Ελληνοτουρκικά: Αναζητώντας… pole position στην αφετηρία του διαλόγου

Αυτή τη διαδικασία θυμίζουν όσα συμβαίνουν τις τελευταίες μέρες στα ελληνοτουρκικά. Από τη μια μεριά, η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών γίνεται όλο και πιο πιθανή –με την επιφύλαξη που πρέπει να διατηρεί κάνεις πάντα για τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά. Από την άλλη, Αθήνα και Άγκυρα επιχειρούν να κερδίσουν την καλύτερη δυνατή θέση ή τουλάχιστον να εμποδίσουν την άλλη πλευρά να αποκτήσει πλεονέκτημα.

Η καχυποψία της Αθήνας

Οι σημερινές δηλώσεις του Στέλιου Πέτσα επιβεβαίωσαν τόσο την καχυποψία της κυβέρνησης απέναντι στον Ερντογάν όσο και την προσπάθειά στης να διασφαλίσει ότι η απόσυρση του Oruc Reis δεν θα έχει προσχηματικό χαρακτήρα, αλλά θα σηματοδοτήσει μια πραγματική αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο.

Μιλώντας στο Open, ο κ. Πέτσας είπε:

«Ο πρωθυπουργός, μιλώντας προχθές στο συνέδριο του Economist ανέφερε ότι υπάρχει επικοινωνία μεταξύ των συμβούλων του Πρωθυπουργού και του Τούρκου Προέδρου. Επομένως, είμαστε σε αυτήν τη φάση των συζητήσεων, οι οποίες είναι καλό να γίνονται -ιδίως τώρα που έχει δείξει η Τουρκία κάποια έμπρακτα σημάδια αποκλιμάκωσης- προκειμένου να προετοιμαστεί το έδαφος για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών. Ελπίζουμε να μην είναι προσχηματική αυτή η αποκλιμάκωση και να προχωρήσουμε στις διερευνητικές επαφές».

«Έχουμε πει ότι επιθυμούμε να ξαναπιάσουμε το νήμα των διερευνητικών επαφών για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών από εκεί που κόπηκε τον Μάρτιο του 2016», υπογράμμισε.

Οι κυρώσεις

Δεδομένου ότι η κυβέρνηση δεν έχει πειστεί για τις προθέσεις του Ερντογάν, επιμένει ότι πρέπει να παραμείνει ενεργή η απειλή των ευρωπαϊκών κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας. Οι κυρώσεις θα συζητηθούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 24 και 24 Σεπτεμβρίου. Ο κ. Πέτσας επισήμανε σχετικά:

«Πρέπει όμως να υπάρχει μία αξιόπιστη απειλή. Αν είναι προσχηματικό αυτό το οποίο κάνει η Τουρκία τις τελευταίες 10-15 μέρες τότε οποιαδήποτε κλιμάκωση μετά τη λήξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα πρέπει να οδηγεί σε κάποιας μορφής ενεργοποίηση των κυρώσεων».

«Ελπίζουμε ότι όλες οι χώρες έχουν καταλάβει ότι είναι σημαντικό να υπάρχει στο τραπέζι το πλαίσιο των κυρώσεων, ώστε να αναγκάζει την Τουρκία, -η οποία αντιμετωπίζει και προβλήματα στην οικονομία- να δει ότι το συμφέρον της είναι επιτέλους να προχωρήσουμε σε μία ειρηνική διευθέτηση και όχι σε ρητορικές απειλές ή σε κλιμακούμενες ενέργειες», σημείωσε

Σε ανάλογο τόνο ο Νίκος Δένδιας μετά τη συνάντησή του με τον Σλοβένο ΥΠΕΞ, Άντζε Λογκάρ, χαρακτήρισε θετικό σήμα από την Τουρκία την απόσυρση του ερευνητικού της σκάφους και των πολεμικών της πλοίων από την ελληνική υφαλοκρηπίδα. Προσέθεσε όμως ότι «θα πρέπει να βεβαιωθούμε ότι η Τουρκία εννοεί αυτή την προσέγγιση».

Και έτσι, και αλλιώς

Από την άλλη μεριά οι σημερινές δηλώσεις του Ταγίπ Ερντογάν ήταν «και έτσι, και αλλιώς. Ο Τούρκος Πρόεδρος είπε για την απόσυρση του Oruc Reis:

«Είναι ένα μήνυμα με νόημα. Για να ανοίξουμε χώρο στη διπλωματία. Το κάναμε για να εκμεταλλευτεί αυτή την ευκαιρία η Ελλάδα.»

Συμπλήρωσε όμως κατευθείαν:

«Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι σταματάμε τις έρευνές μας. «Όταν τελειώσουν οι επισκευές και η συντήρηση του Oruc Reis θα επιστρέψει στα καθήκοντά του.»

Συνεχίζοντας, δήλωσε διατεθειμένος να συναντήσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη, αλλά προσέθεσε ότι δεν πρόκειται να συζητήσει τα «τετελεσμένα της Ελλάδας στο Καστελόριζο».

Παράλληλα, η φιλοκυβερνητική Hurriyet έγραψε ότι η Τουρκία βρίσκεται σε μυστικές διαβουλεύσεις μέσω των υπηρεσιών πληροφοριών με την Αίγυπτο, με απώτερο στόχο να υπάρξει συμφωνία για την ΑΟΖ των δύο χωρών που θα εξαιρεί την Κυπριακή Δημοκρατία και θα ανατρέπει τα αποτελέσματα της συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου.

Οι τρεις παράμετροι

Συνοψίζοντας, μπορούμε να διακρίνουμε τρεις βασικές παραμέτρους του ανταγωνισμού για την… pole postion:

1. Η Άγκυρα θέλει να κρατάει συνεχώς πάνω στο τραπέζι την απειλή του Oruc Reis.

2. Αντιθέτως, η Αθήνα θέλει να το βγάλει τελείως –τουλάχιστον για ένα εύλογο χρονικό διάστημα.

3. Στο θέμα των κυρώσεων οι ρόλοι αντιστρέφονται: Η Αθήνα τις θέλει πάνω στο τραπέζι, η Άγκυρα όχι.

Ωστόσο, είναι σαφές πια ότι και οι δύο πλευρές θα προτιμούσαν σε αυτή τη φάση την αποκλιμάκωση. Αρκεί αυτή η αποκλιμάκωση να μην καταστήσει δυσχερέστερη τη θέση τους.