έχει… μεγάλες αντοχές αφού φάνηκε πρόθυμος να συνεχίσει τη συνέντευξη ακόμα και μετά τις 4 ώρες -τελικά ο Νάσος Ηλιόπουλος στην πρώτη του εμφάνιση ως εκπρόσωπος Τύπου, σήμανε τη λήξη.

Σίγουρα η παρουσία Τσίπρα στη Θεσσαλονίκη ήταν μια εξωστρεφής κίνηση η οποία σε συνδυασμό με τις αλλαγές προσώπων στην Κουμουνδούρου σηματοδοτεί πιθανόν μια νέα περίοδο για την αξιωματική αντιπολίτευση. Προς το παρόν, ο ΣΥΡΙΖΑ έχει πετύχει τα εσωκομματικά του να βγουν από την ατζέντα -να δούμε βέβαια πόσο θα κρατήσει αυτό…

Ο ρόλος του κράτους

Το βασικό στοιχείο των παρεμβάσεων Τσίπρα ήταν η προσπάθειά του να χαράξει μια διαχωριστική ιδεολογική γραμμή ανάμεσα στο κόμμα του και τη Νέα Δημοκρατία, με σημείο διαφοροποίησης το ρόλο του κράτους στην οικονομία, τόσο ως προς την προάσπιση της κοινωνικής δικαιοσύνης όσο και ως προς τη λειτουργία του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Για τον Αλέξη Τσίπρα η ενεργοποίηση του κράτους μπορεί να αποτελέσει βασικό μέσο για την έξοδο από την κρίση. Συγκεκριμένα, είπε:

«Η πανδημία έδειξε με τον πλέον έντονο τρόπο τα όρια ενός μοντέλου που θεωρούσε ότι η αγορά σε ελεύθερη λειτουργία μπορεί να έχει τη βέλτιστη λύση, να βρίσκει πάντοτε τη βέλτιστη λύση. Έδειξε επίσης τα όρια ενός μοντέλου που καταδίκαζε και απαξίωνε την κρατική παρέμβαση και εξυμνούσε τια τα πάντα την ιδιωτική πρωτοβουλία. Το μοντέλο δηλαδή που με θρησκευτική ευλάβεια σχεδόν ασπάζεται η Νέα Δημοκρατία.

Εδώ και λίγους μήνες ακόμη και οι πιο πιστοί οπαδοί αυτού του μοντέλου γυρνούν το βλέμμα τους με αγωνία πια προς το κράτος για να τους προστατεύσει. Το κράτος που μέχρι χθες χλεύαζαν. Η έννοια του δημόσιου αγαθού, λοιπόν, επιστρέφει. Όχι ως πολιτική θέση, αλλά ως αντικειμενική ανάγκη για την επιβίωση και για την πρόοδο των κοινωνιών μας.»

Το Δημόσιο στις τράπεζες

Ιδιαίτερα για το τραπεζικό σύστημα, ο κ. Τσίπρας υπογράμμισε ότι:

«Το Δημόσιο αξιοποιώντας τις μετοχές του, σε μια τουλάχιστον από τις συστημικές τράπεζες, να έχει και τον απόλυτο έλεγχο του μάνατζμεντ. Ώστε σε συνδυασμό με τη Δημόσια Αναπτυξιακή Τράπεζα, να επιβάλει τη διαφάνεια, να διευκολύνει επιτέλους την παροχή ρευστότητας προς τις επιχειρήσεις και να δώσει την απαιτούμενη πνοή προς την ελληνική οικονομία.

Στη συνέντευξη Τύπου διευκρίνισε ότι:

«Δεν βάζω κάποιο θέμα εθνικοποίησης. Βάζω θέμα να ασκήσει το ελληνικό δημόσιο τα δικαιώματά του βάση των μετοχών που κατέχει στις συστημικές τράπεζες οι οποίες έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί αρκετές φορές με χρήματα του ελληνικού δημοσίου. Δεν μιλάμε για εθνικοποίηση, αλλά δεν μιλάμε και για ανάποδο σοσιαλισμό. Σοσιαλισμό των πλουσίων και των τραπεζών.»

Τα 11 μέτρα

Ο κ. Τσίπρας επανέλαβε την άποψή του ότι η κυβέρνηση πρέπει να φανεί πιο γενναιόδωρη ως προς τις παροχές της σε εργαζόμενους κι επιχειρήσεις, προκειμένου να ανακοπεί η κρίση. Πρότεινε μάλιστα 11 άμεσα μέτρα:

