Η ομιλία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Το μέλλον της ΕΕ, η Τουρκία και οι άλλες προκλήσεις

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαρακτήρισε «θετικό βήμα» την αποχώρηση των τουρκικών πλοίων από την Ανατολική Μεσόγειο, τονίζοντας ωστόσο ότι «πρέπει να σταματήσουν οι μονομερείς ενέργειες».

Η ίδια δεν έκρυψε το γεγονός ότι η Τουρκία αποτελεί έναν προβληματικό γείτονα που απομακρύνεται από την Ευρώπη, ενώ αναφερόμενη ονομαστικά στην Ελλάδα και την Κύπρο, έκανε λόγο για προσπάθεια εκφοβισμού δύο χωρών-μελών της Ένωσης από την Αγκυρα. Συγκεκριμένα ανέφερε:

«Η Τουρκία είναι και θα είναι πάντα ένας σημαντικός γείτονάς μας. Όμως, παρ’ όλο που είμαστε κοντά στον χάρτη, η μεταξύ μας απόστασή μεγαλώνει. Ναι, η Τουρκία είναι ένας προβληματικός γείτονας. Και ναι, φιλοξενεί εκατομμύρια προσφύγων για τους οποίους εμείς δίνουμε σημαντικά ποσά. Αλλά τίποτα από όλα αυτά δεν δικαιολογεί την προσπάθεια τον εκφοβισμό των γειτόνων της.

»Οι χώρες-μέλη της Ένωσής μας, η Κύπρος και η Ελλάδα πάντοτε μπορούν να υπολογίζουν στην πλήρη αλληλεγγύη της Ευρώπης στην προάσπιση των νόμιμων κυριαρχικών τους δικαιωμάτων».

Με δεδομένη τη διαμεσολαβητική προσπάθεια της Γερμανίας για αποκλιμάκωση της ελληνοτουρκική έντασης από τη μία και τη σύγκρουση του Τούρκου προέδρου με τη Γαλλία από την άλλη, δύο θέσεις που κινούνται προς αντίθετες κατευθύνσεις, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προτίμησε μία γενικόλογη έκκληση για διάλογο, πάρα μία συγκεκριμένη πρόταση όσον αφορά στις αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν σχετικά με την Τουρκία: «Η αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο είναι προς το αμοιβαίο συμφέρον μας. Η επιστροφή των ερευνητικών σκαφών στα τουρκικά λιμάνια τις τελευταίες ημέρες είναι ένα θετικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Αυτό είναι απαραίτητο για τη δημιουργία του απαραίτητου χώρου για διάλογο. Η αποφυγή μονομερών ενεργειών και η επανάληψη συνομιλιών με πραγματικά καλή πίστη είναι ο μόνος δρόμος προς τα εμπρός. Ο μόνος δρόμος για σταθερότητα και μόνιμες λύσεις».

Στην πρώτη ομιλία της για την «Κατάσταση της Ένωσης» από τη θέση της προέδρου της Επιτροπής, η Ουρσουλα φον ντερ Λάιεν δεν αναφέρθηκε φυσικά μόνο στην ένταση με την Τουρκία, αλλά στο σύνολο των θεμάτων που αποτελούν προτεραιότητα για την ΕΕ.

Προσφυγικό

Για τις προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, ένα θέμα που αγγίζει επίσης ιδιαίτερα την Αθήνα και τη Λευκωσία, η κ. Φον ντερ Λάιεν ζήτησε να ενταθούν οι προσπάθειες διαχείρισης των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. «Πρόκειται για ευρωπαϊκή πρόκληση και όλα τα κράτη μέλη πρέπει να επωμιστούν το μερίδιο που τους αναλογεί». Η πυρκαγιά στον καταυλισμό της Μόριας υπενθυμίζει «οδυνηρά πως η Ευρώπη οφείλει να δρα με ενότητα», ανέφερε.

H κ. Φον ντερ Λάιεν πρόκειται να παρουσιάσει στις 23 Σεπτεμβρίου την πολυαναμενόμενη μεταρρύθμιση της ευρωπαϊκής μεταναστευτικής πολιτικής.

Πρωτοβουλίες για τις επιπτώσεις του κορωνοϊού

Το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας της επικεντρώθηκε στη μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ΕΕ όσον αφορά στις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού, η οποία έχει προκαλέσει όλεθρο στις επιχειρήσεις και τα δημόσια οικονομικά σε ολόκληρη την Ένωση.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δημιουργήσει τον δικό της οργανισμό για τη βιοϊατρική έρευνα ενώ, όπως ανακοίνωσε, η ίδια θα συγκαλέσει στην Ιταλία μια παγκόσμια σύνοδο κορυφής για την υγεία το επόμενο έτος, σε μια προσπάθεια να είναι καλύτερα προετοιμασμένη για μελλοντικές πανδημίες.

