Δείγμα γραφής και αποκλιμάκωση περιμένει η Αθήνα από την Τουρκία

Η δήλωση του κ. Μητσοτάκη έγινε μετά τη συνάντηση που είχε στην Αθήνα με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, εν όψει της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ, στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου, όπου θα τεθούν οι κυρώσεις κατά της Τουρκίας ως απάντηση στην επεκτατική πολιτικής της στην Ανατολική Μεσόγειο και τις έρευνες υδρογονανθράκων που κάνει εντός της ελληνικής και κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).

Έγινε επίσης σε μία κρίσιμη συγκυρία που κλιμακώνεται ο διπλωματικός μαραθώνιος και οι παρασκηνιακές διαβουλεύσεις για εκτόνωση της κρίσης από την πλευρά της Γερμανίας, του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και των Ηνωμένων Πολιτειών. Στο ίδιο πλαίσιο των διεθνών πιέσεων και προσπαθειών εντάσσονται τόσο η απόσυρση του ερευνητικού σκάφους Oruc Reis (προσωρινή υπενθυμίζουν σε κάθε ευκαιρία οι Τούρκοι αξιωματούχοι), όσο και οι επαφές στην έδρα του ΝΑΤΟ μεταξύ των στρατιωτικών επιτροπών, οι οποίες επαναλήφθηκαν την Τρίτη και, σύμφωνα με τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, θα συνεχιστούν στις 17 Οκτωβρίου.

Από το ελληνικό υπουργείο Εθνικής Άμυνας αφήνεται πάντως να εννοηθεί ότι απ' ευθείας συνομιλίες με την Τουρκία στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ δεν γίνονται.

Μητσοτάκης: Έτοιμοι για διερευνητικές υπό προϋποθέσεις

Σε αυτό το κλίμα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, υπενθύμισε ότι η Μεσόγειος αποτελεί ζωτικό χώρο ασφάλειας για όλη την Ευρώπη και η στήριξη στην Ελλάδα και την Κύπρο δεν αποτελεί απλά μία αυτονόητη έκφραση αλληλεγγύης για να προσθέσει ότι «έχει έρθει η ώρα για πράξεις κι όχι για λόγια». «Είναι τα λόγια, άλλωστε, που εύκολα γίνονται συνθήματα, αιχμαλωτίζοντας προθέσεις και φέρνοντας συχνά αχρείαστες εντάσεις», σημείωσε.

Στο σημείο αυτό έστειλε μήνυμα στην Άγκυρα:

«Η Τουρκία, έχει χρόνο ακόμα -πριν αλλά και μετά τη Σύνοδο Κορυφής- να συνεχίσει το πρώτο ενθαρρυντικό βήμα απεμπλοκής από αυτή την κρίση. […] Και εφόσον έχουμε απτά δείγματα γραφής κι αυτά συνεχιστούν είμαστε έτοιμοι να εκκινήσουμε άμεσα -το τονίζω- άμεσα διερευνητικές επαφές με την Τουρκία, σχετικά με τη μία μείζονα διαφορά την οποία έχουμε: Την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, ΑΟΖ δηλαδή, Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο».

Όπως χαρακτηριστικά είπε ο πρωθυπουργός «δεν γίνεται να διακηρύττεις ότι διαβουλεύεσαι και ταυτόχρονα να επιβουλεύεσαι. Ούτε να λες ότι συνομιλείς, ενώ απειλείς». Εξάλλου, «μέχρι να υπάρξει οριστική οριοθέτηση με συμφωνία των δύο μερών ή με απόφαση του διεθνούς δικαστηρίου, το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας απαγορεύει μονομερείς ενέργειες», τόνισε.

Επανέλαβε τέλος, με διαφορετικό τρόπο, αυτό που είχε πει προ ημερών:

«Τέλος των προκλήσεων, αρχή των συζητήσεων».

Τακτικισμός η απόσυρση του Oruc Reis και η σιγή Ερντογάν;

Εντύπωση πάντως προκαλεί η σιγή τα τελευταία εικοσιτετράωρα του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Παράλληλα, τη στιγμή που το Oruc Reis παραμένει αγκυροβολημένο στην Αττάλεια, γεγονός που ερμηνεύεται ως ένα θετικό δείγμα εκ μέρους της Τουρκίας, η ίδια εξέδωσε αντί-Navtex από τον Σταθμό της Σμύρνης, με την οποία ζητά, την αποστρατικοποίηση της Χίου.

Μετά το Καστελόριζο και την Ανατολική Μεσόγειο, η Άγκυρα φέρεται να επαναφέρει μία ακόμη πάγια αξίωσή της, δηλαδή την αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών, εστιάζοντας στην παρούσα φάση στη Χίο.

Όπως αναφέρεται στην τουρκική αντί-Navtex -η οποία έχει ισχύ μέχρι την Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου- «παραβιάζεται η Συνθήκη της Λωζάννης».

