Ο Μάας στην Αθήνα: Πρωτοβουλία για ελληνοτουρκικό διάλογο εν μέσω νέας κλιμάκωσης

Η κλιμάκωση σημειώνεται τόσο στο πραγματικό πεδίο όσο και στο επίπεδο της πολιτικής ρητορείας.

Πρώτον, η παράταση της τουρκικής Navtex έως τις 27 Αυγούστου σήμανε τη συνέχιση της μεγάλης συγκέντρωσης ναυτικών δυνάμεων (με καταστροφική δύναμη πυρός, μην το ξεχνάμε) της Ελλάδας και της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Η Αθήνα απάντησε με αντι-Navtex και κοινή ελληνοαμερικανική αεροναυτική άσκηση στα νότια της Κρήτης.

Δεύτερον, το τελευταίο εικοσιτετράωρο η τουρκική ηγεσία κάνει εξαιρετικά σκληρές δηλώσεις, με προεξάρχουσα τη χτεσινή του Ταγίπ Ερντογάν:

«Από εδώ και πέρα η Ελλάδα θα είναι υπεύθυνη για οποιοδήποτε αρνητικό γεγονός στην περιοχή και θα είναι η μόνη χώρα που θα ζημιωθεί. Όπως ξέρουμε εμείς πρέπει να ξέρουν και οι Έλληνες γείτονες μας πως όσοι ρίχνουν την Ελλάδα μπροστά στον τούρκικο στόλο θα την αφήσουν μόνη σε ενδεχόμενο δυσκολίας».

Από τη μεριά του, ο εκπρόσωπος του Τούρκου Προέδρου, Ιμπραχίμ Καλίν, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Χουριέτ υποστήριξε ότι η υπογραφή της Συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου υπονόμευσε τη διαπραγμάτευση Ελλάδας – Τουρκίας.

«Μετά τη συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου για ΑΟΖ δεν μπορούμε να κάνουμε σαν να μην έχει συμβεί κάτι», είπε χαρακτηριστικά.

Ο δε Τούρκος υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ τόνισε:

«Τα γεωτρύπανά μας συνεχίζουν τις επιχειρήσεις τους όπως σχεδιάστηκε. Η υπόθεσή μας είναι ισχυρή βάσει του διεθνούς Δικαίου. Η Ελλάδα στήνει συνωμοτεί με διάφορες χώρες προκειμένου να φαίνεται σωστή διότι στερείται αξιοπιστίας».

Ο Μάας στην Αθήνα και την Άγκυρα

Σε αυτό το κλίμα έντασης, ήρθε στην Αθήνα και το απόγευμα πάει στην Άγκυρα ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας. Το Βερολίνο θέλει επανέναρξη του ελληνοτουρκικού διαλόγου με πρώτο βήμα τη διενέργεια στο Βερολίνο στις 28 Αυγούστου συνάντησης του εκπροσώπου του Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν, της υπεύθυνης Ευρωπαϊκών Θεμάτων του Μεγάρου Μαξίμου, Ελένης Σουρανή και του συμβούλου εξωτερικής πολιτικής της Άνγκελα Μέρκελ, Γιαν Χέκερ.

Πριν αναχωρήσει από το Βερολίνο, ο κ. Μάας έκανε μια δήλωση που συμπύκνωσε τη «γραμμή διαλόγου» που προωθεί η γερμανική κυβέρνηση:

«Η Τουρκία και η Ελλάδα είναι σύμμαχοί μας στο ΝΑΤΟ. Λύσεις για τα επίμαχα ζητήματα που σχετίζονται με τα αποθέματα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο μπορούν να υπάρξουν μόνο στη βάση του Διεθνούς Δικαίου και με ειλικρινή διάλογο μεταξύ τους. Οι εντάσεις δεν επιβαρύνουν μόνο τη σχέση μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Περαιτέρω κλιμάκωση μπορεί μόνο να βλάψει όλες τις πλευρές, αλλά πάνω απ' όλα τους άμεσα εμπλεκομένους επιτόπου».

Συνάντηση με Μητσοτάκη

Στην Αθήνα ο Χάικο Μάας συναντήθηκε με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Μετά τη συνάντηση, η ανακοίνωση του Μαξίμου ήταν ολιγόλογη κι εξαιρετικά προσεκτική στις διατυπώσεις, δεδομένου ότι η γερμανική πρωτοβουλία είναι εν εξελίξει.