Η πρόεδρος της Επιτροπής υποστήριξε ότι πρέπει να ενισχυθούν οι αρμοδιότητες της ΕΕ στον τομέα της υγείας και ζήτησε τη σύσταση μιας υπηρεσίας της ΕΕ με αντικείμενο την φαρμακευτική έρευνα.

Τα νέα σχέδια, που αποσκοπούν στην έξοδο της ευρωπαϊκής οικονομίας από την κρίση του COVID-19, περιλαμβάνουν τη θέσπιση ενός Ευρωπαϊκού κατώτατου μισθού και την ισχυρότερη αφοσίωση στην εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή θα προτείνει την αναθεώρηση του στόχου μείωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου σε 55% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990, έως το 2030.

Η ΕΕ πλήττεται εδώ και χρόνια από κρίσεις, από την οικονομική κατάρρευση του 2008 έως τις διαμάχες για τη μετανάστευση και την παρατεταμένη ιστορία της εξόδου της Βρετανίας από το μπλοκ, ανέφερε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Τον Ιούλιο τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ συμφώνησαν σε ένα σχέδιο τόνωσης των επιπτώσεων της πανδημίας, που άνοιξε τον δρόμο για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να συγκεντρώσει δισεκατομμύρια ευρώ στις κεφαλαιαγορές εξ ονόματος όλων αυτών, μια πρωτοφανή πράξη αλληλεγγύης εδώ και σχεδόν επτά δεκαετίες ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.

«Τους τελευταίους μήνες ανακαλύψαμε ξανά την αξία αυτού που θεωρούμε κοινό. Μετατρέψαμε τον φόβο και τους διαχωρισμούς μεταξύ των κρατών-μελών σε εμπιστοσύνη στην Ένωσή μας» σχολίασε.

Εξωτερική πολιτική

Όσον αφορά στις εξωτερικές υποθέσεις, η Γερμανίδα πρόεδρος της Κομισιόν ξεκαθάρισε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται στο πλευρό του λαού της Λευκορωσίας. «Έχουμε όλοι συγκινηθεί από το τεράστιο κουράγιο όσων συγκεντρώνονται ειρηνικά στην Πλατεία Ανεξαρτησίας ή συμμετέχουν αδιαφορώντας για τον κίνδυνο στις διαδηλώσεις των γυναικών» δήλωσε.

Για τη δηλητηρίαση του Ρώσου αντιπολιτευόμενου Αλεξέι Ναβάλνι είπε πως «δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό. Έχουμε δει τον ίδιο τρόπο δράσης στη Γεωργία και την Ουκρανία, στη Συρία και στο Σάλσμπουρι του Ηνωμένου Βασιλείου – καθώς και σε περιστατικά ανάμειξης σε εκλογικές διαδικασίες σε όλο τον κόσμο. Ο τρόπος δράσης αυτός δεν αλλάζει - και δεν θα τον αλλάξει κανένας αγωγός φυσικού αερίου».

Η αναφορά της αυτή προκάλεσε την αντίδραση της Μόσχας, με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ να ζητά από την ΕΕ να μην συνδέει την υπόθεση της δηλητηρίασης του Ναβάλνι με τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream-2.

Όσον αφορά στις σχέσεις της ΕΕ με την Κίνα, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι το Πεκίνο αποτελεί σημαντικό εταίρο σε θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, αλλά αυτό δεν πρέπει να αποθαρρύνει την ΕΕ από το να καταδικάσει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Προκάλεσε ακόμη τα κράτη μέλη να δείξουν περισσότερο θάρρος και ταχύτερα αντανακλαστικά σε περιστατικά παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο, αναλαμβάνοντας δράση πιο συχνά με ενισχυμένη πλειοψηφία αντί ομοφωνίας.

Η κ. Φον ντερ Λάιεν δήλωσε ακόμη πως οι χώρες της ΕΕ πρέπει να είναι ταχύτερες στην εξωτερική πολιτική τους όταν πρόκειται να υποστηρίξουν διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας στη Λευκορωσία ή να υψώσουν το ανάστημά τους απέναντι στη Ρωσία και την Τουρκία.

«Γιατί απλές δηλώσεις για τις αξίες της ΕΕ καθυστερούν, αμβλύνονται ή εξαρτώνται από άλλα κίνητρα;» αναρωτήθηκε.