Αντιπαράθεση Κοτζιά και 53+ για τα ελληνοτουρκικά

Η αντιπαράθεση δεν θα μπορούσε να χαρακτηριστεί εσωκομματική γιατί οι μεν 53+ αποτελούν τάση του ΣΥΡΙΖΑ ενώ ο Νίκος Κοτζιάς είναι επικεφαλής της κίνησης Πράττω. Ωστόσο, ο κ. Κοτζιάς ως υπουργός Εξωτερικών των κυβερνήσεων του ΣΥΡΙΖΑ, αναφέρεται στην πραγματικότητα στον ίδιο πολιτικό χώρο με τους 53+.

Η αντιπαράθεση τους για τη συμφωνία με την Αίγυπτο και την ΑΟΖ των νησιών αντικατοπτρίζει τις απόψεις που καταγράφονται στο εσωτερικό της αξιωματικής αντιπολίτευση. Ωστόσο, το ενδιαφέρον που παρουσιάζει είναι ευρύ, αφού ανάλογες απόψεις εκφράζονται από πολιτικούς όλων των κομμάτων. Είναι επίσης σημαντικό ότι οι 53+ υπήρξαν διαπρύσιοι υποστηρικτές της Συμφωνίας των Πρεσπών, της οποίας αρχιτέκτονας υπήρξε ο Νίκος Κοτζιάς.

Το κείμενο των 53+

Σε συλλογικό κείμενό τους οι 53+ υποστηρίξαν ότι:

«Έχουμε τοποθετηθεί συχνά για θέματα εξωτερικής πολιτικής, κυρίως οριοθετημένοι από λογικές και εμμονές εθνικιστικής αδιαλλαξίας. Αδιαλλαξία που οδηγεί σε στασιμότητα -όταν ο κόσμος τρέχει- ή σε πόλεμο. Αυτό κάνουμε και τώρα εκφράζοντας την άποψη ότι η συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου, υπό προϋποθέσεις, μπορεί να αποτελέσει διαδρομή για εξελίξεις σε θετική κατεύθυνση.

Είναι δεδομένο ότι υπάρχουν υποχωρήσεις και συμβιβασμοί και σημεία προς διευκρίνιση. Ας σκεφθούμε όμως ψύχραιμα: Είναι δυνατόν να επιτευχθεί μία συμφωνία, όπου δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι, εάν δεν γίνουν οι απαραίτητοι συμβιβασμοί και υποχωρήσεις; Αυτό δεν έγινε με την εμβληματική, επιμένουμε πάντα σε αυτήν, συμφωνία των Πρεσπών;»

Οι 53+ παρατηρούν επίσης ότι: «Σε αυτό το σημείο είμαστε υποχρεωμένοι να παρατηρήσουμε ότι η συμφωνία είναι μερική, αφορά την περιοχή ανάμεσα στον 26ο και 28ο μεσημβρινό και όχι την περιοχή που αφορά την επήρεια του Καστελόριζου, το οποίο είναι ανατολικότερα, και συνεπώς η διαπραγμάτευση είναι ανοικτή και για αυτό το ζήτημα[…] Από τις πρώτες πληροφορίες, η συμφωνία φαίνεται να προβλέπει ισχυρή αλλά όχι πλήρη επήρεια της Κρήτης, γεγονός το οποίο μάλλον φαίνεται να αποτελεί σημείο σχετικής υποχώρησης της ελληνικής διπλωματίας, πιθανόν για χάρη της μεγάλης εικόνας και υπό την πίεση του μνημονίου Τουρκίας-Λιβύης. Δεν θα είναι η πρώτη φορά που γίνεται κάτι αντίστοιχο στη διεθνή διπλωματία, ούτε είναι νομοτελειακά ανεπίστρεπτο.»

Η απάντηση Κοτζιά

Στους 53+ απάντησε σε έντονο ύφος ο Νίκος Κοτζιάς ο οποίος μεταξύ άλλων ανέφερε:

«Στην κριτική που έκανα στη συμφωνία με την Αίγυπτο, υπογράμμισα, ανάμεσα στα άλλα, ότι απουσιάζουν τρία θεμελιακά ζητήματα. Η πρόβλεψη και η εφαρμογή της αρχής του Διεθνούς Δικαίου της Θαλάσσης (όλο το άρθρο 121, και ειδικότερα η παράγραφος 2) και σειράς αποφάσεων των δύο Δικαστηρίων Διεθνούς Δικαίου (Χάγης) και Δίκαιου της Θαλάσσης (Αμβούργο) σύμφωνα με τις οποίες, πρώτον, τα κατοικημένα νησιά και εκείνα στα οποία υπάρχει οικονομική ζωή έχουν δικαιώματα ΑΟΖ, δηλαδή, επήρεια. Δεύτερον, τα μεγάλα νησιά όπως η Κύπρος, η Σικελία, η Μάλτα και ανάλογα Κρήτη έχουν πλήρη επήρεια. Τρίτον, ότι δεν μπορείς να χαράξεις τεχνικά μια ΑΟΖ χωρίς σημεία βάσης που σκοπίμως απουσιάζουν από τη συγκεκριμένη συμφωνία.»

Στη συνέχεια ο κ. Κοτζιάς έθεσε τα εξής ερωτήματα:

1. Γιατί είναι μαξιμαλισμός να θέλεις την εφαρμογή των Αρχών και των Προβλέψεων του Διεθνούς Δικαίου;
2. Γιατί είναι εθνικισμός να ζητάς στην χάραξη της ΑΟΖ να υπάρχουν σημεία βάσης;
3. Έχουν η Γαύδος και το Κουφονήσι επήρεια ή όχι; Ή εκεί που αρχίζουν τα τουρκικά συμφέροντα σταματά η εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου;»

Η ανταπάντηση

Η ανταπάντηση ήρθε από τον Χριστόφορο Παπαδόπουλο, τον «θεωρητικό» των 53+. Ο κ. Παπαδόπουλος έγραψε μεταξύ άλλων ότι:

«Δεν πιστεύουμε ότι στις διεθνείς σχέσεις, οι εμπλοκές επιλύονται με τις κανονιοφόρους. Υπερασπιζόμαστε τις ειρηνικές επιλύσεις των διαφορών, με αμοιβαίους συμβιβασμούς και με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της θαλάσσης. Δεν καλλιεργούμε αστήρικτες υποθέσεις ότι έχουμε το Διεθνές Δίκαιο με το μέρος μας και ότι κάθε προσφυγή θα μας δικαιώνει. Πόσο μάλλον όταν αναλύουμε τις γεωπολιτικές συνθήκες στην περιοχή, τα κρατικά συμφέροντα που παίζονται, τις προσδοκίες των μεγάλων εταιριών των εξορύξεων και των ενεργειακών αγωγών.»