Μενδώνη: Προσβολή στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά η μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί

«Η Μονή της Χώρας είναι ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία», ανέφερε η Λίνα Μενδώνη, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό BEST TV και προσέθεσε:

«Είναι ένα μοναστήρι στη Χώρα, που για τους βυζαντινούς, ήταν η εκτός των τειχών περιοχή, που η πρώτη του φάση χρονολογείται στον 6ο αιώνα. Στον 9ο αιώνα έχουμε μία δεύτερη φάση και τελικά, στον 11ο-12ο αιώνα μ.Χ. διαμορφώνεται όπως το γνωρίζουμε σήμερα».

«Τα ψηφιδωτά της Μονής της Χώρας και ο τοιχογραφικός της διάκοσμος, οι αγιογραφίες της, είναι μοναδικής τέχνης. Η Παναγία βρίσκεται σε όλα τα εγχειρίδια της βυζαντινής Ιστορίας και της βυζαντινής αρχαιολογίας σε όλο τον κόσμο. Ο Χριστός, καθήμενος στον θρόνο, ο οποίος δέχεται την προσφορά που του κάνει ο Θεόδωρος Μετοχίτης, ο οποίος προσφέρει την ίδια την εκκλησία, επίσης, θεωρείται από τα μνημειακά κεφάλαια της βυζαντινής τέχνης και αγιογραφίας. Η Κάθοδος του Χριστού στον Άδη. Αναφέρω όλα αυτά, για να συνειδητοποιήσουμε ότι μιλάμε για ένα μνημείο, του οποίου η τέχνη και η αξία, θα τολμούσα να πω ότι είναι συγκρίσιμη με αυτή της Αγίας Σοφίας», συμπλήρωσε.

«Όπως αναφέρει ήδη η ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών», σημείωσε η κυρία Μενδώνη, «έχουμε μία δεύτερη πρόκληση από τον Τούρκο Πρόεδρο, η οποία έχει καταδικαστεί από την Ελληνική Κυβέρνηση διά του αρμοδίου Υπουργείου Εξωτερικών, έχει καταδικαστεί από την Κομισιόν. Πριν από λίγο, έκανε δήλωση και η Κομισιόν, ότι καταδικάζει αυτή τη συμπεριφορά».

«Είναι λυπηρό, που στον 21ο αιώνα, βλέπουμε, αντί να κυριαρχεί η θρησκευτική ανεκτικότητα, η πολυπολιτισμικότητα, γυρίζουμε πίσω. Μιλάμε όλοι για διάλογο των πολιτισμών, για συναίνεση, ανοχή και ανεκτικότητα. Οι κινήσεις αυτές μας φέρνουν πολύ πίσω».

Και επισήμανε: «Είναι προσβολή στην παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά το γεγονός ότι ένα μουσείο, όπως ήταν η Μονή της Χώρας από το 1958, μετατρέπεται σε ένα θρησκευτικό ισλαμικό τέμενος».

Με απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης, που δημοσιεύτηκε την Παρασκευή, η Μονή της Χώρας (σ.σ. Μόνη Αγίου Σωτήρος εν τη Xώρα), μια ιστορική εκκλησία που λειτουργούσε μέχρι τώρα ως μουσείο, μετατρέπεται πλέον σε τζαμί.

Γνωστή στις ημέρες μας ως Καριγιέ Τζαμί (τουρκ. Kariye Camii ή Kariye Müzesi), υπήρξε βυζαντινό χριστιανικό μοναστήρι στην Κωνσταντινούπολη που μετατράπηκε από τους Οθωμανούς σε τζαμί κατά το 1511.

Από το 1958 λειτουργούσε ως μουσείο. Η μονή χτίστηκε στη θέση της Πύλης της Αδριανούπολης, έξω από τα Θεοδοσιανά Τείχη (στη σημερινή συνοικία Εντιρνέ Καπί), νότια του Κεράτιου Κόλπου.

Το μνημείο έως και σήμερα είναι γνωστό με το όνομα Μουσείο Χώρας. Ο κύριος ναός δεν είναι επισκέψιμος αφού βρίσκεται σε διαδικασία αποκατάστασης.

Πέρυσι την μετατροπή του μοναστηριού σε τζαμί είχε αποφασίσει το τουρκικό Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ), το ανώτατο τουρκικό διοικητικό δικαστήριο, αλλά η απόφαση δεν είχε εφαρμοστεί.

Την απόφαση για ακύρωση της σχετικής πράξης του 1945 του τουρκικού Υπουργικού Συμβουλίου έλαβε το ίδιο τμήμα του τουρκικού ανώτατου διοικητικού δικαστηρίου που ένα χρόνο αργότερα έλαβε και την αντίστοιχη απόφαση για την Αγία Σοφία.

Η δίκη στηρίχτηκε επίσης σε προσφυγή του «Συνδέσμου Προσφοράς στα Βακούφια, τα Ιστορικά Μνημεία και το Περιβάλλον», της ίδιας δηλαδή οργάνωσης που είχε προσφύγει στα τουρκικά δικαστήρια για την Αγία Σοφία.

Ωστόσο, την Παρασκευή η κυβέρνηση Ερντογάν αποφάσισε να προχωρήσει στη νέα αυτή πρόκληση και πλέον η σχετική απόφαση για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί δημοσιεύτηκε στην τουρκική εφημερίδα της κυβερνήσεως.

Απορίας άξιον παραμένει η τύχη των ανεκτίμητης αξίας βυζαντινών ψηφιδωτών που υπάρχουν εντός του ναού και πώς αυτά θα καλυφθούν, προκειμένου να λειτουργήσει το κτήριο ως μουσουλμανικός λατρευτικός χώρος, δεδομένου ότι στο σουνιτικό Ισλάμ απαγορεύεται η εικονογράφηση του προσώπου.