CNN Turk: Το χρονικό της ελληνοτουρκικής κρίσης και ο ρόλος της Μέρκελ

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του CNN Turk, «στην επίλυση της κρίσης σημαντική ήταν συμβολή της Γερμανίδας καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ, η χώρα της οποίας ασκεί αυτή την περίοδο την προεδρία της ΕΕ και επιθυμεί την ενίσχυση των σχέσεων της Τουρκίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, καταβάλλοντας για τον λόγο αυτό προσπάθειες για την αποκατάσταση του διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας». Όπως ανέφερε το CNN Turk, στις 21 Ιουλίου, μετά την τουρκική Navtex ο Έλληνας ΓΕΕΘΑ επέστρεψε από την Κύπρο στην Αθήνα. «Όταν οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις τέθηκαν σε πολεμική ετοιμότητα τα ρολόγια έδειχναν 5.00 μ.μ.. Ο κίνδυνος θερμού επεισοδίου έφτασε στο αποκορύφωμά του».

Σε απάντηση, αναφέρεται, οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις έβγαλαν τα δικά τους πλοία για «επίδειξη σημαίας». Το ρεπορτάζ του CNN Turk συνεχίζει ως εξής:

«Όλη τη νύχτα βρίσκονταν σε εξέλιξη επαφές μεταξύ των πρωτευουσών. Κατά τα μεσάνυχτα, μετά την επικοινωνία που είχε με τον Ερντογάν η καγκελάριος Μέρκελ, η οποία όλο το βράδυ συνομιλούσε με τα εμπλεκόμενα μέρη, ήλθαν τα πρώτα σημάδια αποκλιμάκωσης της κρίσης. Το Oruc Reis, μετά την επικοινωνία Μέρκελ – Ερντογάν επέστρεψε στην Αττάλεια. Αμέσως ξεκίνησε μία σειρά εντατικών επαφών προκειμένου να μη μετατραπεί η κρίση σε θερμό επεισόδιο. Στις εντατικές παρασκηνιακές διαβουλεύσεις, η Τουρκία τόνισε ότι είναι υπέρ του διαλόγου, ωστόσο ξεκαθάρισε ότι θέλει δίκαιη μοιρασιά στην Μεσόγειο. Διαμηνύθηκε επίσης για μία ακόμη φορά ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να επιτρέψει τον εγκλωβισμό της στον Κόλπο της Αττάλειας».

Το ρεπορτάζ καταλήγει με πληροφορίες του CNN Turk, σύμφωνα με τις οποίες «οι εξελίξεις που δρομολογήθηκαν μετά τη Navtex που λήγει στις 2 Αυγούστου δεν σημαίνουν ότι πρόκειται για μία διαδικασία παγώματος των ενεργειών της Τουρκίας με ανοικτή ημερομηνία λήξης». Η Άγκυρα φέρεται να μετέφερε στην Ελλάδα μέσω της ΕΕ μία σειρά προϋποθέσεων, μεταξύ των οποίων την «επίδειξη βούλησης για επίλυση του Κυπριακού» και τον σεβασμό των δικαιωμάτων» του ψευδοκράτους. «Οι εμπλεκόμενες πλευρές εργάζονται τώρα για εγκαθίδρυση μίας βάσης διαλόγου. Τον επόμενο ένα μήνα ξεκαθαρίσουν τα βήματα που θα κάνει η Τουρκία στη Μεσόγειο» αναφέρεται.

Το Oruc Reis

Το «πάγωμα» του απόπλου ανακοίνωσε ο εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραχίμ Καλίν, μιλώντας στο CNN Turk. Συγκεκριμένα, είπε: «Μπορούμε να περιμένουμε για λίγο. Υπήρξε ένας εποικοδομητικός ρόλος της κ. Μέρκελ, αλλά δεν αληθεύει ότι φτάσαμε στα όρια του πολέμου όπως υποστηρίζει ο γερμανικός Τύπος». Υπογράμμισε δε ότι:

«Η Ελλάδα είναι σημαντικός γείτονάς μας. Εμείς είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε με την Ελλάδα όλα αυτά τα ζητήματα. Ο καθένας να συνεχίσει τις εργασίες στη δική του υφαλοκρηπίδα και στις διαφιλονικούμενες περιοχές ας κάνουμε από κοινού εργασίες. Ο πρόεδρός μας είπε «ας είμαστε εποικοδομητικοί, να περιμένουμε ένα διάστημα». Ελάτε να λύσουμε οι δυο μας τα διμερή θέματα. Δεν θα έχει αποτέλεσμα η χρήση της υποψηφιότητάς (της Τουρκίας) στην ΕΕ ως μέσο πίεσης».

Βεβαίως, το απόγευμα η Τουρκία εξέδωσε νέα NAVTEX για σεισμικές έρευνες του Barbaros στην Κύπρο.

Η Παναγία Σουμελά

Σε μια δεύτερη κίνηση καλής θέλησης ο Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε πως το φετινό Δεκαπενταύγουστο οι Ορθόδοξοι θα μπορέσουν να τελέσουν κανονικά τη Θεία Λειτουργία στη Μονή της Παναγίας Σουμελά, στην Τραπεζούντα. Υπογράμμισε δε με νόημα, απαντώντας εμμέσως στα πυρά που δέχτηκε για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, ότι:

«Αν εμείς ήμασταν ένα έθνος που κατέστρεφε τα σύμβολα των άλλων θρησκειών, όπως ισχυρίζονται κάποιοι, τότε στη θέση αυτού του μοναστηριού που βρίσκεται στα χέρια μας εδώ και πέντε αιώνες δεν θα υπήρχε τίποτα. Το ίδιο ισχύει και για τα άλλα μνημεία που είναι διάσπαρτα στην Ανατολία. Εμείς ποτέ δεν θελήσαμε να ισοπεδώσουμε και να καταστρέψουμε, θελήσαμε να τα κρατήσουμε ζωντανά.»

Η αντίδραση της Αθήνας

Με συγκρατημένη ικανοποίηση δέχτηκε η ελληνική κυβέρνηση την απόφαση της Τουρκίας για το Oruc Reis. Ο Στέλιος Πέτσας μιλώντας στον Σκάι έκανε λόγο για «θετικό στοιχείο». Στη συνέχεια έδωσε «σήμα» ότι «ξεπαγώνουν» οι διερευνητικές επαφές Ελλάδας-Τουρκία. Συγκεκριμένα, ειπε:

«Από κει και πέρα, έχουμε πει ότι επιθυμούμε με την Τουρκία να έχουμε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας και να συζητήσουμε το ζήτημα, το οποίο πολλές δεκαετίες τώρα ταλανίζει τις δύο πλευρές, που είναι η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. […]

Είχε προχωρήσει εδώ και πολλά χρόνια μέσω διερευνητικών επαφών, προκειμένου να βρεθεί ένας κοινός τόπος. Αυτές οι διερευνητικές επαφές διακόπηκαν το Μάρτιο του 2016, με απόφαση και με ευθύνη της Τουρκίας. Επομένως, το ζήτημα των διερευνητικών επαφών είναι ένα πρώτο βήμα που θα μπορούσε να ξεκινήσει, εφόσον προχωρά όλη αυτή η διαδικασία της έμπρακτης αποκλιμάκωσης της τουρκικής προκλητικότητας.»

Δένδιας: Η Ελλάδα έτοιμη για διάλογο

Σε ανάλογο μήκος κύματος και ο Νίκος Δένδιας στις δηλώσεις μετά τη συνάντησή του με την Υπουργό Εξωτερικών της Ισπανίας, Arancha González Laya. Ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι:

«Η Ελλάδα είναι πάντοτε έτοιμη για διάλογο με την Τουρκία. Για διάλογο, όμως, όχι υπό το κράτος απειλών, όχι υπό το κράτος προσβολών, όχι υπό το κράτος απόπειρας δημιουργίας τετελεσμένων.»

Ο κ. Δένδιας προσέθεσε ότι:

«Επειδή, όμως, η λέξη «διάλογος» είναι βεβαρημένη, με ό,τι ο καθένας θέλει να προσθέσει σ’ αυτήν, θέλω να σας είμαι και σ’ αυτό απολύτως σαφής. Εμείς, θεωρούμε ότι η διαφορά μας με την Τουρκία αφορά το ζήτημα της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο και των υπερκείμενων θαλασσίων ζωνών.»

Οι διερευνητικές επαφές

Οι διερευνητικές ελληνοτουρκικές επαφές «πάγωσαν» τον Φεβρουάριο του 2016 στον 60 γύρο τους. Η τελευταία συνάντηση έγινε αποόν πρέσβη ε.τ. Παύλου Αποστολίδη με τον τότε μόνιμο υφυπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Φεριντούν Σινιρλίογλου. Βασικό αντικείμενό τους ήταν οριοθέτησης των χωρικών υδάτων, αλλά έχει συζητηθεί και το θέμα της ΑΟΖ

Η αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ

Από τη μεριά της, η αξιωματική αντιπ9ολίτευση εξέφρασε τους φόβους της για την στάση της Τουρκία. Στην τοποθέτησή του ο ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει:

«Η ανακοίνωση της Τουρκίας ότι αναστέλλει τις παράνομες έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας μέχρι να αρχίσει ο διάλογος είναι τα καλά νέα. Ένα θετικό βήμα για την έστω και προσωρινή αποκλιμάκωση στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

Ωστόσο οι αναφορές των Τούρκων αξιωματούχων στην ατζέντα αυτού του διαλόγου είναι τα κακά νέα, αφού οι δηλώσεις αυτές προμηνύουν δύο πράγματα:

Ότι η Τουρκία προσπαθεί να βάλει στο τραπέζι του διαλόγου μη υπαρκτές διαφορές, καθώς και ότι εμμέσως μας προσκαλεί σε κοινές έρευνες σε περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, που η ίδια θεωρεί αμφιλεγόμενες.

Αυτό δεν μπορεί παρά να μας γεννά έντονη ανησυχία. Υπενθυμίζουμε για ακόμη μία φορά, ότι η διαφορά μας με την Τουρκία, που οφείλουμε να λύσουμε με διάλογο στη βάση του διεθνούς δικαίου, είναι μόνο μία και αφορά στην οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, που τα όριά της ταυτίζονται με αυτά της ΑΟΖ.»