Τέλος σε όλες τις δημόσιες δηλώσεις τους, Τούρκοι αξιωματούχοι δεν παραλείπουν αν δηλώνουν ότι η απόσυρση του Oruc Reis είναι προσωρινή και ήταν προγραμματισμένη. Το γεγονός αυτό δημιουργεί υπόνοιες στην Αθήνα, ότι πρόκειται για κίνηση τακτικής εκ μέρους της Άγκυρας για να ξεπεράσει τον σκόπελο των κυρώσεων της ΕΕ στις 24 και 25 Σεπτεμβρίου.

Σαρλ Μισέλ: Αλληλεγγύη της ΕΕ σε Ελλάδα και Κύπρο

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, μετα τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό στην Αθήνα, ανέφερε ότι το ζήτημα της σταθερότητας, το ζήτημα της ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο- το ζήτημα της προβλεψιμότητας των εξωτερικών μας σχέσεων δεν είναι μόνον υπόθεση της Ελλάδας ή της Κύπρου, είναι υπόθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εξέφρασε επίσημα την αλληλεγγύη της ΕΕ, και έστειλε το δικό του μήνυμα με διττή κατεύθυνση:

«Από τη μία παραμένουμε σταθεροί, αυστηροί, προκειμένου να γίνουν σεβαστές οι αρχές που είναι ουσιώδεις για εμάς και τα κράτη-μέλη μας, για την Ελλάδα και την Κύπρο. Και αφετέρου ανοίγουμε την αγκαλιά μας, ώστε να δείξουμε ότι μία θετική ατζέντα είναι εφικτή, εφόσον υπάρχει κοινή βούληση να γίνουν σεβαστές οι αρχές που στη δική μας αντίληψη είναι εξαιρετικά σημαντικές».

Δίνοντας μάλιστα το στίγμα της κατεύθυνσης που θα ακολουθήσουν οι Βρυξέλλες έναντι της Τουρκίας στην κρίσιμη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ διευκρίνισε:

«Θεωρούμε ότι το στρατηγικό συμφέρον της ΕΕ είναι να εγγυηθεί την αποκλιμάκωση, τη σταθερότητα και την ασφάλεια. Αυτή είναι η ουσία της προσέγγισης που θέλουμε να αναπτύξουμε».

Έκκληση αποκλιμάκωσης από τον Πομπέο

Στην κρίση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αναφέρθηκε και Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, ο οποίος κάλεσε εκ νέου τις δύο χώρες να εγκαταλείψουν κάθε στρατιωτική κλιμάκωση και να επικεντρωθούν στην αναζήτηση μιας διπλωματικής λύσης.

«Πρέπει να επιλυθεί αυτό το πρόβλημα χωρίς να χρησιμοποιηθεί στρατιωτική ισχύς, αλλά μέσω των κανονικών μηχανισμών, μέσω των διεθνών αποφάσεων, ιδιαίτερα για τα δικαιώματα που συνδέονται με αυτή την περιοχή» δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός μιλώντας στον δημόσιο γαλλικό ραδιοσταθμό France Inter.

«Πρέπει να μειωθεί το στρατιωτικό αποτύπωμα παντού και να γίνεται προσφυγή σε διπλωματικά και όχι στρατιωτικά μέσα» ανέφερε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.

Μία ημέρα νωρίτερα, ο Μάικ Πομπέο είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Πληροφορίες από διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι οι δύο υπουργοί συζήτησαν τα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου και το Κυπριακό.

Το Σάββατο, ο κ. Πομπέο βρέθηκε στην Κύπρο όπου πραγματοποίησε επαφές με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, και τον Κύπριο ομόλογό του, Νίκο Χριστοδουλίδη. Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών ποτέ δεν ήταν καλύτερες, κάτι για το οποίο εξέφρασε υπερηφάνεια. Πρόσθεσε, επίσης, ότι η συνεργασία στον τομέα της ασφάλειας ανάμεσα στις δύο χώρες αυξάνεται. Ο κ. Πομπέο τόνισε ότι με τον Πρόεδρο Αναστασιάδη συζήτησαν τις προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και ότι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει ήδη επικοινωνήσει με τον Πρόεδρο της Τουρκίας και τον πρωθυπουργό της Ελλάδας.

Επισήμανε ακόμα, ότι οι χώρες της περιοχής θα πρέπει να επιλύσουν διαφορές, περιλαμβανομένων αυτών σε θέματα ασφάλειας και ενέργειας, κατά τρόπο διπλωματικό και ειρηνικό, τονίζοντας πως οι αυξανόμενες στρατιωτικές εντάσεις δεν βοηθούν κανέναν παρά μόνο τους αντίπαλους που θέλουν να δουν διαίρεση στη διατλαντική ενότητα και σημείωσε ότι η περιφερειακή συνεργασία είναι απολύτως αναγκαία για διαρκή ενεργειακή ασφάλεια, τη δημιουργία νέων αγορών και την οικονομική ευημερία στην Ανατολική Μεσόγειο.