Συγκεκριμένα, ανέφερε:

«Με τον Υπουργό Εξωτερικών της Γερμανίας Heiko Maas συναντήθηκε σήμερα στο Μέγαρο Μαξίμου ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Στη διάρκεια της συνάντησης τονίστηκε η ανάγκη αποκλιμάκωσης της τουρκικής προκλητικότητας ώστε να μειωθεί η ένταση στην περιοχή.Η πρωτοβουλία της Γερμανίας ως προεδρεύουσας χώρας της Ε.Ε. συμβάλει θετικά σε αυτή την κατεύθυνση».

Οι όροι του διαλόγου

Ο κ. Μάας συνάντησε επίσης τον Νίκο Δένδια.

Μετά τη συνάντηση οι δύο ΥΠΕΞ έκαναν από κοινού δηλώσεις.

Ο Γερμανός ΥΠΕΞ εξέφρασε τη στήριξή του στην Ελλάδα και κάλεσε σε αποκλιμάκωση:

«Σκοπός της επίσκεψής μου η τεταμένη κατάσταση στη Μεσόγειο. Μας δημιουργεί μεγάλες ανησυχίες και προβληματισμό. Θα μιλήσω και στην Άγκυρα για να υπάρξει αποκλιμάκωση.

Έχω δυο μηνύματα. Το πρώτο είναι ότι η Γερμανία και η ΕΕ είναι σταθερά στο πλευρό της Ελλάδας. Το δεύτερο είναι ότι χρειαζόμαστε άμεσα αποκλιμάκωση και βούληση για διάλογο, αλλά αυτό υπό τις προϋποθέσεις που θέτει το Διεθνές Δίκαιο. Είναι παιχνίδι με τη φωτιά αυτό που γίνεται και μια σπίθα αρκεί για ανάφλεξη. Αδιανόητη αυτή η σκέψη, δεν ταιριάζει στον 21ο αιώνα. Κάθε προκλητικότητα θα έπρεπε να σταματήσει το επόμενο διάστημα».

Ο Νίκος Δένδιας επανέλαβε την πάγια ελληνική θέση ότι δεν μπορεί να υπάρξει ελληνοτουρκικός διάλογος υπό το καθεστώς στρατιωτικής απειλής. Συγκεκριμένα, ο υπουργός Εξωτερικών είπε:

«Η Τουρκία συνεχίζει να προκαλεί. Εμμένει παρά την αυτοσυγκράτηση και τη σύνεση που επιδεικνύει η ελληνική πλευρά σε προσπάθεια τετελεσμένων. Παρατηρούμε την υπονόμευση της σταθερότητας ολόκληρης της περιοχής».

Προσέθεσε ότι:

«Ωστόσο να ξεκαθαρίσω ότι η εμμονή στην παραβατικότητα δεν οδηγεί στη δημιουργία Δικαίου. Υπερβαίνει τα όρια διμερών διαφορών, αφορά όλη την ΕΕ. Τα κυριαρχικά της δικαιώματα και την ασφάλειά της. Την αξιοπιστία της. Δεν χωρούν διπλά σταθμά. Εξέφρασα στον συνάδελφο τη βεβαιότητα της κυβέρνησης ότι η ΕΕ θα πρεσβεύει προς πάσα κατεύθυνση το στοιχείο που καθιστά την Ένωσή μας, το ελκυστικότερο στοιχείο του κόσμου».

Ο Νίκος Δένδιας υπογράμμισε:

«Υπό το καθεστώς απειλών και προκλήσεων δεν νοείται διάλογος. Η συνέχιση της προκλητικής συμπεριφοράς της Τουρκίας είναι απόδειξη ότι οι αναφορές της στον διάλογο είναι προσχηματικές».

Τι του είπε ο Τσίπρας

Ο Χάικο Μάας είχε συνάντηση και με τον Αλέξη Τσίπρα. Σύμφωνα με την Κουμουνδούρου, ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ υπογράμμισε την ανάγκη η Ε.Ε. να αναλάβει τις ευθύνες της ως προς την προάσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κύπρου και να αποδεχθεί την προοπτική ισχυρών κυρώσεων στο πλαίσιο ενός ουσιαστικού ευρωτουρκικού διαλόγου. Σε αυτό το πλαίσιο, τόνισε ότι μόνο σε αυτήν τη βάση και με τερματισμό των τουρκικών προκλήσεων, μπορεί να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις επανεκκίνησης των διερευνητικών για την υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ -χωρίς παρέμβαση τρίτων στην ατζέντα των συνομιλιών- με σκοπό, αν οι διερευνητικές αποτύχουν να υπάρξει προσφυγή στη Χάγη.

Το απόγευμα ο κ. Μάας θα έχει στην Άγκυρα συνάντηση με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου.