ΕΕ: Πιέζει για μέτρα κατά της Τουρκίας η Αθήνα - Προς το παρόν καταδικάζουν οι ΥΠΕΞ

Μπορεί να καταδίκασαν οι υπουργοί Εξωτερικών της ΕΕ την απόφαση της Τουρκίας να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε τέμενος, ωστόσο η απόφαση αυτή βρίσκεται ένα «βήμα» πίσω από τις θέσεις με τις οποίες προσήλθε η Ελλάδα για αυστηρό και ξεκάθαρο μήνυμα στην Τουρκία. Όπως ανέφεραν χαρακτηριστικά διπλωματικές πηγές ήταν μία δύσκολη ημέρα.

Η Ελλάδα έβαλε ίσως για πρώτη φορά στο τραπέζι του Συμβουλίου την προειδοποίηση ότι θα αντιδράσει απέναντι στην Τουρκία με κάθε μέσο, ζητώντας επί της ουσίας να αντιληφθούν οι Ευρωπαίοι εταίροι την κρισιμότητα της κατάστασης και ότι υπάρχει ενδεχόμενο οι εξελίξεις να οδηγήσουν σε σημείο που για την Ελλάδα θα είναι αναπόφευκτη μια στρατιωτική εμπλοκή.

Το μήνυμα που εδόθη ήταν, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, ότι «εάν υπάρξει θερμό επεισόδιο, η Ελλάδα θα αντιδράσει και θα χρειαστεί να ενεργοποιηθεί το άρθρο 42 της Συνθήκης, δηλαδή να ενισχυθεί με απόφαση του Συμβουλίου η χώρα που δέχεται επίθεση».

Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι στη Σύνοδο των ΥΠΕΞ η Ελλάδα τάχθηκε υπέρ των κυρώσεων κατά της Τουρκίας ανά τομείς, όπως ο τουρισμός, η οικονομία, οι τράπεζες κ.λπ. και όχι κατά προσώπων, με στόχο να παραλύσουν καθοριστικά την τουρκική οικονομία.

Η Αυστρία υπερθεμάτισε, ζητώντας ακόμη και την άρση του καθεστώς της υποψήφιας προς ένταξης χώρας. «Είναι επιστημονική φαντασία να πιστεύουμε πως η Τουρκία είναι ευρωπαϊκή χώρα» φέρεται να είπε ο Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών.

Κοντά στις ελληνικές θέσεις όσον αφορά τη λήψη μέτρων βρέθηκαν Γαλλία, Λουξεμβούργο, Εσθονία και Σλοβακία.

Η γερμανική προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, ωστόσο, εμφανίστηκε συγκρατημένη και προσπάθησε να μην προκύψει από το σημερινό Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων εξουσιοδότηση στον Ύπατο Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ, για την άμεση κατάρτιση καταλόγου με μέτρα, αν η Τουρκία εντείνει την διεθνή παραβατικότητά της, αν ξεκινήσει π.χ. έρευνες και γεωτρήσεις σε περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου που δεν της ανήκουν. Η γερμανική προεδρία είπε ότι θα συμφωνούσε με τη στάση αυτή αν προηγουμένως υπάρξουν προσπάθειες από τον κ. Μπορέλ για να γίνουν συζητήσεις με την τουρκική πλευρά.

Όσον αφορά το θέμα της Αγίας Σοφίας, η αρχική τοποθέτηση του Συμβουλίου ήταν να διατυπωθεί η «λύπη» των ΥΠΕΞ για τη μετατροπή του μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Η Ελλάδα ζήτησε καταγγελία και επαναφορά του μουσειακού χαρακτήρα του μνημείου. Τελικά από το Συμβούλιο βγήκε καταδίκη και δήλωση του κ. Μπορέλ με την οποία ζητείται από την Τουρκία επανεξέταση και αλλαγή της απόφασής της.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, μετά τη λήξη της συνεδρίασης του Συμβουλίου Γενικών Υποθέσεων, επισήμανε το γεγονός ότι «υπήρξε ισχυρή καταδίκη της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Ζητήθηκε, μάλιστα, από την Τουρκία να αναθεωρήσει και να αναστρέψει την απόφασή της».

Όπως είπε ο κ. Δένδιας, κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, έγινε εκτενής αναφορά «στις σοβαρές επιπτώσεις της τουρκικής παραβατικότητας στην ασφάλεια και τη σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο».

Ο ίιος δήλωσε ικανοποιημένος «διότι οι εταίροι εξέφρασαν αλληλεγγύη έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου για τις παράνομες τουρκικές ενέργειες σε βάρος της κυριαρχίας και των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων. Υπήρξε ευρύτατη συναίνεση να εκπονηθεί, κατόπιν αιτήματός μας, κατάλογος κατάλληλων περαιτέρω μέτρων, δηλαδή κυρώσεων, που θα επιτρέψουν στην ΕΕ να απαντήσει αποτελεσματικά εάν η Τουρκία προχωρήσει στην παραβατική συμπεριφορά της», πρόσθεσε ο κ. Δένδιας.

Και συνέχισε: «Συμφωνήσαμε όπως ο κ. Μπορέλ διερευνήσει τρόπους για τη μείωση των εντάσεων με την Τουρκία, αυστηρά, όμως, στη βάση των Συμπερασμάτων του Συμβουλίου».

«Έκτακτη σύγκληση του ΣΕΥ, εάν η Τουρκία κλιμακώσει την παραβατική συμπεριφορά της»

Όπως επεσήμανε ο Έλληνας υπουργός, η τουρκική παραβατικότητα θα συζητηθεί, κατόπιν επιθυμίας της ελληνικής και της κυπριακής πλευράς, εκ νέου στο άτυπο Συμβούλιο του Αυγούστου στο Βερολίνο και όχι στο τακτικό Συμβούλιο το Σεπτέμβριο, όπως ήταν η αρχική τοποθέτηση.

«Ενημέρωσα, επίσης, τους συναδέλφους ότι θα ζητήσω τη σύγκληση εκτάκτου Συμβουλίου, εάν η Τουρκία μέχρι το άτυπο Συμβούλιο κλιμακώσει την παραβατική συμπεριφορά της», πρόσθεσε.

«Τέλος, ως προς την Λιβύη, υπήρξε αναφορά από σειρά χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, στην παραβίαση του εμπάργκο από την Τουρκία, καθώς και καταδίκη του επεισοδίου που αφορά στο γαλλικό πολεμικό πλοίο. Επίσης, εκλήθη ευθέως η Τουρκία να επιδείξει εποικοδομητική στάση και να σταματήσει τις παραβιάσεις του εμπάργκο των όπλων στη Λιβύη», κατέληξε στις δηλώσεις του Νίκος Δένδιας.

Μπορέλ: Η Τουρκία να αλλάξει την απόφασή της για την Αγία Σοφία

Εξάλλου, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της Ε.Ε., Ζοζέπ Μπορέλ, σε δηλώσεις του μετά το πέρας της συνεδρίασης του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, δήλωσε:

«Η απόφαση αναπόφευκτα καλλιεργεί δυσπιστία, προκαλεί νέες διχόνοιες (...) και υπονομεύει τις προσπάθειές μας για διάλογο. Καλούμε τις τουρκικές αρχές άμεσα να επανεξετάσουν και να αλλάξουν την απόφαση».

Αναφερόμενος, επιπλέον στο ζήτημα της Τουρκίας σε σχέση με την Ανατολική Μεσόγειο και τη Λιβύη, ο κ. Μπορέλ δήλωσε εμφατικά ότι «θα ακολουθήσουμε ένα μονοπάτι που θα οδηγήσει σε μείωση της έντασης».

«Είναι μια σημαντική χώρα για την ΕΕ με την οποία πρέπει να αναπτύξουμε τη σχέση, αλλά πρέπει με κάποια προαπαιτούμενα» σημείωσε, τονίζοντας ότι «το ζητούμενο είναι να οικοδομηθεί η εμπιστοσύνη με την Τουρκία, όπως όλοι ευχόμαστε».

Παράλληλα, σημείωσε ότι θα επανεξεταστεί το θέμα των κυρώσεων και τόνισε ότι οι μονομερείς πράξεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο πρέπει να τερματιστούν.