1. Ενίσχυση του ΕΣΥ άμεσα με 15.000 μόνιμες προσλήψεις.
2. Ενίσχυση των δημόσιων σχολείων, άμεσα, με 15.000 μόνιμες προσλήψεις εκπαιδευτικών.
3. Κάλυψη από το κράτος του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών και του 40% του μισθού των εργαζομένων, με υποχρέωση καταβολής του υπόλοιπου 60% του μισθολογικού κόστους από την επιχείρηση.
4. Εισόδημα έκτακτης ανάγκης σε όσους έχουν πληγεί οικονομικά από την πανδημία, για όσο διαρκεί η κρίση. 400€ για το πρώτο ενήλικο μέλος του νοικοκυριού, 200€ για κάθε πρόσθετο ενήλικο μέλος και 100€ για κάθε παιδί.
5. Μη επιστρεπτέα ενίσχυση στις επιχειρήσεις.
6. Μείωση του ΦΠΑ στην εστίαση στο 6%, στον χαμηλότερο συντελεστή, για όσο διαρκεί η κρίση.
7. Επιδότηση του 40% του ενοικίου των πληττόμενων επιχειρήσεων, για όσο διαρκεί η κρίση.
8. Επιστροφή στους αγρότες του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο.
9. Μόνιμη κατάργηση, όχι παροδική, της εισφοράς αλληλεγγύης για όλα τα εισοδήματα έως 40.000€ και μείωση των συντελεστών για εισοδήματα από 40.000€ έως 65.000€.
10. Μόνιμη κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος.
11. Μόνιμη μείωση της προκαταβολής φόρου στο 50%. Ένα μόνιμο μέτρο που θα προσφέρει σημαντική ελάφρυνση στο σύνολο των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών.

Το κόστος

Ο κ. Τσίπρας επανέλαβε αρκετές φορές πως ό,τι προτείνει, είναι κοστολογημένο, εντός των ευρωπαϊκών κανόνων και συμβατό με τις δημοσιονομικές αντοχές:

«Σήμερα η κυβέρνηση έχει τη δημοσιονομική δυνατότητα διότι έχει 37 δισεκατομμύρια ευρώ στα αποθεματικά των δημόσιων ταμείων που εμείς αφήσαμε και έχει και πρόσβαση φθηνού δανεισμού.[…]Και εμείς δεν προτείνουμε πράγματα τα οποία βρίσκονται έξω από τη σφαίρα της λογικής, διότι άκουσα από ορισμένους ότι τα μέτρα που προτείνουμε δεν είναι κοστολογημένα. Είναι απολύτως κοστολογημένα. Μέχρι και το τελευταίο ευρώ.

Τρία δισεκατομμύρια ευρώ λιγότερο δηλαδή από το 2% του ΑΕΠ τα μόνιμα μέτρα τα οποία προτείνουμε. […]Και τα έκτακτα μέτρα, τα μέτρα έκτακτης ανάγκης που προτείναμε, δηλαδή όσο διαρκεί η κρίση, έχουν ένα κόστος περίπου 8 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το τέλος του έτους.»

Τα ελληνοτουρκικά

Απαντώντας στην ερώτηση του CNN Greece ο κ. Τσίπρας εξέφρασε την ικανοποίησή του για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών, αλλά άφησε αιχμές κατά του κ. Μητσοτάκη:

Είναι θετικό να υπάρξει επανεκκίνηση των διερευνητικών συνομιλιών. Εμείς πιστεύουμε αταλάντευτα ότι πρέπει να γίνει σοβαρή προσπάθεια, να προχωρήσουν οι διερευνητικές για την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ και αν αυτές δεν καταλήξουν, να πάμε σε Διεθνές Δικαστήριο. […]

Η κυβέρνηση οφείλει μια επίσημη ενημέρωση. Ξαφνικά, μετά από ένα μήνα, που το Oruc Reis, το τουρκικό ερευνητικό σκάφος δεν άφησε σπιθαμή προς σπιθαμή τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, νοτίως του Καστελόριζου, ξαφνικά αποσύρθηκε και ξεκινούν οι διερευνητικές. Πολύ ευχάριστο.

Υπήρξαν ανταλλάγματα γι’ αυτό; Είναι ένα ερώτημα. Ή ήταν μια ξαφνική απόφαση του Τούρκου Προέδρου; Μακάρι να είναι το δεύτερο.

Υπήρξε κάποια συμφωνία ή συνεννόηση στο Βερολίνο η οποία επανανεργοποιήθηκε; Και εάν ναι, ποια είναι αυτή; Ή δεν υπήρξε τίποτα εκεί;»

Διαφοροποίηση αλλά όχι επιστροφή

Συνοψίζοντας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο κ. Τσίπρας επιχείρησε στη Θεσσαλονίκη:

1. Να χαράξει διαχωριστικές γραμμές από τον κ. Μητσοτάκη, προβάλλοντας μια εναλλακτική πρόταση διαχείρισης της κρίσης και των ελληνοτουρκικών.

2. Ταυτόχρονα, θέλησε να στείλει το μήνυμα ότι παρά τις μεγάλες διαφορές του από τον κ. Μητσοτάκη, δεν επιστρέφει στο παρελθόν του, αλλά θα συνεχίσει σε μια πορεία με σαφή «σοσιαλδημοκρατικά» χαρακτηριστικά.

Το επόμενο διάστημα θα δούμε, αν έπεισε κιόλας.